Jest to kolejne, uaktualnione wydanie cieszącego się dużą popularnością podręcznika leczenia chorób zakaźnych. W części ogólnej przedstawiono zjawiska immunologiczne w chorobach zakaźnych i pasożytniczych, etiopatogenezę tych chorób oraz metody ich leczenia.

W części szczegółowej omówiono poszczególne jednostki chorobowe, zarówno występujące w kraju od lat, jak i "egzotyczne", przenoszone z terenów odległych wskutek coraz większej migracji ludności. Podręcznik uwzględnia najnowsze zdobycze nauk medycznych, genetyki i biologii molekularnej. Zmiany w treści wynikają  z postępu w zwalczaniu chorób zakaźnych, wprowadzenia nowoczesnych metod diagnostycznych oraz nowych leków.

Na końcu każdego rozdziału zamieszczono kilka tematów kontrolnych, mających służyć za sprawdzian przyswojonego materiału.

Podręcznik jest przeznaczony dla studentów medycyny oraz lekarzy wszystkich specjalności.

Spis treści:

Część ogólna 1

1. Epidemiologia chorób zakaźnych w Polsce i na świecie – Andrzej Zieliński 2
Rys historyczny 2
Epidemiologia współczesna 5
Rozpowszechnienie wybranych chorób zakaźnych w Polsce i na świecie 7
Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób, przeciw którym stosowane są
szczepienia ochronne 13
Eliminacja i eradykacja chorób zakaźnych 15
Nowo pojawiające się i nawracające choroby zakaźne 15
Zakażenia związane z opieką medyczną 18

2. Rola układu odpornościowego w zakażeniach i odporności poszczepiennej
Działanie układu odpornościowego 21
Mechanizmy odporności naturalnej 23
Mechanizmy odporności swoistej     25
Odporność poszczepienna     27

3. Etiopatogeneza chorób zakaźnych – Zdzisław Dziubek     30

4. Gorączka – Jerzy Janeczko 34

5. Metody rozpoznawania chorób zakaźnych – Jacek Juszczyk 44
Badania bakteriologiczne 45
Badania serologiczne 48
Badania immunologiczne     49
Próby śródskórne 50
Badania morfologiczne 50
Badania biochemiczne     51
Techniki obrazowania     52
Badania endoskopowe     53
Diagnostyka molekularna     53

6. Leczenie etiotropowe – Jerzy Janeczko 55
Antybiotyki 67
Antybiotyki b-laktamowe     72
Aminoglikozydy 77
Makrolidy i ketolidy 78
Linkozamidy 79
Tetracykliny 80
Glicycykliny 80
Antybiotyki peptydowe 81
Streptograminy 81
Oksazolidynony 82
Fenikole 82
Polimiksyny 83
Ansamycyny 83
Fusydyny 83
Antybiotyki przeciwprątkowe 84
Antybiotyki przeciwgrzybicze 84
Inne antybiotyki 85
Chemioterapeutyki przeciwdrobnoustrojowe     86
Chinolony i fluorochinolony 86
Sulfonamidy 87
Nitrofurany 88
Nitroimidazole 88
Chemioterapeutyki przeciwgruźlicze     89
Chemioterapeutyki przeciwgrzybicze 89
Chemioterapeutyki przeciwwirusowe 91
Inne leki stosowane w chorobach zakaźnych i pasożytniczych 94

Część szczegółowa 97

7. Zakażenia wywołane przez bakterie Gram-dodatnie – Zdzisław Dziubek 98
Zakażenia paciorkowcowe     98
Płonica 99
Zapalenie gardła 100
Róża 101
Paciorkowcowe zakażenia tkanek głębokich     102
Zakażenia uogólnione     103
Zakażenia wywołane przez paciorkowce grupy B 104
Zakażenia wywołane przez paciorkowce grupy D (enterokoki)     105
Zakażenia wywołane przez paciorkowce grupy C i G 105
Zakażenia innymi paciorkowcami 105
Zakażenia gronkowcowe 106
Obraz kliniczny 108
Rozpoznanie 110
Leczenie 111
Zapobieganie 111
Zakażenia pneumokokowe 112
Błonica 115
Listerioza 118
Różyca 120
Tężec 121
Wąglik 124
Zatrucie jadem kiełbasianym (botulizm) 126
Inne zakażenia Clostridium 129
Zmiany w skórze, tkance podskórnej i tkankach miękkich 129
Choroby przewodu pokarmowego 131

8. Zakażenia wywołane przez bakterie Gram-ujemne 133
Zakażenia meningokokowe – Zdzisław Dziubek 133
Zakażenia Proteus species – Zdzisław Dziubek 134
Zakażenia pałeczką okrężnicy – Zdzisław Dziubek 136
Zakażenia pałeczką ropy błękitnej – Zdzisław Dziubek 138
Dur brzuszny – Maria Olszyńska-Krowicka 140
Dury rzekome – Maria Olszyńska-Krowicka     146
Inne salmonellozy – Maria Olszyńska-Krowicka     147
Czerwonka bakteryjna – Maria Olszyńska-Krowicka     151
Zakażenia Klebsiella, Enterobacter, Serratia, Hafnia – Zdzisław Dziubek 156
Zakażenia Haemophilus influenzae – Piotr Kajfasz 157
Krztusiec – Piotr Kajfasz 161
Legionelozy – Piotr Kajfasz 167
Zakażenie Helicobacter pylori – Zdzisław Dziubek 171
Pastereloza – Zdzisław Dziubek 173
Tularemia – Zdzisław Dziubek     174
Bruceloza – Zdzisław Dziubek     176
Choroba kociego pazura – Zdzisław Dziubek     179
Gorączka okopowa (pięciodniowa) – Zdzisław Dziubek 181
Nosacizna – Zdzisław Dziubek 182
Melioidoza – Zdzisław Dziubek 183
Jersiniozy – Zdzisław Dziubek 184
Dżuma – Zdzisław Dziubek 186
Cholera – Zdzisław Dziubek 189

9. Inne choroby bakteryjne – Zdzisław Dziubek 193
Promienica     193
Nokardioza     195
Mikoplazmozy     196
Chlamydiozy 198
Zakażenia wywołane przez Chlamydia psittaci     199
Zakażenia wywołane przez Chlamydia trachomatis     200
Zakażenia wywołane przez Chlamydia pneumoniae     202
Leczenie zakażeń wywołanych przez chlamydie     202

10. Mikobakteriozy – Zdzisław Dziubek     204
Trąd 204

11. Krętkowice – Zdzisław Dziubek     208
Borelioza z Lyme 208
Leptospirozy 213

12. Riketsjozy – Zdzisław Dziubek 216
Dur wysypkowy epidemiczny     218
Gorączka Q 219
Gorączka śródziemnomorska (guzkowa, marsylska)     220
Erlichioza, anaplazmoza 220

13. Zakażenia wywołane przez DNA-wirusy 222
Zakażenia wirusem varicella-zoster – Maria Olszyńska-Krowicka 222
Ospa wietrzna     222
Półpasiec (ostre zapalenie zwojów tylnych) 227
Zakażenia wirusem Herpes simplex – Piotr Kajfasz 230
Mononukleoza zakaźna oraz inne zakażenia wirusem Epsteina-Barr –
Piotr Kajfasz 235
Cytomegalia – Piotr Kajfasz 241
Zakażenia parwowirusem B19 – Piotr Kajfasz 246
Zakażenia ludzkimi wirusami Herpes typu 6, 7, 8 – Piotr Kajfasz 249
Zakażenie adenowirusami – Piotr Kajfasz 252
Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia – Zdzisław Dziubek 255

14. Zakażenia wywołane przez RNA-wirusy 258
Grypa – Maria Olszyńska-Krowicka 258
Zakażenia enterowirusami – Maria Olszyńska-Krowicka 266
Zakażenie wirusem poliomyelitis (choroba Heinego-Medina, ostre zapalenie
rogów przednich rdzenia, nagminne porażenie dziecięce) 268
Zakażenia wywołane wirusami Coxsackie 271
Zakażenia wywołane wirusami ECHO 274
Odra – Maria Olszyńska-Krowicka 275
Różyczka – Piotr Kajfasz     279
Nagminne zapalenie ślinianek przyusznych (świnka) – Maria Olszyńska-Krowicka 282
Wścieklizna – Zdzisław Dziubek 288
Zakażenia arbowirusowe – Zdzisław Dziubek     293
Kleszczowe zapalenie mózgu     294
Wirusowe gorączki krwotoczne 296
Wstęp – Zdzisław Dziubek 296
Żółta gorączka – Andrzej Kotłowski 297
Denga i gorączka krwotoczna denga – Andrzej Kotłowski 302
Gorączka krwotoczna z zespołem nerkowym – Zdzisław Dziubek 304
Hantawirusowy zespół płucny – Zdzisław Dziubek 306
Gorączka krwotoczna Ebola – Zdzisław Dziubek     307
Ostry zespół oddechowy (SARS) – Zdzisław Dziubek 308
Choroba Nipah – Zdzisław Dziubek 311
Inne gorączki wirusowe – Zdzisław Dziubek     311

15. W irusowe zapalenia wątroby – Jacek Juszczyk     313
Wirusowe zapalenie wątroby typu A 316
Wirusowe zapalenie wątroby typu E 318
Wirusowe zapalenie wątroby typu B 319
Wirusowe zapalenie wątroby typu D (lub delta) 332
Wirusowe zapalenie wątroby typu C 334
Wirusowe zapalenie wątroby typu nie-A, nie-B, nie-C, nie-D, nie-E     341
Wirusowe zapalenie wątroby wywołane wirusami pierwotnie niehepatotropowymi 342

16. Zespoły kliniczne o różnej i mieszanej etiologii 343
Sepsa (posocznica) – Zdzisław Dziubek 343
Zapalenia ośrodkowego układu nerwowego – Aleksander Garlicki 349
Zapalenia ośrodkowego układu nerwowego bakteryjne 349
Zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych wirusowe 363
Zapalenia mózgu wirusowe 366
Zapalenia ośrodkowego układu nerwowego grzybicze 376
Zapalenie ośrodkowego układu nerwowego gruźlicze 381
Kiła układu nerwowego 388
Biegunki zakaźne – Zdzisław Dziubek     391
Biegunki zakaźne bakteryjne     391
Biegunki zakaźne wirusowe 395
Zakaźne zatrucia pokarmowe – Zdzisław Dziubek 397
Anginy – Zdzisław Dziubek 401
Zakażenia mieszaną florą beztlenową – Zdzisław Dziubek 402

17. W yodrębnione zespoły kliniczne 405
Zakażenie HIV i zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS) –
Jacek Gąsiorowski, Brygida Knysz, Andrzej Gładysz     405
Choroby wywołane przez priony – Paweł P. Liberski 422
Sporadyczna postać choroby Creutzfeldta-Jakoba (sCJD) 425
Wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba (vCJD) 427
Jatrogenna choroba Creutzfeldta-Jakoba (jCJD)     429
Choroba Gerstmanna-Sträusslera-Scheinkera (GSS)     429
Kuru 430
Odmiana wzgórzowa CJD i śmiertelna rodzinna bezsenność (FFI) oraz
śmiertelna sporadyczna bezsenność (FSI) 432
Dekontaminacja 433

18. Choroby o prawdopodobnej lub domniemanej etiologii zakaźnej 436
Zespół przewlekłego zmęczenia – Zdzisław Dziubek     436
Zakażenia związane z opieką medyczną – Jacek Juszczyk 438
Zakażenia wrodzone i okołoporodowe – Zdzisław Dziubek 449
Limfadenopatie – Zdzisław Dziubek 459
Eozynofilia – Maria Olszyńska-Krowicka     467
Ukąszenia jadowitych gadów – Zdzisław Dziubek 474

19. Kosmopolityczne i tropikalne inwazje i choroby pasożytnicze
Inwazje pierwotniaków przewodu pokarmowego     481
Ameboza (pełzakowica) 481
Giardioza 487
Dientameboza     489
Izosporoza     490
Sarkocystoza 490
Blastocystoza     491
Balantydioza 491
Mikrosporydiozy 492
Kryptosporydioza     493
Cyklosporoza     497
Inwazje pierwotniaków krwi i tkanek     498
Toksoplazmoza 498
Malaria (zimnica)     502
Babeszjoza (babezjoza, babesioza, piroplazmoza) 514
Leiszmaniozy     515
Śpiączka afrykańska (ludzka trypanosomoza afrykańska) 521
Choroba Chagasa (trypanosomoza amerykańska) 525
Inwazje pełzaków pierwotnie wolno żyjących 532
Pneumocystoza 535
Inwazje nicieni (obleńców) pasożytujących u człowieka     538
Włośnica 538
Owsica (enterobioza)     544
Trichurioza (włosogłówczyca) 545
Glistnica (askarioza, askarydoza)     546
Strongyloidoza (węgorczyca)     547
Choroby wywoływane przez tęgoryjce (tęgoryjczyca) 550
Zespół larwy wędrującej skórnej     552
Zespół larwy wędrującej trzewnej (toksokaroza)     553
Filariozy 555
Dirofilarioza 564
Drakunkuloza     564
Anisakidoza (anisakioza)     565
Tasiemczyce człowieka 567
Zarażenie tasiemcem nieuzbrojonym     567
Tasiemczyca i wągrzyca Taenia solium 568
Dyfilobotrioza     569
Sparganoza 570
Hymenolepioza 570
Zarażenia tasiemcem psim i szczurzym 570
Bąblowica wywołana przez Echinococcus granulosus (bąblowica
jednojamowa)     571
Bąblowica wywołana przez Echinococcus multilocularis 576
Przywrzyce     577
Schistosomoza (bilharcjoza) 577
Zapalenie skóry wywołane przez cerkarie 584
Przywrzyce wątrobowe 584
Fascjoloza (choroba motylicza) 585
Dikroceloza 587
Przywrzyce jelitowe 588
Przywrzyce płucne 589
Rzęsistkowica     590

20. Inne zagadnienia     591
Zapobieganie chorobom zakaźnym i ich zwalczanie     591
Proces epidemiczny – Wiesław Magdzik     591
Źródło zakażenia i jego unieszkodliwienie – Wiesław Magdzik     592
Drogi szerzenia się chorób i ich przecięcie – Wiesław Magdzik     593
Zwiększenie odporności osób wrażliwych na zakażenie – Wiesław Magdzik 595
Szczepionki i szczepienia – Ewa Duszczyk 597
Choroby zakaźne jako choroby zawodowe – Jan Kuydowicz     610
Legislacja w zakresie chorób zakaźnych – Jan Kuydowicz 624
Choroby zakaźne jako broń biologiczna – Zdzisław Dziubek     628
Profilaktyka zdrowotna przed wyjazdem do krajów tropikalnych