Prezentowana publikacja obejmuje analizę wybranych aspektów funkcjonowania banku centralnego w Polsce i jego relacji z otoczeniem, szczególnie istotnych z punktu widzenia bieżącej sytuacji politycznej i makroekonomicznej. Opracowanie zawiera przy tym znaczny zasób wiedzy oraz informacji analitycznych, będących praktycznym wyrazem prowadzonych rozważań teoretycznych.

Pierwsze dwa rozdziały omawiają zagadnienia związane z funkcjonowaniem banku centralnego w gospodarce rynkowej, którego podstawowym zadaniem jest zapewnienie stabilności pieniądza, realizowane przy zastosowaniu określonych strategii i instrumentów polityki monetarnej. Warunkiem jego realizacji jest niezależność banku centralnego, co potwierdzają liczne badania wskazujące na występowanie ujemnej korelacji między wysokością i zmiennością inflacji a stopniem autonomii władzy monetarnej.

Kwestia niezależności pozostaje więc szczególnie istotna zarówno w kontekście skuteczności realizowanej polityki pieniężnej, jak i planowanego wprowadzenia euro. Kolejne rozdziały poruszają problemy o charakterze szczegółowym, związane z bieżącą sytuacją na rynku finansowym. Istotnym obszarem oddziaływania banku centralnego pozostaje bowiem międzybankowy rynek pieniężny, którego znaczenie wynika z funkcji regulacji płynności sektora bankowego.

Trudności w pozyskiwaniu refinansowania przez banki mogą oddziaływać na realną sferę gospodarki, osłabiając wzrost gospodarczy, czego przykładem są zaburzenia na rynkach finansowych związane ze światowym kryzysem gospodarczym ostatnich lat. Rolą banku centralnego, odgrywaną we współdziałaniu z władzami rządowymi oraz instytucją nadzorującą system finansowy, jest w takiej sytuacji podejmowanie działań stabilizujących funkcjonowanie tego rynku.