Publikacja ta jest zbiorem artykułów prezentujących dziedzictwo archeologiczne i historyczne północnej części ziemi dobrzyńskiej (szczególnie obszaru gminy Rypin i miasta Rypin). Znalazły się w niej najnowsze ustalenia badaczy, między innymi dotyczące miasta Rypina, zamków w Radzikach Dużych i Sadłowie, ważnych średniowiecznych stanowisk archeologicznych w Borzyminie, Starorypinie, czy też odnoszące się do starożytnych cmentarzy badanych wykopaliskowo w Mariankach i Sadłowie. Poruszony został również problem ochrony i promocji dziedzictwa archeologicznego tej części Polski.

Lektura niniejszej publikacji nie tylko systematyzuje dotychczasowy stan badań, ale odkrywa także przed nami tajemnice przeszłości ziemi dobrzyńskiej, pokazując jej wyjątkowość na przestrzeni dziejów.