Jest to praktyczny poradnik, niezbędny w pracy lekarzy pediatrów, lekarzy rodzinnych oraz specjalistów różnych dziedzin.
Składa się z dwóch części.
W części ogólnej omówiono farmakokinetyczne i farmakogenetyczne aspekty stosowania leków, ich interakcje, odrębności farmakoterapii u dzieci, ogólne zasady wyboru leku i dawkowania oraz zasady leczenia objawowego i przyczynowego.
W części szczegółowej omówiono najczęściej stosowane leki w pediatrii z uwzględnieniem różnych sytuacji klinicznych.
Rozdziały:
1. Farmakogenetyka Polimorfizm genetyczny Wpływ czynników genetycznych na działanie leków Genetycznie uwarunkowany metabolizm leków • CYP3A4 • CYP1A2 • CYP2D6 • CYP2C9 • CYP2C19 • Metylotransferaza tiopuryny Polimorfizm receptorów • Wrodzony zespół wydłużonego QT • Genetycznie uwarunkowana skuteczność leczenia astmy Polimorfizm genetyczny glikoproteiny P Indywidualizacja farmakoterapii
2. Farmakokinetyka Uwalnianie leków Wchłanianie leków Dystrybucja leków Eliminacja leków Metabolizm leków Nerkowa eliminacja leków Farmakodynamika
3. Interakcje leków stosowanych u dzieci Interakcje między lekami stosowanymi u dzieci • Interakcje w fazie farmaceutycznej • Interakcje w fazie farmakokinetycznej • Interakcje w fazie farmakodynamicznej Interakcje leków z żywnością • Interakcje na etapie wchłaniania leków • Interakcje na etapie metabolizmu leków • Interakcje na etapie wydalania leków • Interakcje farmakodynamiczne składników diety z lekami Interakcje leków syntetycznych z preparatami ziołowymi
4. Odrębności farmakoterapii u dzieci Dawkowanie leków w pediatrii • Ustalanie dawki na podstawie masy lub powierzchni ciała • Obliczanie dawki u dziecka na podstawie dawki dla dorosłych • Dobór odpowiedniej postaci farmaceutycznej leku • Przestrzeganie zaleceń lekarskich a skuteczność farmakoterapii Farmakoterapia monitorowana stężeniem leków
5. Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe Znaczenie bólu i gorączki Ocena bólu i gorączki Leczenie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe a antybiotykoterapia Patofizjologia bólu i gorączki Farmakologia leków analgetycznych i antypiretycznych • Paracetamol • Ibuprofen • Inne leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe • Znaczenie zabiegów ochładzających w walce z gorączką • Opioidy
6. Antybiotyki i sulfonamidy Ogólne zasady antybiotykoterapii Antybiotyki ß-laktamowe • Penicyliny • Cefalosporyny • Karbapenemy Makrolidy i linkozamidy • Makrolidy • Linkozamidy Fluorochinolony Tetracykliny Polimyksyny Glikopeptydy Fuzafungina Sulfonamidy • Połączenia sulfametoksazolu z trimetoprimem Algorytmy antybiotykoterapii u dzieci
7. Witaminy i związki mineralne Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach • Witamina D • Witamina A • Witamina E • Witamina K Witaminy rozpuszczalne w wodzie • Witamina C (kwas askorbinowy) • Witamina B1 (tiamina) • Witamina B2 (ryboflawina) • Witamina B6 (pirydoksyna) • Witamina B12 (cyjanokobalamina) • Kwas foliowy • Witamina PP (nikotynamid, witamina B3) • Kwas pantotenowy (witamina B5) Związki mineralne • Potas • Magnez • Fluor • Jod • Selen • Żelazo • Cynk
8. Kardiologia Problemy kardiologiczne u dzieci • Niewydolność serca • Zaburzenia rytmu serca • Nadciśnienie tętnicze • Płucne nadciśnienie tętnicze • Przewodozależne wady wrodzone serca Leki stosowane w kardiologii • Glikozydy nasercowe • Leki moczopędne - diuretyki • Leki działające na układ renina-angiotensyna-aldosteron • Leki blokujące kanał wapniowy - antagoniści wapnia • Leki blokujące receptory ß-adrenergiczne - ß-blokery • Leki blokujące receptory ?-i ß-adrenergiczne • Leki przeciwarytmiczne • Leki przeciwzakrzepowe z grupy antagonistów witaminy K • Leki blokujące receptory endoteliny • Leki utrzymujące drożność przewodu tętniczego • Leki dopaminergiczne • Leki z grupy inhibitorów fosfodiesterazy III • Leki z grupy antagonistów receptorów muskarynowych
9. Nefrologia Zasady ogólne terapii chorób nerek • Monitorowanie stężenia leków w nefrologii • Problem nefrotoksyczności Leki moczopędne • Miejsca działania leków moczopędnych • Farmakodynamika leków moczopędnych • Niepożądane objawy leczenia • Oporność na leki diuretyczne • Najważniejsze leki moczopędne Leki hamujące białkomocz • Najważniejsze leki hamujące białkomocz Leki stosowane w kłębuszkowym zapaleniu nerek • Glikokortykosteroidy • Leki cytotoksyczne Leki stosowane w zaburzeniach czynnościowych pęcherza moczowego • Leki stosowane przy nadwrażliwości mięśnia wypieracza moczu - mała pojemność pęcherza moczowego • Leki stosowane u dzieci z zaburzeniami oddawania moczu i nieprawidłowym opróżnianiem pęcherza moczowego Leczenie zakażeń układu moczowego • Zasady ogólne farmakoterapii ZUM • Najważniejsze leki stosowane w ZUM
10. Gastroenterologia i parazytologia Nudności i wymioty Choroba refluksowa przełyku Zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy • IPP a zakażenie Helicobacter pylori Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego Zapalenie i kamica pęcherzyka żółciowego Biegunki ostre i przewlekłe • Biegunki ostre • Odwodnienie • Biegunki przewlekłe • Preparaty przywracające ekosystem mikrobiontów przewodu pokarmowego (probiotyki) Nieswoiste zapalenia jelit Zaparcia Leki przeciw pasożytom przewodu pokarmowego Preparaty stosowane w żywieniu niemowląt i małych dzieci z alergią pokarmową • Preparaty o nieznacznym stopniu hydrolizy • Preparaty o znacznym stopniu hydrolizy • Mieszanki elementarne • Preparaty sojowe • Modyfikowane mleko w proszku dla niemowląt z tendencją do ulewania • Modyfikowane mleko w proszku dla niemowląt od 1 m.ż. stosowane w zaburzeniach czynnościowych • Zaburzenia trawienia tłuszczów
11. Hepatologia Leki poprawiające metabolizm komórek wątrobowych Leki wspomagające produkcję i wydzielanie żółci • Leki żółciotwórcze • Leki żółciopędne Leczenie przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby typu B i C u dzieci Uwagi dotyczące leków stosowanych w hepatologii dziecięcej
12. Pneumonologia i alergologia Leki przeciwzapalne • Glikokortykosteroidy Leki antyleukotrienowe • Antagoniści receptorów dla leukotrienów cysteinylowych • Kromony Leki rozszerzające oskrzela • Leki pobudzające receptory ?-i ß-adrenergiczne • Leki pobudzające selektywnie receptory ß-adrenergiczne Leki przeciwcholinergiczne krótko działające • Metyloksantyny Leki przeciwhistaminowe o działaniu blokującym receptor H1 • Leki I generacji • Leki II generacji Leki mukolityczne Inne leki działające wykrztuśnie i objawowo Leki przeciwkaszlowe Preparaty wykrztuśne i przeciwkaszlowe Leki przeciwbakteryjne Leki stosowane w terapii gruźlicy
13. Hematologia i onkologia Nierozrostowe choroby układu krwiotwórczego • Leki stosowane w terapii ambulatoryjnej niedokrwistości • Leki stosowane w terapii ambulatoryjnej skaz krwotocznych Choroby nowotworowe układu krwiotwórczego i nowotworowe guzy lite • Leki przeciwnowotworowe stosowane w terapii ambulatoryjnej • Profilaktyka i ambulatoryjne leczenie wczesnych powikłań toksycznych chemioterapii i radioterapii • Profilaktyka powikłań infekcyjnych chemioterapii i radioterapii oraz postępowanie w przypadku objawów zakażenia • Ambulatoryjne leczenie odległych następstw chemioterapii i radioterapii prowadzonej w wieku rozwojowym • Leki stosowane u dzieci z chorobą nowotworową w opiece paliatywnej
14. Endokrynologia Zaburzenia podwzgórzowo-przysadkowe • Moczówka prosta • Niedoczynność przysadki • Nadczynność przysadki • Hiperprolaktynemia Choroby związane z hormonami płciowymi • Opóźnione dojrzewanie płciowe - hipogonadyzm • Przedwczesne dojrzewanie płciowe • Ginekomastia • Hiperandrogenizm, hirsutyzm i zaburzenia miesiączkowania Choroby tarczycy • Wole proste • Niedoczynność tarczycy • Nadczynność tarczycy • Rak zróżnicowany tarczycy • Leczenie paliatywne raka rdzeniastego tarczycy Choroby przytarczyc • Niedoczynność przytarczyc • Nadczynność przytarczyc Osteoporoza • Bifosfoniany • Inne preparaty Niedoczynność kory nadnerczy • Hipoaldosteronizm • Hipokortyzolemia • Hipogonadyzm nadnerczowy Nadczynność kory nadnerczy • Hiperaldosteronizm • Hiperkortyzolemia • Wrodzony przerost kory nadnerczy Niedoczynność rdzenia nadnerczy • Katecholaminy Nadczynność rdzenia nadnerczy - guz chromochłonny Zaburzenia snu Otyłość Hipercholesterolemia
15. Diabetologia, leczenie cukrzycy typu 1 Istota cukrzycy Kontrola przebiegu cukrzycy typu 1 • Kontrolowanie glikemii • Kontrolowanie diety • Kontrola wysiłku fizycznego w przebiegu cukrzycy • Efekty działania insuliny • Zeszyt samokontroli Edukacja w cukrzycy typu 1 Stany naglące i zagrażające życiu dzieci z cukrzycą typu 1 • Hipoglikemia • Kwasica ketonowa Zasady insulinoterapii u dzieci i młodzieży • Dobór dawek insuliny • Insuliny stosowane w cukrzycy typu 1 Inne leki stosowane w cukrzycy typu 1 • Glukagon Paski diagnostyczne niezbędne w insulinoterapii
16. Leczenie chorób metabolicznych Zaburzenia przemiany aminokwasów i białek • Fenyloketonuria • Zaburzenia kofaktorowe - niedobór tetrahydrobiopteryny • Tyrozynemia • Alkaptonuria • Inne zaburzenia przemiany aminokwasów • Zaburzenia cyklu mocznikowego Zaburzenia metabolizmu węglowodanów • Galaktozemia • Glikogenozy Choroby lizosomalne Zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych i inne zaburzenia funkcji mitochondriów • Zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych • Inne mitochondrialne defekty enzymatyczne Wrodzone błędy metaboliczne - podsumowanie
17. Reumatologia Wprowadzenie w zagadnienia reumatologii dzieci i młodzieży • Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów i reumatoidalne zapalenie stawów • Toczeń rumieniowaty układowy • Twardzina układowa • Zapalenie skórno-mięśniowe i wielomięśniowe • Spondyloartropatie seronegatywne Leczenie chorób reumatycznych • Niesteroidowe leki przeciwzapalne • Leki modyfikujące przebieg choroby • Leki cytotoksyczne - immunosupresyjne • Leki biologiczne • Inne leki stosowane w chorobach reumatycznych • Inne metody leczenia
18. Neuropsychiatria Leki psychotropowe • Farmakoterapia zespołu nadruchliwości z deficytem uwagi - ADHD • Leki przeciwpsychotyczne • Leki przeciwlękowe i nasenne • Leki normotymiczne Leki przeciwdepresyjne • Nieselektywne inhibitory wychwytu zwrotnego monoamin • Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny • Odwracalne inhibitory monoaminooksydazy typu A • Inne leki przeciwdepresyjne
19. Epileptologia Objawy niepożądane po zastosowaniu leków przeciwpadaczkowych i najczęstsze interakcje Podstawowe leki przeciwpadaczkowe Nowsze leki przeciwpadaczkowe - II generacja
20. Otorynolaryngologia Terapia miejscowa górnych dróg oddechowych • Nos i zatoki przynosowe • Leki obkurczające błonę śluzową podawane miejscowo • Leki obkurczające błonę śluzową nosa podawane doustnie • Kromony • Leki mukolityczne do stosowania miejscowego • Leki przeciwhistaminowe • Glikokortykosteroidy donosowe • Antybiotyki do stosowania miejscowego • Szczepionki donosowe • Roztwory izotoniczne chlorku sodu, wody morskiej Ucho • Zapalenie przewodu słuchowego zewnętrznego i nieżyt ucha środkowego • Surowicze zapalenie ucha środkowego Krtań Jama ustna i gardło
21. Okulistyka Farmakologiczne leczenie chorób oczu u dzieci • Ogólna charakterystyka kropli do oczu • Ogólna charakterystyka maści okulistycznych Leki stosowane miejscowo • Leki działające na układ wegetatywny • Leki rozszerzające źrenicę i porażające mięsień rzęskowy • Jaskra • Leki przeciwbakteryjne • Leki przeciwwirusowe • Leki przeciwalergiczne i przeciwzapalne • Leki poprawiające metabolizm i regenerację tkanek
22. Choroby skóry Leczenie ogólne chorób skóry • Glikokortykosteroidy • Antybiotyki i chemioterapeutyki • Cytostatyki • Leki przeciwhistaminowe • Retinoidy • Leki przeciwgrzybicze • Leki przeciwwirusowe • Leki immunosupresyjne Leczenie zewnętrzne chorób skóry • Ogólne zasady leczenia zewnętrznego • Glikokortykosteroidy stosowane zewnętrznie • Antybiotyki do stosowania zewnętrznego • Chemioterapeutyki stosowane miejscowo • Retinoidy stosowane zewnętrznie • Pochodne witaminy D3 • Inhibitory kalcyneuryny • Leki przeciwgrzybicze stosowane miejscowo • Leki przeciwwirusowe stosowane miejscowo • Inne preparaty stosowane miejscowo Stosowanie promieniolecznictwa Niefarmakologiczne metody leczenia chorób skóry
23. Immunoprofilaktyka i immunoterapia Wprowadzenie w zagadnienia immunoprofi laktyki i immunoterapii Szczepionki stosowane w zapobieganiu chorobom zakaźnym Nieswoiste szczepionki bakteryjne Preparaty immunoglobulin
|