W ostatnich latach dokonała się znacząca zmiana w podejściu do osób niepełnosprawnych doprowadzając do weryfikacji dotychczasowych sposobów usprawniania. Obecnie nikt już nie podważa konieczności wieloprofilowego usprawniania dzieci bez odrywania ich od domu rodzinnego i środowiska, w którym się wychowują.
W tym poradniku rodzice i opiekunowie dzieci niepełnosprawnych znajdą podstawową wiedzę na temat uwarunkowań, prawidłowego przebiegu i najczęstszych zaburzeń rozwoju oraz najczęściej stosowanych metod usprawniania ruchowego, a także postępowania leczniczo-usprawniającego w codziennych czynnościach.
Rozdziały:
1. Znaczenie prawidłowego rozwoju dziecka we wczesnym okresie dla dalszego życia – Maria Borkowska
2. Niepełnosprawność – Maria Borkowska 21
2.1. Wprowadzenie 21
2.2. Definicja niepełnosprawności 22
3. Działania usprawniające – Maria Borkowska 27
3.1. Podstawowe zasady prowadzenia zajęć/ćwiczeń z małymi dziećmi – Maria Borkowska
3.2. Ruch. Funkcja ruchowa – Maria Borkowska 29
3.3. Napięcie mięśni – Maria Borkowska 31
3.4. Leczenie ruchem. Kinezyterapia – Maria Borkowska 41
3.5. Fizykoterapia – Maria Borkowska 46
3.6. Masaż – Maria Borkowska 56
3.7. Stymulacja dotykowa. Masaż Shantali – Irmina Derulska 59
3.8. Inne rodzaje zabiegów stosowanych u dzieci –
3.9. Terapia zajęciowa – Maria Borkowska 72
4. Najwcześniej działające czynniki wywołujące schorzenia i zaburzające psychoruchowy rozwój dzieci
4.1. Błędy w przekazywaniu informacji genetycznej 79
4.2. Zaburzenia metaboliczne 80
4.3. Leki szkodliwie działające na płód 81
4.4. Alkohol, nikotyna, narkotyki i inne używki 82
4.5. Czynniki infekcyjne 83
4.6. Stany niedoborowe ciężarnych 85
4.7. Zanieczyszczenie środowiska 85
4.8. Inne czynniki 86
4.9. Podsumowanie 89
5. Rozwój ruchowy – Maria Borkowska 93
5.1. Ogólne uwagi dotyczące rozwoju ruchowego 93
5.2. Prawidłowy rozwój ruchowy w 1. roku życia 94
5.3. Rozwój nieprawidłowy 104
6. Najczęstsze schorzenia wywołujące niesprawność ruchową dzieci – Maria Borkowska
6.1. Mózgowe porażenie dziecięce 109
6.2. Rozszczep kręgosłupa i przepuklina oponowo-rdzeniowa
7. Najczęściej stosowane metody usprawniania ruchowego dzieci z zaburzeniami rozwoju ruchowego
7.1. Metoda NDT-Bobath – Maria Borkowska 134
7.2. Metoda Petö – nauczanie kierowane – Irmina Derulska 140
7.3. Metoda Vàclava Vojty – Maria Borkowska 147
7.4. Metoda Glenna Domana – Maria Borkowska 149
7.5. Integracja czynności narządów zmysłów w rozwoju dziecka
7.6. Terapia psychomotoryczna – Irmina Derulska 162
7.7. Ocena stosowanych w rehabilitacji metod usprawniania –
8. Samoobsługa w czynnościach dnia codziennego
8.1. Trudności w karmieniu 178
8.2. Nauka ubierania i rozbierania 190
8.3. Trening czynności fizjologicznych 194
9. Usprawnianie czynności rąk – Halina Schmidt 197
9.1. Ćwiczenia u dzieci źle kontrolujących ustawienie głowy 199
9.2. Ćwiczenia w pozycji na plecach 199
9.3. Ćwiczenia w pozycji na brzuchu 200
9.4. Ćwiczenie płynności ruchów 201
9.5. Ćwiczenia uczące używania obu rąk jednocześnie 201
9.6. Ćwiczenie koordynacji pracy obu rąk przy użyciu różnych pomocy
9.7. Ćwiczenia rąk w trakcie śpiewania piosenek 205
9.8. Ćwiczenia usprawniające proces zwalniania chwytu 206
9.9. Ćwiczenia poprawiające chwyt 208
9.10. Ćwiczenia usprawniające odwodzenie kciuka 209
9.11. Ćwiczenia kształtujące chwyt opuszkowy 209
9.12. Ćwiczenia kształtujące chwyt pęsetkowy 209
9.13. Ćwiczenia rozluźniające mięśnie rąk 210
9.14. Zabawy „palcówki” 210
10. Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne – Halina Schmidt 213
11. Ćwiczenia równoważne – Halina Schmidt 219
11.1. Ćwiczenia równoważne w pozycji na plecach 221
11.2. Ćwiczenia równoważne w pozycji na brzuchu 222
11.3. Ćwiczenia równoważne w pozycji siedzącej 223
11.4. Ćwiczenia równoważne w klęku podpartym 224
11.5. Ćwiczenia równoważne w klęku prostym 225
11.6. Ćwiczenia równoważne w klęku jednonóż 226
11.7. Ćwiczenia równoważne w przysiadzie 227
11.8. Ćwiczenia równoważne w pozycji stojącej 227
12. Ćwiczenia w wodzie – Maria Borkowska 229
12.1. Wprowadzenie 229
12.2. Wejście do wody i zanurzenie dziecka 231
12.3. Wyjście z wody i wyciągnięcie dziecka 233
12.4. Zasady wspomagania dziecka w wodzie 234
12.5. Znaczenie ćwiczeń w wodzie
13. Muzyka w codziennym życiu i terapii – Kinga Wagh 237
13.1. Muzyka i ruch 243
13.2. Rytm 246
13.3. Melodia 248
13.4. Tembr 249
13.5. Muzyka w rozwoju człowieka 250
13.6. Muzyka w relaksacji 255
14. Hipoterapia – Hanna Eysymont 257
14.1. Rys historyczny 258
14.2. Wpływ jazdy konnej na pacjenta 258
14.3. Wskazania do hipoterapii 260
14.4. Przeciwwskazania do hipoterapii 261
14.5. Założenia hipoterapii 261
14.6. Wyposażenie konia i środki pomocnicze 262
14.7. Metodyka prowadzenia zajęć z dziećmi 263
15. Inne działania wspomagające proces usprawniania
15.1. Dogoterapia 266
15.2. Delfinoterapia 269
15.3. Kombinezony/skafandry 270
16. Bezpieczeństwo w domu – Maria Borkowska 273
16.1. Zasady ogólne 274
16.2. Schody. Klatki schodowe. Przedpokoje. Hole 275
16.3. Kuchnia 276
16.4. Łazienka 276
16.5. Pokój mieszkalny. Jadalnia 277
16.6. Sypialnia 277
16.7. Pokój dziecinny 278
16.8. Strych i piwnica 279
16.9. Podwórko. Ganek. Weranda. Garaż 279
16.10. Piecyki. Grzejniki. Kaloryfery 280
16.11. Elektryczność i przedmioty zasilane energią elektryczną 281
16.12. Nagłe wypadki i wyjątkowe sytuacje 282
16.13. Plan ewakuacji/nagłej ucieczki 283
17. Piśmiennictwo
|
