Co o upadku i rozbiorach Rzeczypospolitej sądzili XIX-wieczni rosyjscy, niemieccy, włoscy czy francuscy historycy?
Jak sytuację przedrozbiorową naszego kraju postrzegali angielscy publicyści?
Jakie przyczyny rozbiorów Polski podawali w swoich pismach obcy autorzy?

Odpowiedzi na te i inne pytania da czytelnikom wyjątkowa książka, w której znany polski historyk, Marian Henryk Serejski, obszernie przedstawił stosunek obcego piśmiennictwa i historiografii do kwestii rozbiorów Rzeczypospolitej. W tej pionierskiej pracy znajdziemy poparte wieloma cytatami i pisane z różnych perspektyw historycznych refleksje europejskich autorów na temat przyczyn, okoliczności i charakteru rozbiorów Polski.

Autor poddał analizie kilkaset różnego typu tekstów, powstałych od końca XVIII wieku do początków XX stulecia. Dodatkowo książka zawiera aneksy, które w zarysie przedstawiają koncepcje polskiej historiografii na temat rozbiorów.

Publikacja daje rzadką możliwość spojrzenia na dzieje upadku Polski i jej rozbiorów z obcej perspektywy, co jest konieczne do pełnego zrozumienia tych wydarzeń.

Rozdziały:

Część I. Rozważania wstOEpne                  11
Ogólne założenia i rozważania metodologiczne       13
Główne hipotezy wyjaśniające upadek Polski w obcej i polskiej historiografii; ich paralelizm          

Część II Refleksja historyczna w okresie Oświecenia nad dziejami Rzeczypospolitej i jej katastrofą       
Jak i dlaczego upadają państwa?                 35
Upadek Polski jako przedmiot zainteresowań i refleksji historycznej                                
Konfrontacja Zachodu z Ðanarchią6 polską w czasach saskich                                  
Polska w refleksji Rousseau, Mably:ego, Rulhie‘rea i innych                                  
Reakcja anglosaska na rozbiory Polski             76
Czy feudalizm przyczynił się do upadku Polski?       85
Wewnętrzne a zewnętrzne przyczyny upadku        99
Upadek Polski a równowaga i wspólnota europejska   110

Część II I Nowa perspektywa historyczna w refleksji nad upadkiem Polski (od czas w Napoleona do wybuchu Powstania Listopadowego)                    
Upadek Polski a rewolucja i jej skutki w świadomości
historycznej we Francji (SØgur, Ferrand, Guizot, Salvandy)
Poglądy niemieckich, włoskich i rosyjskich historyk w na upadek Polski                          

Część IV. Romantyzm, demokracja europejska a wizja Polski, jej upadek i odbudowa                 
W klimacie romantycznym                       179
Demokratyczna i liberalna wizja Polski na Zachodzie   187
Upadek Polski w historiografii państw zaborczych     218
Marks i Engels o upadku Polski                 238

Część V. Odwrót od romantyczno-liberalnych koncepcji.
Zwrot w poglądach na upadek Polski na Zachodzie   253
Reorientacja w historiografii niemieckiej           266

Część VI. Koncepcje upadku Polski w okresie pokoju zbrojnego                                   
Historiografia zachodnia o upadku Polski           287
Historycy niemieccy i austriaccy o upadku Polski     321
Historiografia rosyjska o upadku Polski            354