Clifford Geertz w jednym z rozdziałów Interpretacji kultury próbuje uchwycić istotę dociekań naukowych, parafrazując maksymę Whiteheada „Szukajcie prostoty i nie ufajcie jej” — stwierdza, że w odniesieniu do nauk społecznych bardziej adekwatne jest wskazanie: „Szukajcie złożoności i porządkujcie ją”. Wydaje się, że właśnie w taki sposób rozumienia ­nauki wpisują się niniejsze rozważania.

Czytelnicy poszukujący ogólnych sądów na temat fenomenu, jakim jest bunt, rozpatrywany również w kontekstach reformatorskich, bez trudu odnajdą tego rodzaju podpowiedzi, ale jest to także dobra lektura dla zainteresowanych opisami egzemplifikacji buntu. Ta wielowątkowość i wieloaspektowość prowadzonych rozważań wskazuje na złożoność zagadnienia, ale z drugiej strony, sposoby ujmowania problematyki proponowane przez poszczególnych autorów pozwalają na uporządkowanie namysłu. Mamy nadzieję, że zebrany materiał okaże się inspiracją do bardziej złożonego rozumienia zjawiska buntu i reformy oraz ich wzajemnych powiązań.