Jak przypadek i głupota decydowały o wyniku słynnych bitew i mniej znanych potyczek: od starożytności po wiek XX.

 

Sednem wojny jest bitwa. Nie ma jednak żadnej żelaznej formuły, która pozwalałaby ją wygrać. Wielkie, doskonale uzbrojone armie nieraz ponosiły klęskę. O zwycięstwie nie zawsze rozstrzygała siła ognia, talent dowódcy czy odwaga żołnierzy. Los wielu bitew przesądziły czynniki nieprzewidywalne: inteligencja lub jej brak, nieoczekiwana brawura jednego człowieka, czyjaś niekompetencja, a czasem kaprys pogody. Przypadek. W terminologii militarnej zjawisko to ma swoją nazwę: czynnik zwrotny.

• Drewniany koń, Troja 1148 p.n.e.
• Bosonogi motłoch, Azincourt 25 października 1415
• Garść gwoździ, Waterloo 18 czerwca 1815
• Czwarty rozkaz, Bałakława 25 października 1854
• Policzek, Tannenberg 28 sierpnia 1914
• Tajemnica Sorgego, Moskwa 6 grudnia 1941
• Śmierć jednego człowieka, Wietnam 1968
• Czynnik Zero, Zatoka Perska 17 stycznia 1991

Fascynująca książka odsłania nieznane fakty o tych i innych bitwach na przestrzeni dziejów, i pokazuje, że wojna bywa często domeną chaosu i nieprzewidywalności. I że czynnikiem decydującym był, i będzie w każdej wojnie, czynnik ludzki.