W społecznej świadomości powstanie warszawskie funkcjonuje w dużej mierze jako mit heroiczno-martyrologiczny – zespół określonych symboli, sensów i znaczeń przypisywanych temu wydarzeniu.

 

Kino o tematyce powstańczej z jednej strony sytuuje się wobec mitu powstania, stworzonego przez zbiorową wyobraźnię i utrwalanego w społecznej świadomości kolejnych pokoleń Polaków, mitu w określony, zmienny historycznie sposób podlegającego presji, modyfikacjom na skutek zewnętrznych uwarunkowań politycznych i kulturalnych. Z drugiej strony, ze względu na mitotwórczy charakter filmu jako medium, kino samo w jakimś stopniu kreuje ów mit, tworzy społeczne wyobrażenie faktu historycznego, często symbolizując i metaforyzując jego przedstawienia.

Książka koncentruje się na charakterystyce zmian zachodzących w przedstawianiu tematyki powstańczej zarówno w okresie PRL-u, jak i po przełomie ustrojowym, wpływach uwarunkowań politycznych, kulturowych, technologicznych na filmowy obraz powstania warszawskiego. Specyfika tematu sprawia bowiem, że analizowane filmy nierzadko więcej niż o samym wydarzeniu historycznym, do którego się odwołują, mówią o czasie, w którym zostały zrealizowane.