Książka stanowi kompendium wiedzy z zakresu molekularnych i biologicznych właściwości białek i peptydów, które decydują o ich najbardziej istotnym żywieniowym i profilaktycznym oraz terapeutycznym znaczeniu.

Jest to jedyne na polskim rynku opracowanie będące bogatym źródłem wiedzy z pogranicza biologii, biochemii, immunologii, fizjologii, chemii żywności i dietetyki, które zakresem materiału i głębią ujęcia tematu ściśle odpowiada wymaganiom  stawianym interdyscyplinarnemy podejściu do zagadnienia białek i peptydów w żywności i jego wieloaspektowej analizie.

Książka jest  przeznaczona dla studentów nauk przyrodniczych i medycznych, szczególnie takich kierunków, jak technologia żywności i żywienia człowieka, dietetyka, biotechnologia, biologia, farmacja, towaroznawstwo i pokrewne.

Rozdziały:

Rozdział 1. Wstęp

Rozdział 2. Biologicznie i funkcjonalnie aktywne peptydy
2.1. Wprowadzenie
2.2. Peptydy fizjologicznie aktywne
2.2.1. Peptydy przeciwnadciśnieniowe
2.2.2. Peptydy przeciwkrzepliwe
2.2.3. Peptydy opioidowe
2.2.4. Peptydy immunomodulacyjne
2.2.5. Peptydy antymikrobiologiczne
2.2.6. Regulatory i inhibitory enzymów
2.2.7. Peptydy toksyczne dla osób chorych na celiakię
2.2.8. Peptydy wiążące i transportujące mikroelementy
2.2.9. Inne bioaktywne peptydy
2.3. Peptydy funkcjonalnie aktywne
2.3.1. Wprowadzenie
2.3.2. Peptydy kształtujące właściwości smakowe
2.3.3. Peptydy antyoksydacyjne
2.3.4. Peptydy powierzchniowo aktywne

Rozdział 3. Otrzymywanie biologicznie i funkcjonalnie aktywnych peptydów
3.1. Wprowadzenie
3.2. Hydroliza enzymatyczna białek
3.3. Synteza chemiczna peptydów
3.3.1. Uwagi ogólne
3.3.2. Synteza w fazie stałej
3.3.3. Synteza w fazie ciekłej
3.4. Synteza enzymatyczna peptydów
3.4.1.  Synteza za pomocą peptydylotransferazy rybosomalnej
3.4.2. Synteza za pomocą peptydylotransferazy nierybosomalnej
3.4.3. Synteza peptydów za pomocą enzymów proteolitycznych
3.5. Technologia rekombinowanego DNA

Rozdział 4. Bazy danych białek i bioaktywnych peptydów – BIOPEP
4.1. Wprowadzenie
4.2. Przegląd wybranych baz danych
4.3. Struktura bazy BIOPEP
4.4. Nowe kryteria oceny wartości białek jako potencjalnych prekursorów bioaktywnych peptydów
4.5. Rodziny białek o podobnych profilach aktywności biologicznej
4.6. Projektowanie proteolizy białek - proteoliza in silico

Rozdział 5. Bioaktywne sekwencje w białkach żywności
5.1. Białka mleka
5.1.1. Wprowadzenie
5.1.2.  Bioaktywne peptydy pochodzące z białek mleka
5.1.3.  Bioaktywne sekwencje w białkach mleka - analiza komputerowa
5.2.  Białka mięsa
5.2.1.  Wprowadzenie
5.2.2.  Bioaktywne peptydy pochodzące z białek mięsa
5.2.3.  Bioaktywne sekwencje w białkach mięsa - analiza komputerowa
5.3.  Białka ryb
5.3.1.  Wprowadzenie
5.3.2.  Bioaktywne peptydy pochodzące z białek ryb
5.3.3.  Bioaktywne sekwencje w białkach ryb - analiza komputerowa
5.4.  Białka jaj
5.4.1. Wprowadzenie
5.4.2. Bioaktywne peptydy pochodzące z białek jaja
5.4.3. Bioaktywne sekwencje w białkach jaj - analiza komputerowa
5.5. Białka ziaren zbóż
5.5.1. Wprowadzenie
5.5.2. Bioaktywne peptydy pochodzące z białek ziaren zbóż
5.5.3. Bioaktywne sekwencje w białkach zbóż - analiza komputerowa
5.6. Białka roślin strączkowych
5.6.1. Wprowadzenie
5.6.2. Bioaktywne peptydy pochodzące z białek roślin strączkowych
5.6.3. Bioaktywne sekwencje w białkach roślin strączkowych - analiza komputerowa
5.7.  Podsumowanie

Rozdział 6. Nietolerancja pokarmowa białek roślinnych – aspekty zdrowotne i żywieniowe
6.1. Definicje, źródła i metody analizy białek i innych składników żywności powodujących nadwrażliwość pokarmową
6.1.1. Wprowadzenie
6.1.2. Ogólna charakterystyka alergenów pokarmowych i epidemiologii alergii pokarmowych
6.1.3. Główne uwarunkowania występowania alergii pokarmowych; charakterystyka objawów chorobowych
6.1.4. Charakterystyka i nomenklatura głównych alergenów pokarmowych
6.1.5. Główne źródła roślinnych i zwierzęcych alergenów pokarmowych
6.1.6. Analiza białek powodujących reakcje nadwrażliwości pokarmowej
6.2.  Homologie białek i peptydów w aspekcie celiakiotoksyczności
6.3.  Celiakia atypowa i częstość występowania w grupach ryzyka u dzieci
6.3.1. Wprowadzenie
6.3.2. Epidemiologia
6.3.3. Etiopatogeneza celiakii
6.3.4. Obraz kliniczny celiakii
6.3.5. Celiakia atypowa
6.3.6. Współwystępowanie celiakii z innymi chorobami
6.3.7. Procesy autoimmunologiczne w celiakii
6.3.8. Diagnostyka celiakii, badania przesiewowe
6.3.9. Częstość występowania celiakii w grupach ryzyka w Polsce
6.3.10.  Profilaktyka celiakii - rozwój tolerancji glutenu
6.4. Żywienie w celiakii
6.4.1. Wprowadzenie
6.4.2. Analiza czynników żywieniowych u pacjentów z celiakią
6.4.3. Dieta bezglutenowa - podstawy i trudności
6.4.4. Ocena sposobu żywienia dzieci z celiakią atypowa
6.4.5. Wartość odżywcza wybranych roślin uprawnych stosowanych w żywieniu a dieta bezglutenowa
6.5.  Zearalenon i estrogeny środowiskowe jako prawdopodobne czynniki alergizujące przewód pokarmowy zwierząt
6.5.1. Wprowadzenie
6.5.2. Nadwrażliwość immunologiczna zwierząt
6.5.3. Współdziałanie układu odpornościowego i hormonów steroidowych
6.5.4. Grzyby pleśniowe i ich metabolity
6.5.5. Estrogeny środowiskowe - oddziaływanie na układ odpornościowy

Rozdział 7. Nietolerancja pokarmowa białek roślinnych – aspekty hodowlane i technologiczne
7.1. Genetyczne uwarunkowania syntezy białek immunologicznie aktywnych ze szczególnym uwzględnieniem gliadyn pszenicy
7.1.1. Rola genetyki i hodowli roślin w badaniach nietolerancji pokarmowej białek ziaren zbóż
7.1.2. Mechanizmy kształtujące genomy roślinne podczas ewolucji
7.1.3. Genetyczne uwarunkowania syntezy białek gliadynowych pszenicy
7.1.4. Genetyczne uwarunkowania syntezy ważniejszych białek alergizujących zbóż
7.1.5. Perspektywy genetyki i hodowli roślin w zwalczaniu alergii i nietolerancji pokarmowej białek ziaren zbóż
7.2. Stres biotyczny i abiotyczny oraz czynniki agrotechniczne a zawartość w nasionach ważnych roślin uprawnych białek powodujących nietolerancje pokarmowe
7.2.1. Stres biotyczny i abiotyczny a reakcje fizjologiczne rośliny
7.2.2. Czynniki agrotechniczne a zawartość białek powodujących nietolerancje pokarmowe
7.3.  Enzymatyczne i technologiczne modyfikacje celiakiotoksycznych białek roślinnych
7.3.1. Wprowadzenie
7.3.2. Drobnoustroje jako źródło alergenów w żywności
7.3.3. Enzymy i inhibitory enzymów jako źródło alergenów
7.3.4. Alergeny organizmów modyfikowanych genetycznie
7.3.5. Procesy biotechnologiczne a zmiany immunoreaktywnych właściwości białek żywności
7.3.6. Procesy technologiczne a możliwości zmniejszenia immunoreaktywności białek ziaren zbóż
7.3.7. Technologiczne możliwości zmniejszenia immunoreaktywności prolamin pszenicy
7.3.8. Możliwości zmniejszenia zawartości frakcji najbardziej szkodliwych
7.3.9. Zmiany strukturalne prolamin/białek glutenowych podczas procesów technologicznych
7.3.10.  Detekcja białek gliadynowych w żywności poddanej intensywnym procesom obróbki cieplno-wodnej
7.3.11. Procesy technologiczne a trawienie białek glutenowych w przewodzie pokarmowym
7.3.12.  Wspomaganie procesów trawienia białek glutenowych

Słownik ważniejszych terminów
Indeks skrótów
Słownik nazw łacińskich