Szczególne miejsce w naukowej biobibliografii Joachima Śliwy zajmują dociekania związane z dziejami archeologii, rozumianej zarówno jako suma wysiłków osób, dla których ta dyscyplina była profesją (badacze akademiccy), jak i – czasem niesłusznie umniejszana – działalność „amatorów”: podróżników, kolekcjonerów, rozmaitych pasjonatów, zwłaszcza w aspekcie wielowątkowych dziejów recepcji dziedzictwa cywilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu, przede wszystkim Egiptu.

Jest odkrywcą całej galerii zapomnianych postaci, których życie i działalność, naznaczone (choćby incydentalnie) fascynacją dziejami starożytnych cywilizacji, pozostawiły – czasem nawet niewielki, lecz trwały i w wielu przypadkach nadzwyczaj intrygujący – ślad.
Spod Jego pióra wyszły więc liczne artykuły przypominające sylwetki badaczy, podróżników i kolekcjonerów, darczyńców pojedynczych nawet artefaktów starożytnych dla muzealnych czy uniwersyteckich zbiorów archeologicznych.