Pierwszy w języku polskim podręcznik ochrony przyrody, przedstawiający tę dziedzinę jako działalność opartą na wynikach ścisłych badań naukowych!
Autor krytycznie omawia stosowane dziś i dawniej metody praktycznej ochrony przyrody, w tym: zasady wyznaczania obszarów chronionych i zarządzania nimi, ochronę gatunkową in situ i ex situ oraz dylematy związane z odtwarzaniem siedlisk i reintrodukcją gatunków.
W świetle najnowszych osiągnięć biologii autor przedstawia najważniejsze problemy i trudności oraz ukazuje perspektywy ich pokonania, zwracając uwagę m.in. na to, że nowoczesna ochrona przyrody nie ogranicza się do tradycyjnych metod zachowawczej ochrony gatunkowej i obszarowej, konieczna jest ochrona całych zespołów biotycznych w wielkiej skali przestrzennej, jako dynamicznie zmieniających się układów, dalekich od mitycznego "stanu równowagi".
Chronić trzeba więc sam proces ewolucji, a do naukowych podstaw ochrony przyrody, obok ekologii i genetyki populacyjnej, trzeba włączyć biologię ewolucyjną i elementy biologii molekularnej. Współczesna biologia wciąż nie ma gotowych recept dla działań praktycznych, toteż sama ochrona przyrody staje się dziedziną badań naukowych.
Zainteresowanemu czytelnikowi autor podsuwa również inne, starannie dobrane lektury, pomagające uzupełnić i pogłębić niezbędną wiedzę.
Rozdziały:
CZĘŚĆ I Rozdział 1. Świat przyrody 1 Rozdział 2. Główne ekosystemy świata 19
CZĘŚĆ II Rozdział 3. Wpływ człowieka 53 Rozdział 4. Skutki niszczenia siedlisk 79 Rozdział 5. Skutki zaburzeń siedliskowych 108 Rozdział 6. Użytkowanie nietrwałe 134
CZĘŚĆ III Rozdział 7. Rozwój naukowej ochrony przyrody 151 Rozdział 8. Wybór obszarów chronionych 162 Rozdział 9. Projektowanie obszarów chronionych i zarządzanie nimi 188 Rozdział 10. Ochrona gatunkowa I. Ochrona in situ 217 Rozdział 11. Ochrona gatunków II. Ochrona ex situ i reintrodukcja 248 Rozdział 12. Ochrona przyrody w skali krajobrazu 276 Rozdział 13. Ochrona procesu ewolucji (dalekosiężna wizja ochrony przyrody) 296 Rozdział 14. Restytucja ekologiczna 313 Rozdział 15. Nauka i praktyka 337
|