Dzisiejszy kształt Unii Europejskiej dowodzi coraz śmielszego rozwoju idei zjednoczonej Europy, którą przed ponad 60 laty snuli Ojcowie Założyciele. Nie byłoby dziś tak imponującego rozwoju gospodarki, handlu, rynku pracy, nauki, nie udałoby się również w takim tempie poprawiać warunków życia Europejczyków i wyrównywać ogromnych różnic pomiędzy krajami, gdyby nie konsekwentnie wdrażana strategia integracji Wspólnoty.

Fundusze strukturalne oraz Fundusz Spójności są podstawowymi instrumentami polityki regionalnej Unii Europejskiej. Właśnie one mają za zadanie niwelować przywołane tu dysproporcje w rozwoju poszczególnych regionów UE, skutecznie wspierając w ten sposób stabilny i zrównoważony rozwój gospodarek poszczególnych państw członkowskich oraz gospodarki Wspólnoty jako całości.

Dla większości nowych państw członkowskich instrumenty polityki regionalnej stanowią istotny zastrzyk finansowy niezbędny do przeprowadzenia koniecznych reform i adaptacji umożliwiających sprawne funkcjonowanie zarówno w strukturach administracyjnych UE, jak i Jednolitym Rynku Europejskim, a w konsekwencji unii gospodarczo-walutowej.

Jednak programowanie i zarządzanie rozwojem lokalnym oraz regionalnym to również wielkie wyzwanie, szczególnie dla zróżnicowanych gospodarczo krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Na potrzeby realizacji celów polityki regionalnej UE w państwach członkowskich powoływane są odpowiednie instytucje a nawet budowany jest odrębny system wdrażania funduszy strukturalnych UE. Wskazuje to na ogromne znaczenie, jakie przypisuje się funduszom unijnym w rozwoju zarówno gospodarczym, społecznym, jak i administracyjnym w krajach Europy Środkowej i Wschodniej.

Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie systemu wdrażania funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności w nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej, których akcesja nastąpiła w latach 2004 oraz 2007. Spośród 12 państw akcesyjnych aż 10 pochodzi z Europy Środkowej i Wschodniej, dlatego też tak istotne jest ukazanie różnych rozwiązań implementacji instrumentów polityki regionalnej UE w tych krajach.