Dzieje sześciu pojęć to książka należąca do kanonu dzieł Władysława Tatarkiewicza. Jest kompendium dotyczącym podstawowych pojęć estetyki: sztuki, piękna, formy, twórczości, odtwórczości i przeżycia estetycznego.
Ukazuje historyczną zmienność pojęć, zagadnień i teorii estetycznych, bez zrozumienia których niemożliwa jest refleksja nad zjawiskami artystycznymi. Książka nie straciła nic ze swej aktualności, nadal jest wykorzystywana w dydaktyce, a walory pięknego języka i erudycji stanowią o popularności tego dzieła.
Pozycja przeznaczona jest dla studentów filozofii, studentów kierunków artystycznych oraz wszystkich miłośników sztuki.
Rozdziały:
Rozdział pierwszy. SZTUKA: DZIEJE POJĘCIA 21 I. Wczesne pojęcie sztuki 21 II. Przemiana w czasach nowych 25 III. Sztuki piękne 28 IV. Nowe spory o zakres sztuki 34 V. Spory o pojęcie sztuki 40 VI. Rezygnacja z definicji 46 VII. Definicja alternatywna 50 VIII. Definicja a teorie 52 IX. Teraźniejszość 54
Rozdział drugi. SZTUKA: DZIEJE KLASYFIKACJI 63 I. Podział wszystkich sztuk (starożytność) 63 II. Podział sztuk wolnych i mechanicznych (średniowiecze) 70 III. Poszukiwanie nowego podziału (Odrodzenie) 73 IV. Podział sztuk na piękne i mechaniczne (Oświecenie) 75 V. Podział sztuk pięknych (czasy nowe) 80
Rozdział trzeci. SZTUKA: DZIEJE STOSUNKU SZTUKI I POEZJI 89 I. Nasze a greckie pojęcia o sztuce 89 II. Pojęcie sztuki 94 III. Pojęcie poezji 97 IV. Pojęcie piękna 104 V. Pojęcie twórczości 107 VI. Apate, Katharsis, Mimesis 109 VII. Platon: Dwa rodzaje poezji 113 VIII. Arystoteles: Pierwsze zbliżenie poezji i sztuki 117 IX. Hellenizm: Drugie zbliżenie poezji i sztuki 119 X. Wieki średnie: Ponowne rozłączenie poezji i sztuki 124 XI. Czasy nowe: Ostateczne zbliżenie poezji i sztuki 127 XII. Nowe rozłączenie poezji i malarstwa 132
Rozdział czwarty. PIĘKNO: DZIEJE POJĘCIA 137 I. Przemiany pojęcia 137 II. Wielka Teoria 141 III. Tezy uzupełniające 148 IV. Zastrzeżenia 154 V. Inne teorie 157 VI. Kryzys Wielkiej Teorii 160 VII. Inne teorie XVIII wieku 164 VIII. Po kryzysie 168 IX. Drugi kryzys 169 X. Zestawienia 173
Rozdział piąty. PIĘKNO: DZIEJE KATEGORII 180 I. Odmiany piękna 180 II. Odpowiedniość 187 III. Ozdoba 192 IV. Uroda 196 V. Wdzięk 198 VI. Subtelność 199 VII. Wzniosłość 200 VIII. Dwojakie piękno 203 IX. Porządki i style 205 X. Piękno klasyczne 209 XI. Piękno romantyczne 218
Rozdział szósty. PIĘKNO: SPÓR OBIEKTYWIZMU I SUBIEKTYWIZMU 230 I. Starożytność 231 II. Średniowiecze 239 III. Odrodzenie 243 IV. Barok 249 V. Oświecenie 255
Rozdział siódmy. FORMA: DZIEJE JEDNEGO WYRAZU I PIĘCIU POJĘĆ 261 I. Historia formy A 264 II. Historia formy B 272 III. Historia formy C 278 IV. Historia formy D, czyli substancjalnej 281 V. Historia formy E, czyli formy apriorycznej 283 VI. Historia innych form 287 VII. Nowe pojęcia formy 289
Rozdział ósmy. TWÓRCZOŚĆ: DZIEJE POJĘCIA 294 I. Sztuka widziana bez twórczości 294 II. Dzieje nazwy 301 III. Dzieje pojęcia 302 IV. Creatio ex nihilo 306 V. Współczesne pojęcie twórczości 309 VI. Pankreacjonizm 312 VII. Twórczość artysty 313
Rozdział dziewiąty. ODTWÓRCZOŚĆ: DZIEJE STOSUNKU SZTUKI DO RZECZYWISTOŚCI 319 I. Dzieje pojęcia mimesis 319 II. Inne teorie przeszłości 332 III. Z dziejów pojęcia realizmu 337
Rozdział dziesiąty. ODTWÓRCZOŚĆ: DZIEJE STOSUNKU SZTUKI DO NATURY I PRAWDY 349 I. Sztuka a przyroda 349 II. Sztuka a prawda 359
Rozdział jedenasty. PRZEŻYCIE ESTETYCZNE: DZIEJE POJĘCIA 370 I. Dawne dzieje 370 II. Wiek Oświecenia 380 III. Ostatnie sto lat 386 IV. Spuścizna 398
|