W dniu 11 lutego 2012 roku weszła w życie ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 roku o zmianie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 240, poz. 1429). Zmieniono zasady, katalog naruszeń oraz przepisy proceduralne dotyczące szczególnego reżimu odpowiedzialności - odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Wspomniana ustawa nowelizująca stanowi akt prawny wyczekiwany przez środowisko zajmujące się problematyką dyscypliny finansów publicznych, w tym kierowników, specjalistów z zakresu zamówień publicznych oraz głównych księgowych jednostek sektora finansów publicznych, których w głównej mierze ta odpowiedzialność dotyczy.

Publikacja oferowana Czytelnikowi jest zbiorem opracowań poświęconych szczególnym, wybranym zagadnieniom tzw. dyscypliny finansów publicznych. Jednym z podstawowych celów przygotowywanych opracowań było uwzględnienie zmian, które weszły w życie w dniu 11 lutego 2012 roku. Była to dodatkowa trudność w przygotowaniu opracowania, aby uczynić publikację oferowaną Czytelnikowi jak najbardziej aktualną; publikację, która z powodzeniem może stanowić swoistą recenzję dla wprowadzanych zmian reżimu odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Książka stanowi cenne źródło informacji dla osób zajmujących się finansami publicznymi, w tym dyscypliną finansów publicznych. Publikację należy polecić przede wszystkim kierownikom, specjalistom z zamówień publicznych, głównym księgowym jednostek sektora finansów publicznych. Wśród zamieszczonych opracowań znaleźć można również kwestie interesujące podmioty spoza sektora finansów publicznych, które gospodarują środkami publicznymi.

Spis treści:

Rozdział 1. Charakter prawny odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - Joanna Kuczyńska 13
1.1. Wstęp 13
1.2. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych wobec charakteru odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych 14
1.3. Aspekt cywilny naruszenia dyscypliny finansów publicznych 15
1.4. Aspekt karny oraz karny skarbowy naruszenia dyscypliny finansów publicznych 16
1.5. Aspekt pracowniczy naruszenia dyscypliny finansów publicznych 19
1.6. Aspekt administracyjny odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych 20
1.7. Aspekt odpowiedzialności dyscyplinarnej w naruszeniu dyscypliny finansów publicznych 21

Rozdział 2. Odpowiedzialność kierownika jednostki za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - Renata Godoń 25
2.1. Wstęp 25
2.2. Pozycja prawnoustrojowa kierownika jednostki sektora finansów publicznych 27
2.3. Wzorzec kierownika jednostki 28
2.4. Charakter prawny odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych 30
2.4.1. Charakter administracyjny 31
2.4.2. Charakter karny 32
2.4.3. Charakter dyscyplinarny 32
2.4.4. Charakter zbliżony typem do prawa karnego 32
2.5. Odpowiedzialność bezpośrednia kierownika jednostki 33
2.6. Odpowiedzialność subsydiarna kierownika jednostki 39

Rozdział 3. Odpowiedzialność subsydiarna kierownika jednostki sektora finansów publicznych - Paweł Retkowski 45
3.1. Wstęp 45
3.2. Pojęcie subsydiarności 46
3.3. Kontrola finansowa a kontrola zarządcza 47
3.4. Odpowiedzialność subsydiarna przed 11 lutego 2012 r. 50
3.5. Odpowiedzialność subsydiarna po 11 lutego 2012 r. 55
3.6. Podsumowanie 59

Rozdział 4. Odpowiedzialność głównego księgowego za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - Grażyna Wolińska 61
4.1. Wstęp 61
4.2. Pojęcie głównego księgowego 62
4.3. Powierzenie obowiązków w zakresie gospodarki finansowej jednostki 63
4.4. Odpowiedzialność głównego księgowego w świetle przepisów wprowadzonych nowelizacją u.d.f.p. z sierpnia 2011 r. 66

Rozdział 5. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie gospodarowania środkami unijnymi lub zagranicznymi - Ilona Kijek 71
5.1. Wstęp 71
5.2. Pojęcie środków europejskich. System organizacyjny funduszy europejskich 72
5.3. Naruszenia dyscypliny finansów publicznych w zakresie gospodarowania środkami unijnymi lub zagranicznymi 76
5.3.1. Odpowiedzialność beneficjenta za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie gospodarowania środkami unijnymi lub zagranicznymi 77
5.3.2. Naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez podmioty odpowiedzialne za przyznawanie i przekazywanie środków unijnych lub zagranicznych 81
5.4. Podsumowanie 85

Rozdział 6. Zaniechanie dochodzenia należności jako czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych - Artur Kalkowski 87
6.1. Wstęp 87
6.2. Dochody publiczne jako należności 87
6.3. Techniki dochodzenia należności 88
6.4. Zaniechanie dochodzenia należności a naruszenie dyscypliny finansów publicznych 92

Rozdział 7. Nieprawidłowości dotyczące dotacji stanowiące naruszenie dyscypliny finansów publicznych - Adrian Nowojski 101
7.1. Wstęp 101
7.2. Pojęcie dotacji 102
7.3. Ogólne zasady udzielania dotacji 104
7.4. Szczegółowe zasady udzielania dotacji na przykładzie dotacji udzielanych z budżetu jednostek samorządu terytorialnego 106
7.5. Nieprawidłowości po stronie donatora stanowiące naruszenie dyscypliny finansów publicznych 109
7.6. Nieprawidłowości po stronie beneficjenta stanowiące naruszenie dyscypliny finansów publicznych 112
7.7. Podsumowanie 113

Rozdział 8. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie podmiotowym i przedmiotowym odnoszącym się do gospodarowania środkami unijnymi lub zagranicznymi w świetle znowelizowanych przepisów - Katarzyna Pędzich 117
8.1. Wstęp 117
8.2. Podstawowe cele, zasady oraz instrumenty prawne i finansowe realizacji polityki regionalnej w Polsce, w tym w województwie wielkopolskim 118
8.3. Podmiotowy zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie gospodarowania środkami unijnymi lub zagranicznymi 126
8.4. Przedmiotowy zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie gospodarowania środkami unijnymi lub zagranicznymi 130
8.5. Podsumowanie 135

Rozdział 9. Ubezpieczenia grupowe w zamówieniach publicznych a naruszenie dyscypliny finansów publicznych - Joanna Kudaj 139
9.1. Ogólne pojęcie ubezpieczeń 139
9.2. Ubezpieczenia grupowe 140
9.3. Charakterystyka środków publicznych 142
9.4. Zamówienia publiczne 144
9.5. Zamówienia publiczne a ubezpieczenia grupowe 145

Rozdział 10. Analiza porównawcza katalogu kar z kodeksu karnego skarbowego i ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - Marcin Ostaficzuk 149
10.1. Wstęp 149
10.2. Znaczenie kary w przepisach represyjnych 149
10.3. Katalog kar w kodeksie karnym skarbowym 151
10.4. Katalog kar w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych 157
10.5. Podsumowanie 162

Rozdział 11. Zawiadomienie o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych - Barbara Goryczko 165
11.1. Wstęp 165
11.2. Podmioty uprawnione do złożenia zawiadomienia 166
11.3. Informacja o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych 172
11.4. Podjęcie czynności z urzędu przez rzecznika dyscypliny finansów publicznych 173
11.5. Prawa i obowiązki zawiadamiającego 176
11.6. Elementy zawiadomienia o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych 177
Załącznik nr 1 - Przykładowy wzór zawiadomienia o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych 181
Załącznik nr 2 - Przykładowa uchwała w sprawie złożenia zawiadomienia o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych 183

Rozdział 12. Problemy proceduralne związane z udziałem w postępowaniu o naruszenie dyscypliny finansów publicznych Najwyższej Izby Kontroli przed uchyleniem art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - Jolanta Oko-Brzezińska 187
12.1. Wstęp 187
12.2. Postępowanie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych 188
12.3. Proces kontrolny według ustawy o NIK 191
12.4. Podsumowanie 193