Kontrola ciała jako jeden z aspektów oglądania i analizowania ludzkiej cielesności. Książka ukazuje fenomen kontroli ciała oglądany z wielu stron i na wielu poziomach. Począwszy od kwestii nieco ogólniejszych, po wyraźnie sformułowane problemy badawcze, od aspektów instytucjonalnych po szczegółowe aplikacje i przejawy kontroli, wreszcie po granice dyscyplinarne - teksty ogólne, socjoantropologiczne poprzedzone psychologicznymi, po których następują prace empiryczne dotyczące głównie ciał kobiecych.

Książka wpisuje się w dosyć popularną problematykę "body studies", a więc społecznego i humanistycznego namysłu oraz badań nad cielesnością, ale jednocześnie znajdziemy w nim sporo nowych i oryginalnych ustaleń. Teksty w nim zamieszczone poświęcone są problemowi (samo)kontroli ciała, ciału jako przedmiotowi i podmiotowi kontroli, środkowi, poprzez który kontrola jest sprawowana, ale też ciału rozumianemu jako narzędzie wymykania się dyscyplinującym reżimom.

Tym, co stanowi o wartości książki jest nie tylko pogłębienie problematyki relacji władzy i nadzoru, w które wplątane jest ciało, ale również wielość perspektyw, z których ciało jest w niej oglądane – i to nie tylko perspektyw związanych z podziałami naukowych subdyscyplin (są tu prace socjologów, psychologów, antropologów), ale również tych, które ustanawiają bohaterowie poszczególnych teksów (pracownice agencji towarzyskich, dzieci, praktykujący zen i SM, księża i terapeuci itd.).

Ta wielość perspektyw sprawia, iż co prawda pojawia się niebezpieczeństwo egzotyzacji ciała i poszukiwania takich jego kontekstów, w których jest ono praktykowane inaczej, niż ma to miejsce na co dzień w przypadku większości społeczeństwa, ale jak rozumiem jest to zabieg celowy, który ma znormalizować te „niecodzienne” praktyki cielesne. Zabieg ten wydaje mi się tym bardziej cenny między innymi dlatego, że większość tekstów zawartych w publikacji problematyzuje normalność jako centralną dla procesów dyscyplinujących i kontrolnych kategorię.

Spis treści:
O głównej idei i kompozycji książki
Ciało to trickster
Magia wizerunku, czyli o pożytkach płynących z kontrolowania ciała
Fizjologia jako skandal
Kościół katolicki a kontrola ciała
Sadomasochizm emancypacyjny: kreatywna kontrola rytuałów kontestujących konwencjonalne międzypłciowe relacje władzy
Psychokontrola. Uwagi o powiązaniach psychoterapii z kontrolą społeczną
Tyłem do przodu. Adaptacja do przemieszczonego źródła danych wzrokowych
Moje – nie moje. Kontrola ciała w doświadczeniu pracownic agencji towarzyskich
Ciało nadzorowane. Strategie kontroli ciała podejmowane przez kobiety z niepełnosprawnością fizyczną
Dyscyplinowanie ciała w procesie wczesnej socjalizacji. Refleksje teoretyczne w kontekście badań w żłobku
Kontrola ciała w praktyce suizen