Upadek jednej z największych w świecie instytucji finansowych w połowie września 2008r. – banku inwestycyjnego z 158-letnią tradycją, „wielkiego” Lehman Brothers, wstrząsnął fundamentami globalnego systemu finansowego, w całej swojej rozciągłości - od Ameryki poprzez Europę aż po najdalsze krańce Azji. Świat pogrążył się w największym od czasów „Wielkiej Depresji” kryzysie finansowym, który siłą dramatycznych wydarzeń zaczął zagrażać całemu, szeroko pojętemu systemowi gospodarczemu.
Książka pt. „Globalny kryzys finansowy XXI wieku” w sposób niezwykle przystępny i systematyczny przedstawia istotę najnowszego w historii kryzysu finansowego, wskazuje jego przyczyny, obrazuje przebieg oraz określa jego skutki. Część zasadniczą książki poprzedza wprowadzanie czytelnika w skomplikowany świat finansów w dobie globalizacji oraz zjawiska kryzysowe mu zagrażające. Najnowszy kryzys finansowy ukazany został na tle kryzysów finansowych XX wieku, co pozwoliło na podjęcie wieloaspektowej analizy porównawczej prowadzącej do zdiagnozowania obszarów potencjalnego ryzyka dla globalnego systemu gospodarczego w perspektywie średnio- i długoterminowej.

Słowa kluczowe: globalny, kryzys, finansowy, nieruchomości, recesja, subprime

Recenzja:

Książka może być bardzo użytecznym źródłem wiedzy dla szerokiego grona uczestników rynku finansowego, w tym w szczególności dla kierujących instytucjami finansowymi oraz decydujących o ich strategii, asset-managerów, analityków na rynku papierów wartościowych, pracowników banków, funduszy inwestycyjnych, funduszy emerytalnych, towarzystw ubezpieczeniowych, jak również przedsiębiorców, którzy stanęli przed perspektywą pewnych utrudnień związanych z zahamowaniem wzrostu gospodarczego w gospodarce światowej. Książka ta może być też bardzo przydatna dla pracowników naukowych i studentów uczelni ekonomicznych, ale też dla osób nie związanych z finansami, które chciałyby zrozumieć niezwykle złożone zależności przyczynowo-skutkowe oraz mechanizmy największego od okresu „Wielkiej Depresji” globalnego kryzysu finansowego.

prof. Krysztof Opolski - Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego

Rozdziały:

Wprowadzenie

Rozdział 1. Zjawiska kryzysowe na rynkach finansowych
1.1. Przyczyny wrażliwości współczesnego systemu finansowego
1.2. Model kryzysu finansowego Minsky'ego
1.3. Skutki kryzysu finansowego
1.4. Kryzysy finansowe w kontekście historycznym.

Rozdział 2. Global Financial Crisis 2008
2.1. Pierwsze niepokojące sygnały
2.2. "Gorące" lato 2007
2.3. Preludium do "15 września 2008"
2.4. Lehman Brothers i koniec ery banków inwestycyjnych
2.5. W natłoku wydarzeń można się pogubić - kalendarium kryzysu w podsumowaniu

Rozdział 3. Przyczyny wybuchu kryzysu finansowego w pierwszej dekadzie XXI wieku
3.1. Przyczyny wybuchu ostatniego kryzysu finansowego w zarysie
3.2. Dynamiczny rozwój rynku nieruchomości w USA jako modelowy "szok"
3.3. Czynniki sprzyjające powstaniu "bańki" nieruchomości w USA oraz prowadzące do jej pęknięcia
3.3.1. Korzystne warunki makroekonomiczne
3.3.2. Zacięta konkurencja na rynku kredytów hipotecznych w USA oraz większa skłonność do ryzyka
3.3.3. Większa dostępność kredytu oraz wzrost zadłużenia hipotecznego
3.3.4. Zagospodarowanie ryzykownej niszy rynkowej subprime mortgages i przyrost kredytów zagrożonych
3.3.5. Niskie standardy segmentu subprime mortgages oraz usankcjonowanie transferu ryzyka kredytowego na rynek papierów wartościowych
3.3.6. Ekspansja innowacyjnych instrumentów i wzrost ryzyka inwestycyjnego

Rozdział 4. Skutki globalnego kryzysu finansowego
4.1. Skutki kryzysu dla rynków finansowych
4.1.1. Skutki kryzysu dla sektora bankowego i ubezpieczeniowego
4.1.1.1. Straty sektora bankowego i ubezpieczeniowego
4.1.1.2. Przetasowania na rynku instytucji bankowych
4.1.1.3. Potrzeba wzmocnienia bazy kapitałowej banków
4.1.1.4. Utrata zaufania na rynku międzybankowym
4.1.1.5. Delewarowanie w sektorze bankowym w konsekwencji kryzysu
4.1.1.6. Obraz rynku instytucji finansowych po finansowym "tsunami"
4.1.2. Skutki kryzysu dla rynku papierów wartościowych
4.1.2.1. Panika na giełdach papierów wartościowych
4.1.2.2. Zastój w segmencie dłużnych papierów wartościowych
4.1.2.3. Zawieszenie w segmencie instrumentów innowacyjnych
4.1.3. Skutki kryzysu dla funduszy inwestycyjnych i funduszy emerytalnych
4.2. Skutki kryzysu dla gospodarki
4.2.1. Skutki kryzysu w skali mikroekonomicznej
4.2.1.1. Gospodarstwa domowe w obliczu kryzysu finansowego
4.2.1.2. Pogarszające się perspektywy dla przedsiębiorstw
4.2.2. Skutki kryzysu w skali makroekonomicznej
4.2.2. 1. Słabnący rynek pracy oraz spadek konsumpcji
4.2.2.2. Zahamowanie inwestycji w warunkach destabilizacji rynków finansowych
4.2.2.3. Rosnące wydatki rządowe oraz przyrost długu publicznego
4.2.2.4. Osłabienie międzynarodowej aktywności handlowej
4.2.3. Obniżenie prognoz dla gospodarki światowej w konsekwencji globalnego kryzysu finansowego oraz programy pobudzające aktywność gospodarczą
4.2.3.1. Wielka Brytania
4.2.3.2. Stany Zjednoczone
4.2.3.3. Japonia
4.2.3.4. Niemcy
4.2.3.5. Chiny
4.2.3.6. Indie
4.2.3.7. Rosja

Rozdział 5. Krajowe i międzynarodowe interwencje rządowe w odpowiedzi na kryzys finansowy
5.1. Interwencje w fazie poprzedzającej upadek Lehman Brothers
5.2. Formy interwencji rządowych w sektorze bankowym
5.2.1. Podtrzymanie płynności na rynku finansowym oraz gwarancje spłaty zobowiązań przez banki
5.2.2. Obniżki stóp procentowych
5.2.3. Zmiany w systemie gwarantowania depozytów klientów banków
5.2.4. Dokapitalizowanie banków
5.2.5. Skup zagrożonych aktywów
5.2.6. Ograniczenia w "krótkiej sprzedaży"
5.3. Amerykański Emergency Economic Stabilization Act jako pierwszy krok w kierunku ratowania globalnego systemu finansowego
5.3.1. Inicjatywa legislacyjna w zarysie
5.3.2. Plan ratunkowy systemu finansowego USA w praktyce
5.4. Bank Reconstruction Fund Wielkiej Brytanii inspiracją dla programów innych krajów
5.5. Skoordynowane działania na rzecz ustabilizowania globalnego systemu finansowego
5.6. Pomoc międzynarodowa zagrożonym krajom - przypadek Islandii i Węgier

Podsumowanie

Aneks: Rynek finansowy i jego mechanizmy dla niewtajemniczonych
A. Rynek finansowy w pierwszej odsłonie - rynek bankowy i rynek międzybankowy
B. Rynek finansowy w drugiej odsłonie - rynek papierów wartościowych
B.1. Funkcjonowanie rynku papierów wartościowych w zarysie
B.2. Kluczowe instrumenty rynku papierów wartościowych
Akcje
Obligacje
Commercial Papers
Bony skarbowe
Bankowe papiery wartościowe
B.3. Podaż i popyt na rynku papierów wartościowych
B.4. Fundusze inwestycyjne na rynku papierów wartościowych
C. Rynek finansowy w trzeciej odsłonie - rynek ubezpieczeniowy
D. Rynek finansowy w czwartej odsłonie - sekurytyzacja
E. Rynek finansowy w piątej odsłonie - Credit Default Swaps
F. Rynki finansowe w dobie globalizacji
F.1. Procesy globalizacyjne w zarysie
F.2. Globalizacyjna rewolucja na rynkach finansowych
G. Rynek finansowy w megaodsłonie - podsumowanie

Bibliografia