Współczesne symbole związane z tożsamością kulturową nabierają nowego znaczenia kształtując wzorce spójności, dezintegracji i konfliktu, w wymiarze zarówno globalnym, regionalnym, jak i lokalnym. Tym samym kultura, przez wiele lat traktowana jako nieistotna w stosunkach międzynarodowych, zbyt ulotna, z jednej strony - nieprzystająca do brutalnej rzeczywistości, z drugiej - traktowana bardzo instrumentalnie lub pozostawiona artystom i profesjonalistom związanym ze sztuką, nabiera nowego znaczenia, stając się czynnikiem wpływającym na poczucie bezpieczeństwa.

 

Fenomen bezpieczeństwa kulturowego wiąże się z dynamiką przepływów osób, idei, wzorców zachowań, dóbr kultury. W efekcie niektóre kultury mogą czuć się szczególnie zagrożone, co wiąże się z wysoką wrażliwością i niską podatnością na zmiany obiektywnie zachodzące w środowisku międzynarodowym. Państwa również nie zawsze dysponują wystarczającym potencjałem pozytywnych działań lub nie posiadają wystarczających zdolności adaptacyjnych. Jest to konsekwencja poziomu ich rozwoju, funkcjonowania instytucji politycznych, świadomości mieszkańców.

 

Do komponentów bezpieczeństwa kulturowego należy zaliczyć: zachowanie tożsamości kulturowej, języka, dorobku kulturowego, zwyczajów czy religii. Bezpieczeństwo kulturowe wiąże się też pośrednio z ochroną praw kulturalnych człowieka, z poszanowaniem praw mniejszości kulturowych.