Microsoft Excel jest naprawdę wszechstronnym narzędziem. Umożliwia tworzenie raportów, inteligentnych modeli, a także prowadzenie złożonych analiz statystycznych. Profesjonalni badacze, studenci i biznesmeni, którzy zajmują się analizą danych i statystyką, właśnie Excela traktują jako ulubione narzędzie pracy. Osiągnięcie biegłości w posługiwaniu się nim wymaga odrobiny wysiłku, jednak zdobyta w ten sposób wiedza okazuje się bardzo przydatna!

Niniejsza książka jest bardzo praktycznym przewodnikiem po analizie statystycznej i funkcjach statystycznych Excela. Dzięki licznym przykładom nauczysz się dobierać właściwe narzędzia do rozwiązania konkretnego problemu. Dowiesz się, jak korzystać z korelacji, regresji i analizy wariancji oraz kowariancji. Zastosujesz Excela do testowania hipotez statystycznych z zastosowaniem rozkładów normalnych, dwumianowych, t-Studenta i F-Snedecora. Zapoznasz się ze znaczeniem najważniejszych pojęć statystycznych i unikniesz typowych błędów. W tym wydaniu książki uwzględniono nowe funkcje, które pojawiły się w Excelu 2016. Dowiesz się, do czego służą i jak je można wykorzystać.

Najważniejsze zagadnienia ujęte w książce:

• podstawowe pojęcia w statystyce, statystyce opisowej i wnioskowaniu statystycznym
• ważniejsze funkcje statystyczne Excela
• testy z, testy t i dodatek Analiza danych Excela
• histogramy i wykresy w Excelu
• analiza wariancji i kowariancji oraz metody regresji

Analiza statystyczna: z Excelem to łatwe!

Rozdział:

Wstęp (13)

• Stosowanie Excela do analizy statystycznej (13)
  • Czytelnicy i Excel (14)
  • Porządkowanie terminów (15)
  • Upraszczanie spraw (16)
  • Zły produkt? (17)
  • Odwracanie kota ogonem (19)
• Co zawiera książka? (20)

1. Zmienne i wartości (21)

• Zmienne i wartości (21)
  • Zapisywanie danych w postaci list (22)
  • Korzystanie z list (23)
• Skale pomiarowe (25)
  • Skale nominalne (25)
  • Skale liczbowe (27)
  • Określanie wartości przedziałowych na podstawie wartości tekstowych (28)
• Graficzna prezentacja zmiennych liczbowych w Excelu (31)
  • Graficzna prezentacja dwóch zmiennych (31)
• Pojęcie rozkładów liczebności (33)
  • Stosowanie rozkładów liczebności (36)
  • Budowanie rozkładu liczebności na podstawie próby (40)
  • Tworzenie symulowanych rozkładów liczebności (49)

2. Jak się skupiają wartości (51)

• Obliczanie średniej arytmetycznej (53)
  • Funkcje, argumenty i wyniki (54)
  • Formuły, wyniki i formaty (56)
  • Minimalizowanie rozproszenia (58)
• Obliczanie mediany (64)
  • Decyzja o użyciu mediany (65)
  • Stabilna czy raczej odporna? (66)
• Obliczanie wartości modalnej (67)
  • Otrzymywanie wartości modalnej kategorii za pomocą formuły (73)
• Od tendencji centralnej do rozrzutu (80)

3. Rozrzut - jak się rozpraszają wartości (81)

• Mierzenie rozproszenia za pomocą rozstępu (82)
  • Rozstęp a liczebność próby (84)
  • Zmienność na bazie rozstępu (85)
• Koncepcja odchylenia standardowego (87)
  • Dopasowanie do standardu (88)
  • Myślenie w kategoriach odchyleń standardowych (89)
• Obliczanie odchylenia standardowego i wariancji (91)
  • Podnoszenie odchyleń do kwadratu (94)
  • Parametry populacji i przykładowe statystyki (95)
  • Dzielenie przez N-1 (96)
• Obciążoność estymatora a stopnie swobody (98)
• Funkcje Excela do mierzenia rozproszenia (100)
  • Funkcje odchylenia standardowego (100)
  • Funkcje wariancji (101)

4. Jak zmienne wspólnie się zmieniają - korelacja (103)

• Pojęcie korelacji (103)
  • Wyznaczanie współczynnika korelacji (105)
  • Korzystanie z funkcji WSP.KORELACJI() (112)
  • Korzystanie z narzędzi analitycznych (115)
  • Korzystanie z narzędzia Korelacja (117)
  • Korelacja nie oznacza przyczynowości (120)
• Stosowanie korelacji (122)
  • Usuwanie efektów skali (123)
  • Korzystanie z funkcji Excela (125)
  • Prognozowanie wartości (127)
  • Szacowanie funkcji regresji (129)
• Stosowanie funkcji REGLINW() do regresji wielorakiej (131)
  • Łączenie predyktorów (131)
  • Najlepsza kombinacja liniowa (133)
  • Pojęcie współdzielonej zmienności (136)
  • Dodatek techniczny: algebra macierzowa i regresja wieloraka w Excelu (138)

5. Tworzenie wykresów (141)

• Właściwości wykresów w Excelu (142)
  • Osie wykresów (142)
  • Wartości daty a oś kategorii (144)
  • Inne wartości liczbowe a oś kategorii (146)
• Histogramy (148)
  • Używamy tabeli przestawnej do zliczania obiektów (148)
  • Używamy zaawansowanego filtra i funkcji CZĘSTOŚĆ() (151)
  • Histogram jako część dodatku Analiza danych (154)
  • Histogram na palecie wykresów (154)
  • Serie danych i ich adresy (156)
• Wykresy pudełkowe (157)
  • Obserwacje odstające (160)
  • Badamy asymetrię (160)
  • Porównujemy rozkłady (160)

6. Jak zmienne są wspólnie klasyfikowane - tabele kontyngencji (163)

• Jednowymiarowe tabele przestawne (163)
  • Przeprowadzanie testu statystycznego (167)
• Stawianie założeń (173)
  • Dobór losowy (173)
  • Niezależność elementów (175)
  • Wzór na prawdopodobieństwo w rozkładzie dwumianowym (175)
  • Korzystanie z funkcji ROZKŁ.DWUM.ODWR() (177)
• Dwuwymiarowe tabele przestawne (183)
  • Prawdopodobieństwa i zdarzenia niezależne (187)
  • Sprawdzanie niezależności klasyfikacji (189)
  • O regresji logistycznej (195)
• Efekt Yule'a i Simpsona (196)
• Podsumowanie funkcji ?2 (199)
  • Korzystanie z funkcji ROZKŁ.CHI() (199)
  • Korzystanie z funkcji ROZKŁ.CHI.PS() i ROZKŁAD.CHI() (200)
  • Korzystanie z funkcji ROZKŁ.CHI.ODWR() (202)
  • Korzystanie z funkcji ROZKŁ.CHI.ODWR.PS() i ROZKŁAD.CHI.ODW() (202)
  • Korzystanie z funkcji CHI.TEST() i TEST.CHI() (203)
  • Stosowanie mieszanych i bezwzględnych odwołań do obliczenia oczekiwanych częstości (204)
  • Korzystanie z wyświetlania indeksu tabeli przestawnej (205)

7. Praca z rozkładem normalnym w Excelu (207)

• Opis rozkładu normalnego (207)
  • Charakterystyki rozkładu normalnego (207)
  • Standaryzowany rozkład normalny (213)
• Funkcje Excela dla rozkładu normalnego (214)
  • Funkcja ROZKŁ.NORMALNY() (214)
  • Funkcja ROZKŁ.NORMALNY.ODWR() (216)
• Przedziały ufności i rozkład normalny (220)
  • Znaczenie przedziału ufności (220)
  • Konstruowanie przedziału ufności (221)
  • Funkcje arkusza Excela, które wyznaczają przedziały ufności (225)
  • Korzystanie z funkcji UFNOŚĆ.NORM() I UFNOŚĆ() (226)
  • Korzystanie z funkcji UFNOŚĆ.T() (229)
  • Zastosowanie dodatku Analiza danych do przedziałów ufności (230)
  • Przedziały ufności i testowanie hipotez (232)
• Centralne twierdzenie graniczne (233)
  • O pewnej osobliwości tabel przestawnych słów kilka (234)
  • Upraszczanie spraw (235)
  • Ulepszanie spraw (238)

8. Prawdomówność statystyki (239)

• Kontekst wnioskowania statystycznego (240)
  • Zapewnienie trafności wewnętrznej (241)
  • Zagrożenia trafności wewnętrznej (243)
• Problemy z dokumentacją Excela (247)
• Test F z dwiema próbami dla wariancji (249)
  • Po co przeprowadzać ten test? (250)
• Replikowalność badań (262)
• Uwagi końcowe (265)

9. Testowanie różnic pomiędzy średnimi - podstawy (267)

• Testowanie średnich - przesłanki (268)
  • Stosowanie testu z (270)
  • Stosowanie błędu standardowego średniej (272)
  • Tworzenie wykresów (277)
• Stosowanie testu t zamiast testu z (285)
  • Definiowanie reguły decyzyjnej (287)
  • Pojęcie mocy statystycznej (292)

10. Testowanie różnic pomiędzy średnimi - dalsze zagadnienia (299)

• Stosowanie funkcji Excela ROZKŁ.T() i ROZKŁ.T.ODWR() do weryfikacji hipotez (300)
  • Hipotezy jednostronne a hipotezy dwustronne (300)
  • Dobieranie funkcji rozkładu t-Studenta w Excelu do stawianych hipotez (302)
  • Uzupełnienie obrazu za pomocą funkcji ROZKŁ.T() (310)
• Korzystanie z funkcji T.TEST() (311)
  • Stopnie swobody w funkcjach Excela (312)
  • Równe i nierówne liczebności grup (312)
  • Składnia funkcji T.TEST() (315)
• Korzystanie z narzędzi do testów t w dodatku Analiza danych (329)
  • Wariancje grupowe w testach t (329)
  • Wizualizacja mocy statystycznej (335)
  • Kiedy unikać testów t (336)

11. Testowanie różnic pomiędzy średnimi - analiza wariancji (337)

• Dlaczego nie testy t? (338)
• Koncepcja analizy wariancji (340)
  • Dzielenie wyników (340)
  • Porównywanie wariancji (343)
  • Test F (348)
• Stosowanie funkcji F arkusza Excela (352)
  • Korzystanie z funkcji ROZKŁ.F() i ROZKŁ.F.PS() (352)
  • Korzystanie z funkcji ROZKŁ.F.ODWR() i ROZKŁAD.F.ODW() (353)
  • Rozkład F (355)
• Nierówne liczebności grup (357)
• Procedury porównań wielokrotnych (358)
  • Procedura Scheffégo (360)
  • Planowane kontrasty ortogonalne (365)

12. Analiza wariancji - dalsze zagadnienia (369)

• Czynnikowa analiza wariancji (369)
  • Inne przesłanki dla zastosowania wielu czynników (371)
  • Korzystanie z narzędzia do dwuczynnikowej analizy wariancji (373)
• Znaczenie interakcji (376)
  • Istotność statystyczna interakcji (377)
  • Obliczanie efektu interakcji (379)
• Problem nierównych liczebności grup (384)
  • Powtarzane obserwacje - analiza dwuczynnikowa bez powtórzeń (387)
• Funkcje i narzędzia Excela - ograniczenia i rozwiązania (388)
  • Modele mieszane (390)
  • Moc testu F (390)

13. Planowanie eksperymentu a ANOVA (393)

• Czynniki skrzyżowane i czynniki zagnieżdżone (393)
  • Prawidłowy opis eksperymentu (395)
  • Czynniki uciążliwe (397)
• Czynniki stałe i czynniki losowe (397)
  • Narzędzia ANOVA dostępne w dodatku Analiza danych (399)
  • Układ danych (402)
• Wyznaczamy wartości statystyki F (403)
  • Dostosowujemy dodatek Analiza danych do czynników losowych (403)
  • Idea testu F (404)
  • Model mieszany: wybór postaci mianownika (406)
  • Dostosowujemy dodatek Analiza danych do czynników zagnieżdżonych (408)
  • Układ danych dla schematu zagnieżdżonego (409)
  • Sumy kwadratów (410)
  • Statystyka F dla czynnika zagnieżdżającego (411)
• Bloki zrandomizowane (412)
  • Interakcja między czynnikami a blokami (413)
  • Test nieaddytywności Tukeya (415)
  • Zwiększamy moc statystyczną (418)
  • Bloki: stałe czy losowe? (419)
• Schemat czynnikowy split-plot (420)
  • Tworzymy schemat split-plot (420)
  • Analiza schematu split-plot (422)

14. Moc statystyczna (427)

• Kontrola ryzyka (428)
  • Testy jednostronne i dwustronne (428)
  • Zmiana liczebności próby (429)
  • Wizualizacja mocy testu (429)
• Moc statystyczna testów t (433)
  • Test dwustronny (434)
  • Testy jednostronne (437)
  • Zwiększanie rozmiaru próby (438)
  • Test t dla grup zależnych (439)
• Parametr niecentralności w rozkładzie F (441)
  • Oszacowania wariancji (442)
  • Parametr niecentralności a funkcja gęstości prawdopodobieństwa (446)
• Obliczamy moc testu F (448)
  • Wyznaczamy wartość dystrybuanty rozkładu F (449)
  • Wykorzystanie mocy testu do optymalizacji liczebności próby (450)

15. Analiza regresji wielorakiej i rekodowanie zmiennych nominalnych - podstawy (455)

• Regresja wieloraka a analiza wariancji (456)
  • Stosowanie rekodowania zmiennych (458)
  • Rekodowanie zmiennych - ogólne zasady (459)
  • Inne sposoby kodowania (461)
• Regresja wieloraka a alokacja wariancji (461)
  • Gładkie przejście od analizy wariancji do regresji (464)
  • Znaczenie rekodowania zmiennych (467)
• Rekodowanie zmiennych w Excelu (469)
• Korzystanie z narzędzia Regresja w Excelu do analizy grup o nierównych liczebnościach (472)
• Rekodowanie zmiennych, regresja i schematy czynnikowe w Excelu (474)
  • Stosowanie kontroli statystycznej z korelacjami semicząstkowymi (476)
  • Stosowanie kwadratów współczynników korelacji semicząstkowej do otrzymania prawidłowej sumy kwadratów (478)
• Stosowanie funkcji REGLINW() zamiast kwadratów współczynników korelacji semicząstkowej (479)
  • Praca z resztami (482)
  • Stosowanie bezwzględnego i względnego adresowania Excela do wyznaczania kwadratów współczynników korelacji semicząstkowej (484)

16. Analiza regresji wielorakiej i rekodowanie zmiennych nominalnych - dalsze zagadnienia (489)

• Analiza niezrównoważonych schematów czynnikowych za pomocą regresji wielorakiej (490)
  • W schemacie zrównoważonym zmienne nie są skorelowane (491)
  • W schemacie niezrównoważonym zmienne są skorelowane (493)
  • Kolejność zmiennych w schemacie zrównoważonym nie jest istotna (494)
  • Kolejność zmiennych w schemacie niezrównoważonym jest istotna (497)
  • Wahające się udziały wariancji (499)
• Schematy eksperymentalne, badania obserwacyjne i korelacja (500)
• Kompletny zestaw wyników funkcji REGLINP() (504)
• Tajniki funkcji REGLINP() (511)
  • Jak działa REGLINP() (512)
  • Współczynniki regresji (514)
  • Sumy kwadratów dla regresji oraz reszt (518)
  • Statystyki diagnostyczne regresji (521)
  • Jak funkcja REGLINP() radzi sobie ze współliniowością (525)
  • Restrykcje zerowe na wyraz wolny (531)
  • Excel 2007 (532)
• Nierówne liczebności grup w prawdziwym eksperymencie (540)
• Nierówne liczebności grup w badaniach obserwacyjnych (543)

17. Analiza kowariancji - podstawy (547)

• Cele analizy kowariancji (548)
  • Większa moc (548)
  • Redukcja obciążenia (549)
• Stosowanie analizy kowariancji w celu zwiększenia mocy statystycznej (549)
  • Analiza wariancji nie znajduje znaczącej różnicy średnich (550)
  • Dodawanie zmiennej towarzyszącej do analizy (552)
• Testowanie średniego współczynnika regresji (560)
• Usuwanie obciążenia - inny przypadek (563)

18. Analiza kowariancji - dalsze zagadnienia (569)

• Korygowanie średnich za pomocą funkcji REGLINP() i rekodowania zmiennych (569)
• Rekodowanie zmiennych a skorygowane średnie grup (575)
• Wielokrotne porównania po analizie kowariancji (578)
  • Metoda Scheffégo (579)
  • Kontrasty planowane (584)
• Analiza kowariancji wielorakiej (586)
  • Decyzja o zastosowaniu wielu zmiennych towarzyszących (586)
  • Dwie zmienne towarzyszące - przykład (587)
• Kiedy nie stosować metody ANCOVA (589)
  • Grupy zdeterminowane (589)
  • Ekstrapolacja (591)