Programuj w VBA i rozszerzaj możliwości Excela 2013, 2016 i 2019

Twórz własne aplikacje i dodatki do programu Excel

Pracuj efektywniej dzięki językowi VBA

W środku znajdziesz wszystko, czego potrzebujesz, aby szybko rozpocząć programowanie w języku VBA. Niezależnie od tego, czy chcesz być bardziej produktywny, zautomatyzować nużące zadania, czy stworzyć własną, zabójczą aplikację, książka Excel. Programowanie w VBA dla bystrzaków. Wydanie V zapewni Ci podstawową wiedzę na temat elementów i koncepcji programowania w Excelu. Skorzystaj z przyjaznych porad na temat najprostszych sposobów tworzenia niestandardowych okien dialogowych, pasków narzędzi i menu i twórz aplikacje Excel dostosowane do Twoich unikalnych potrzeb!

W książce:

Rozdziały:

O autorze 15

Wstęp 17

CZĘŚĆ I: WSTĘP DO PROGRAMOWANIA W VBA 23

Rozdział 1: Czym jest VBA? 25

• No dobrze, czym jest więc VBA? 25
• Co można zrobić za pomocą VBA? 26
  • Wprowadzanie bloków tekstu 27
  • Automatyzacja często wykonywanego zadania 27
  • Automatyzacja powtarzalnych operacji 27
  • Tworzenie własnego polecenia 28
  • Tworzenie własnego przycisku 28
  • Tworzenie własnych funkcji arkusza kalkulacyjnego 28
  • Tworzenie własnych dodatków do Excela 28
• Zalety i wady języka VBA 28
  • Zalety języka VBA 28
  • Wady języka VBA 29
• VBA w pigułce 30
• Kompatybilność wersji Excela 32

Rozdział 2: Szybkie zanurzenie 33

• Przygotowanie do pracy 33
• Plan działania 34
• Stawiamy pierwsze kroki 34
• Rejestrowanie makra 35
• Testowanie makra 36
• Podgląd kodu makra 37
• Modyfikowanie makra 39
• Zapisywanie skoroszytów zawierających makra 40
• Bezpieczeństwo makr 40
• Więcej o makrze NameAndTime 42

CZĘŚĆ II: JAK VBA WSPÓŁPRACUJE Z EXCELEM? 45

Rozdział 3: Praca w edytorze VBE 47

• Czym jest Visual Basic Editor? 47
  • Uruchamianie edytora VBE 48
  • Zapoznanie z komponentami edytora VBE 48
• Praca z oknem Project 50
  • Dodawanie nowego modułu VBA 51
  • Usuwanie modułu VBA 52
  • Eksportowanie i importowanie obiektów 52
• Praca z oknem Code 53
  • Minimalizowanie i maksymalizowanie okien 53
  • Tworzenie modułu 54
  • Wprowadzanie kodu VBA do modułu 55
  • Bezpośrednie wprowadzanie kodu 55
  • Używanie rejestratora makr 58
  • Kopiowanie kodu VBA 60
• Dostosowywanie środowiska VBA 61
  • Karta Editor 61
  • Karta Editor Format 64
  • Karta General 65
  • Karta Docking 65

Rozdział 4: Wprowadzenie do modelu obiektowego w Excelu 67

• Czy Excel to obiekt? 68
• Wspinaczka po hierarchii obiektów 68
• Zapoznanie z kolekcjami 69
• Odwoływanie się do obiektów 70
  • Nawigacja po hierarchii obiektów 71
  • Upraszczanie odwołań do obiektów 71
• Właściwości i metody obiektów 72
  • Właściwości obiektów 73
  • Metody obiektów 75
  • Zdarzenia obiektów 77
• Poszukiwanie dodatkowych informacji 77
  • System pomocy VBA 77
  • Narzędzie Object Browser 78
  • Automatyczna lista właściwości i metod 79

Rozdział 5: Procedury Sub i Function w języku VBA 81

• Procedury Sub a funkcje 81
  • Rzut oka na procedury Sub 82
  • Rzut oka na procedury Function 82
• Nazwy procedur Sub i Function 83
  • Uruchamianie procedur Sub 84
  • Bezpośrednie uruchamianie procedur Sub 86
  • Uruchamianie procedur z poziomu okna dialogowego Makro 86
  • Uruchamianie makr za pomocą skrótów klawiszowych 87
  • Uruchamianie procedur przy użyciu przycisków i kształtów 88
  • Uruchamianie procedur z poziomu innych procedur 90
  • Uruchamianie procedur Function 90
  • Wywoływanie funkcji z poziomu procedur Sub 91
  • Wywoływanie funkcji z poziomu formuł arkusza 91

Rozdział 6: Używanie rejestratora makr 95

• Podstawy rejestrowania makr 96
• Przygotowania do rejestrowania makr 97
• Względne czy bezwzględne? 98
  • Rejestrowanie makr w trybie odwołań bezwzględnych 98
  • Rejestrowanie makr w trybie odwołań względnych 99
• Co jest rejestrowane? 100
• Opcje rejestratora makr 102
  • Nazwa makra 102
  • Klawisz skrótu 102
  • Opcja "Przechowuj makro w" 103
  • Opis 103
• Czy to coś jest wydajne? 103

CZĘŚĆ III: PODSTAWY PROGRAMOWANIA 107

Rozdział 7: Kluczowe elementy języka VBA 109

• Stosowanie komentarzy w kodzie VBA 109
• Używanie zmiennych, stałych i typów danych 111
  • Pojęcie zmiennej 111
  • Czym są typy danych w języku VBA? 113
  • Deklarowanie zmiennych i określanie ich zasięgu 114
  • Stałe 120
  • Stałe predefiniowane 121
  • Łańcuchy znaków 122
  • Daty i godziny 122
• Instrukcje przypisania 123
  • Przykłady instrukcji przypisania 124
  • O znaku równości 124
  • Proste operatory 124
• Praca z tablicami 126
  • Deklarowanie tablic 126
  • Tablice wielowymiarowe 127
  • Tablice dynamiczne 128
• Stosowanie etykiet 129

Rozdział 8: Praca z obiektami Range 131

• Szybka powtórka 131
• Inne sposoby odwoływania się do zakresu 133
  • Właściwość Cells 133
  • Właściwość Offset 134
• Wybrane właściwości obiektu Range 135
  • Właściwość Value 136
  • Właściwość Text 137
  • Właściwość Count 137
  • Właściwości Column i Row 137
  • Właściwość Address 138
  • Właściwość HasFormula 138
  • Właściwość Font 139
  • Właściwość Interior 141
  • Właściwość Formula 141
  • Właściwość NumberFormat 142
• Wybrane metody obiektu Range 142
  • Metoda Select 143
  • Metody Copy i Paste 143
  • Metoda Clear 144
  • Metoda Delete 144

Rozdział 9: Praca z funkcjami VBA i arkusza kalkulacyjnego 145

• Co to jest funkcja? 145
• Stosowanie wbudowanych funkcji VBA 146
  • Przykłady funkcji języka VBA 146
  • Funkcje języka VBA, które robią coś więcej niż tylko zwracanie wartości 149
  • Odkrywanie funkcji języka VBA 149
• Używanie funkcji arkuszowych z poziomu kodu VBA 152
  • Przykłady zastosowania funkcji arkuszowych 153
  • Wprowadzanie funkcji arkuszowych 155
  • Więcej o użyciu funkcji arkuszowych 156
• Używanie własnych funkcji 156

Rozdział 10: Kontrolowanie przepływu sterowania i podejmowanie decyzji 159

• Zabierz się za przepływ, kolego 160
• Instrukcja GoTo 160
• Decyzje, decyzje 162
  • Struktura If-Then 162
  • Struktura Select Case 166
• Entliczek, pętliczek - czyli jak używać pętli? 169
  • Pętla For-Next 169
  • Pętla Do-While 174
  • Pętla Do-Until 174
• Użycie pętli For Each-Next z kolekcjami 175

Rozdział 11: Automatyczne procedury i zdarzenia 177

• Przygotowanie do wielkiego zdarzenia 177
  • Czy zdarzenia są przydatne? 179
  • Programowanie procedur obsługi zdarzeń 180
• Gdzie jest umieszczony kod VBA? 180
• Tworzenie procedury obsługi zdarzenia 181
• Przykłady wprowadzające 183
  • Zdarzenie Open dla skoroszytu 183
  • Zdarzenie BeforeClose dla skoroszytu 185
  • Zdarzenie BeforeSave dla skoroszytu 186
• Przykłady zdarzeń aktywacyjnych 187
  • Zdarzenia aktywacji i dezaktywacji arkusza 187
  • Zdarzenia aktywacji i dezaktywacji skoroszytu 188
  • Zdarzenia aktywacji skoroszytu 189
• Inne zdarzenia dotyczące arkusza 189
  • Zdarzenie BeforeDoubleClick 190
  • Zdarzenie BeforeRightClick 190
  • Zdarzenie Change 191
• Zdarzenia niezwiązane z obiektami 193
  • Zdarzenie OnTime 193
  • Zdarzenia naciśnięcia klawisza 195

Rozdział 12: Techniki obsługi błędów 197

• Rodzaje błędów 197
• Błędny przykład 198
  • To makro nie jest idealne 199
  • Makro wciąż nie jest idealne 200
  • Czy teraz makro jest idealne? 200
  • Rezygnacja z ideału 201
• Inny sposób obsługi błędów 202
  • Korekta procedury EnterSquareRoot 202
  • O instrukcji On Error 203
• Obsługa błędów - szczegółowe informacje 203
  • Wznawianie wykonywania kodu po wystąpieniu błędu 204
  • Obsługa błędów w pigułce 205
  • Kiedy ignorować błędy? 206
  • Rozpoznawanie określonych błędów 206
• Zamierzony błąd 208

Rozdział 13: Dezynsekcja kodu, czyli jak walczyć z pluskwami 211

• Rodzaje pluskiew 211
• Podstawy entomologii, czyli jak zidentyfikować pluskwę 213
• Metody i techniki walki z pluskwami 214
  • Przeglądanie kodu VBA 214
  • Umieszczanie funkcji MsgBox w kluczowych miejscach kodu 215
  • Umieszczanie polecenia Debug.Print w kluczowych miejscach kodu 216
  • Korzystanie z debugera VBA 217
• Kilka słów o debugerze 218
  • Ustawianie punktów przerwań w kodzie programu 218
  • Zastosowanie okna Watch 221
  • Zastosowanie okna Locals 223
• Jak zredukować liczbę błędów w kodzie programu? 223

Rozdział 14: Przykłady i techniki programowania w języku VBA 225

• Przetwarzanie zakresów komórek 226
  • Kopiowanie zakresów 227
  • Kopiowanie zakresu o zmiennej wielkości 227
  • Zaznaczanie komórek do końca wiersza lub kolumny 229
  • Zaznaczanie całego wiersza lub całej kolumny 230
  • Przenoszenie zakresów 230
  • Wydajne przetwarzanie komórek zaznaczonego zakresu przy użyciu pętli 231
  • Wydajne przetwarzanie komórek zaznaczonego zakresu przy użyciu pętli (część II) 233
  • Wprowadzanie wartości do komórki 233
  • Określanie typu zaznaczonego zakresu 234
  • Identyfikowanie zaznaczeń wielokrotnych 235
• Zmiana ustawień Excela 236
  • Zmiana ustawień logicznych (opcje typu Boolean) 236
  • Zmiana innych opcji (typu non-Boolean) 237
• Praca z wykresami 237
  • Metoda AddChart kontra metoda AddChart2 238
  • Modyfikowanie typu wykresu 240
  • Przechodzenie w pętli przez elementy kolekcji ChartObjects 240
  • Modyfikowanie właściwości wykresu 241
  • Zmiana formatowania wykresów 241
• Jak przyspieszyć działanie kodu VBA? 243
  • Wyłączanie aktualizacji ekranu 243
  • Wyłączenie automatycznego przeliczania skoroszytu 244
  • Wyłączanie irytujących ostrzeżeń 244
  • Upraszczanie odwołań do obiektów 245
  • Deklarowanie typów zmiennych 246
  • Zastosowanie struktury With-End With 246

CZĘŚĆ IV: KOMUNIKACJA Z UŻYTKOWNIKIEM 249

Rozdział 15: Proste okna dialogowe 251

• Co zamiast formularzy UserForm? 251
• Funkcja MsgBox 252
  • Wyświetlanie prostych okien dialogowych 253
  • Pobieranie odpowiedzi z okna dialogowego 254
  • Dostosowywanie wyglądu okien dialogowych do własnych potrzeb 256
• Funkcja InputBox 258
  • Składnia funkcji InputBox 258
  • Przykład zastosowania funkcji InputBox 259
  • Inny rodzaj okna dialogowego InputBox 260
• Metoda GetOpenFilename 262
  • Składnia metody GetOpenFilename 262
  • Przykład zastosowania metody GetOpenFilename 262
• Metoda GetSaveAsFilename 265
• Pobieranie nazwy folderu 265
• Wyświetlanie wbudowanych okien dialogowych programu Excel 266

Rozdział 16: Wprowadzenie do formularzy UserForm 269

• Kiedy używać formularzy UserForm? 270
• Tworzenie formularzy UserForm - wprowadzenie 271
• Praca z formularzami UserForm 272
  • Wstawianie nowego formularza UserForm 272
  • Umieszczanie formantów na formularzu UserForm 272
  • Modyfikacja właściwości formantów formularza UserForm 274
  • Przeglądanie okna Code formularza UserForm 276
  • Wyświetlanie formularzy UserForm 276
  • Pobieranie i wykorzystywanie informacji z formularzy UserForm 277
• Przykład tworzenia formularza UserForm 277
  • Tworzenie formularza UserForm 278
  • Dodawanie przycisków poleceń (formanty CommandButton) 279
  • Dodawanie przycisków opcji (formanty OptionButton) 279
  • Dodawanie procedur obsługi zdarzeń 282
  • Tworzenie makra, które wyświetla formularz na ekranie 283
  • Udostępnianie makra użytkownikowi 284
  • Testowanie działania makra 285

Rozdział 17: Praca z formantami formularza UserForm 289

• Rozpoczynamy pracę z formantami formularzy UserForm 290
  • Dodawanie formantów 290
  • Wprowadzenie do właściwości formantów 291
• Formanty okien dialogowych - szczegóły 294
  • Formant CheckBox (pole wyboru) 294
  • Formant ComboBox (pole kombi) 295
  • Formant CommandButton (przycisk polecenia) 296
  • Formant Frame (pole grupy) 296
  • Formant Image (pole obrazu) 297
  • Formant Label (pole etykiety) 298
  • Formant ListBox (pole listy) 298
  • Formant MultiPage 300
  • Formant OptionButton (przycisk opcji) 300
  • Formant RefEdit (pole zakresu) 301
  • Formant ScrollBar (pasek przewijania) 302
  • Formant SpinButton (pokrętło) 303
  • Formant TabStrip (pole karty) 303
  • Formant TextBox (pole tekstowe) 304
  • Formant ToggleButton (przycisk przełącznika) 305
• Praca z formantami w oknach dialogowych 305
  • Zmiana rozmiarów i przenoszenie formantów w inne miejsce 305
  • Rozmieszczanie i wyrównywanie położenia formantów w oknie dialogowym 306
  • Obsługa użytkowników preferujących korzystanie z klawiatury 307
  • Testowanie formularzy UserForm 309
• Estetyka okien dialogowych 309

Rozdział 18: Techniki pracy z formularzami UserForm 311

• Używanie własnych okien dialogowych 312
• Przykładowy formularz UserForm 312
  • Tworzenie okna dialogowego 312
  • Tworzenie kodu procedury wyświetlającej okno dialogowe 315
  • Udostępnianie makra użytkownikowi 315
  • Testowanie okna dialogowego 316
  • Dodawanie procedur obsługi zdarzeń 316
  • Sprawdzanie poprawności danych 318
  • Teraz okno dialogowe działa tak, jak powinno! 319
• Zastosowanie formantów ListBox 319
  • Wypełnianie listy 320
  • Identyfikowanie wybranego elementu listy 321
  • Identyfikowanie wielu zaznaczonych elementów listy 322
• Zaznaczanie zakresów 324
• Praca z wieloma grupami formantów OptionButton 326
• Zastosowanie formantów SpinButton oraz TextBox 327
• Wykorzystywanie formularza UserForm jako wskaźnika postępu zadania 329
  • Tworzenie okna dialogowego dla wskaźnika postępu 329
  • Procedury 330
  • Jak to działa? 331
• Tworzenie niemodalnych okien dialogowych z wieloma kartami 332
• Wyświetlanie wykresów na formularzach UserForm 334
• Lista kontrolna tworzenia i testowania okien dialogowych 335

Rozdział 19: Dostęp do makr z poziomu interfejsu użytkownika 339

• Dostosowywanie Wstążki 340
  • Ręczne dopasowywanie Wstążki do własnych potrzeb 340
  • Dodawanie do Wstążki przycisku własnego makra 342
  • Dostosowywanie Wstążki za pomocą kodu XML 343
• Dostosowywanie menu podręcznego 348
  • Dodawanie nowego elementu do menu podręcznego Cell 349
  • Czym bieżąca wersja różni się od Excela 2007? 351

CZĘŚĆ V: OD TEORII DO PRAKTYKI 353

Rozdział 20: Jak tworzyć własne funkcje arkuszowe i jak przeżyć, aby o tym opowiedzieć? 355

• Dlaczego tworzymy własne funkcje? 356
• Podstawowe informacje o funkcjach VBA 357
• Tworzenie funkcji 358
• Praca z argumentami funkcji 358
  • Funkcje bezargumentowe 359
  • Funkcje jednoargumentowe 359
  • Funkcje z dwoma argumentami 361
  • Funkcje pobierające zakres jako argument 362
  • Funkcje z argumentami opcjonalnymi 364
• Funkcje opakowujące 366
  • Funkcja NumberFormat 367
  • Funkcja ExtractElement 367
  • Funkcja SayIt 368
  • Funkcja IsLike 369
• Funkcje zwracające tablice 369
  • Zwracanie tablicy zawierającej nazwy miesięcy 369
  • Zwracanie posortowanej listy 370
• Okno dialogowe Wstawianie funkcji 371
  • Wyświetlanie opisów funkcji 372
  • Dodawanie opisów argumentów 373

Rozdział 21: Tworzenie dodatków 375

• No dobrze... czym zatem są dodatki? 375
• Po co tworzy się dodatki? 376
• Praca z dodatkami 377
• Podstawy tworzenia dodatków 378
• Tworzymy przykładowy dodatek 380
  • Konfiguracja skoroszytu 380
  • Testowanie skoroszytu 382
  • Tworzenie opisów dodatku 383
  • Ochrona kodu VBA 383
  • Tworzenie dodatku 384
  • Otwieranie dodatku 384
  • Dystrybucja dodatków 385
  • Modyfikowanie dodatków 386

CZĘŚĆ VI: DEKALOGI 387

Rozdział 22: Dziesięć przydatnych wskazówek ułatwiających pracę z edytorem VBE 389

• Używanie komentarzy blokowych 390
• Kopiowanie wielu wierszy kodu jednocześnie 391
• Przechodzenie między modułami i procedurami 391
• Przechodzenie do kodu wybranej funkcji 391
• Jak pozostać w kodzie właściwej procedury 392
• Krokowe wykonywanie programu 393
• Przechodzenie do wybranego wiersza w kodzie 394
• Zatrzymywanie działania programu w określonym miejscu 394
• Przeglądanie początku i końca wartości długich zmiennych łańcuchowych 395
• Wyłączanie automatycznego sprawdzania składni 396

Rozdział 23: Źródła pomocy dla języka VBA 399

• Pozwól Excelowi napisać kod dla Ciebie 399
• Korzystanie z kodu pobranego z internetu 401
• Korzystanie z forów użytkowników 401
• Blogi ekspertów 402
• Materiały szkoleniowe w serwisie YouTube 403
• Uczestnictwo w szkoleniach na żywo i online 403
• Microsoft Office Dev Center 404
• Analiza innych plików Excela 404
• Zapytaj lokalnego guru Excela 404

Rozdział 24: Dziesięć rzeczy, które powinieneś robić i których nie powinieneś robić w języku VBA 405

• Zawsze deklaruj wszystkie zmienne 406
• Nigdy nie powinieneś mylić hasła chroniącego kod VBA z bezpieczeństwem aplikacji 406
• Zawsze staraj się wyczyścić i zoptymalizować kod aplikacji 407
• Nigdy nie umieszczaj wszystkiego w jednej procedurze 408
• Zawsze powinieneś rozważyć zastosowanie innego oprogramowania 408
• Nigdy nie zakładaj, że każdy użytkownik zezwala na uruchamianie makr 408
• Zawsze staraj się eksperymentować z nowymi rozwiązaniami 409
• Nigdy z góry nie zakładaj, że Twój kod będzie poprawnie działał z innymi wersjami Excela 409
• Zawsze pamiętaj o użytkownikach Twojej aplikacji 410
• Nigdy nie zapominaj o tworzeniu kopii zapasowych 410