Publikacja stanowi pierwsze w polskiej literaturze kompleksowe omówienie problematyki umowy wzajemnej. Przedstawiono genezę tego pojęcia wraz z szeroką analizą prawnoporównawczą.

Precyzyjnie wyjaśniono istotę umowy wzajemnej, łącząc ją z problematyką świadczenia oraz z proponowanym modelem kwalifikacji prawnej umów. Omówiono także stosunek umowy wzajemnej do ekwiwalentności świadczeń, odpłatności i kauzalności czynności prawnych.

Oceniono wzajemny charakter umowy przedwstępnej, spółki cywilnej, pożyczki, ubezpieczenia, poręczenia, rachunku bankowego, przewłaszczenia na zabezpieczenie, umowy rozwiązującej, dokonując jednocześnie bliższej analizy tych umów. W książce w szerokim zakresie uwzględniono orzecznictwo Sądu Najwyższego, w tym również orzeczenia niepublikowane.

Publikacja zawiera pogłębioną analizę teoretyczną umowy wzajemnej, przedstawiona z perspektywy procesu stosowania prawa.

Zaletą monografii jest próba uporządkowania problematyki umowy wzajemnej oraz wyjaśnienia aparatury pojęciowej stosowanej w prawie umów, w tym zwłaszcza określenie relacji między wzajemnością, odpłatnością i ekwiwalentnością świadczeń.

Na uwagę zasługuje kompleksowy charakter prowadzonych badań naukowych, gdyż rozważania natury teoretycznoprawnej zostały przedstawione na tle pogłębionej analizy historyczno-porównawczej. Godne podkreślenia jest szerokie omówienie w monografii problematyki świadczenia w prawie cywilnym.

Rozdziały:

Rozdział I. Umowa wzajemna z perspektywy historycznoporównawczej
1. Rozwój historyczny umowy wzajemnej
2. Umowa wzajemna z perspektywy prawnoporównawczej
3. Umowa wzajemna w polskim prawie cywilnym

Rozdział II. Analiza problematyki umowy wzajemnej w doktrynie i orzecznictwie sądowym
1. Szczególna więź świadczeń jako kryterium rekonstrukcji umowy wzajemnej
2. Inne kryteria rekonstrukcji umowy wzajemnej
3. Podsumowanie przedstawionych koncepcji i ocena ich wpływu na rekonstrukcję umowy wzajemnej
4. Umowa wzajemna w świetle poglądów judykatury

Rozdział III. Umowa wzajemna - podstawowe ustalenia interpretacyjne
1. Charakterystyka procesu rekonstrukcji umowy wzajemnej
2. Znaczenie regulacji z art. 488-497 k.c. dla rekonstrukcji umowy wzajemnej
3. Umowa wzajemna a cel społeczno-gospodarczy umowy

Rozdział IV. Umowa wzajemna w prawie cywilnym
1. Kształt świadczenia jako determinant umowy wzajemnej
2. Rekonstrukcja umowy wzajemnej
3. Wzajemność a odpłatność i kauzalność umów

Rozdział V. Ekwiwalentność świadczeń w umowie wzajemnej
1. Ekwiwalentność świadczeń jako fragment problematyki przenikania decyzji kwalifikacyjnej
2. Ekwiwalentność świadczeń w umowie wzajemnej a ochrona kontrahentów przed zmianą okoliczności
3. Ekwiwalentność świadczeń w umowie wzajemnej a kontrola treści umowy
4. Podsumowanie

Rozdział VI. Ocena wzajemnego charakteru wybranych umów
1. Umowa przedwstępna
2. Umowa spółki cywilnej
3. Umowa pożyczki
4. Umowa ubezpieczenia