Książka omawia dorobek literacki najważniejszych autorów antycznych na tle epoki oraz analizuje ich dzieła. Każda z dwóch części – literatura grecka i literatura rzymska – poprzedzona jest krótkim wstępem ukazującym rozwój kultury greckiej i rzymskiej. W kolejnych rozdziałach autorki omawiają literaturę poszczególnych okresów z podziałem na rodzaje i gatunki literackie. W okresie cesarstwa rzymskiego obok tradycji literatury pogańskiej autorki wprowadzają też zagadnienia literatury chrześcijańskiej jako równoległego nurtu w literaturze greckiej i rzymskiej.
Oprócz literatury pięknej książka przedstawia też podstawowe piśmiennictwo filozoficzne, historyczne, naukowe, głównie z dziedziny przyrodoznawstwa i medycyny, a także rozwój retoryki i epistolografii. Wykład uzupełniają i wzbogacają informacje historyczne, biograficzne, cytaty z dzieł literackich i opinie wybitnych znawców literatury oraz kultury antycznej. W nowym wydaniu książka zawiera indeks autorów i tablice chronologiczno-synchroniczne. Książka przygotowana dla studentów filologii klasycznej, polonistyki i innych kierunków filologicznych; uczniów liceów o profilu klasycznym i humanistycznym, maturzystów, olimpijczyków oraz miłośników literatury.
Zalety książki:
• syntetyczne kompendium wiedzy z zakresu literatury starożytnej;
• autorki o dużym autorytecie naukowym w środowisku naukowym;
• podręcznik ma ciekawy i bardzo przejrzysty układ graficzny porządkujący materiał i ułatwiający szybkie znalezienie interesującego zagadnienia;
• nowe wydanie unowocześnione pod względem edytorskim zawiera dodatkowo indeks autorów i dzieł omawianych w książce, tablice chronologiczno-synchroniczne, nową bibliografię, omówienie romansu greckiego, nowy wykaz polskich przekładów dzieł autorów greckich i rzymskich, treść uzupełniona o krótkie informacje dotyczące literatury naukowej, głównie przyrodoznawstwa (Galen, Hipokrates, Teofrast); rozdziały dotyczące retoryki i epistolografii.
Podręcznik polecamy studentom filologii klasycznej na przedmiot obowiązkowy: „Historia literatury starożytnej” oraz polonistyki na zajęcia „Tradycja antyczna i biblijna”.
Rozdziały:
Część I. LITERATURA GRECKA 11
Warunki rozwoju starożytnej Grecji 13
Literatura okresu archaicznego (IX–VI w. p.n.e.) 18
Poezja 18
Homer – Iliada i Odyseja 18
Poeci cykliczni 21
Hezjod – twórca nowego eposu 22
Liryka grecka 26
Elegia 27
Melika eolska 31
Liryka chóralna 32
Proza 36
Ezop – twórca klasycznej bajki greckiej 36
Początki prozy filozoficznej 37
Literatura okresu klasycznego (V–IV w. p.n.e.) 38
Uwagi ogólne 38
Poezja 39
Rozkwit tragedii greckiej 39
Ajschylos – twórca klasycznej tragedii greckiej 41
Sofokles – największy tragik grecki 45
Eurypides – przedstawiciel „nowych prądów” 49
Komedia 58
Arystofanes – wielka komedia staroattycka 60
Komedia średnia 65
Komedia nowa – Menander 66
Proza 69
Herodot – ojciec historii 69
Tukidydes – Wojna peloponeska 71
Ksenofont – Dzieje Hellenów 73
Proza filozoficzna 76
Platon – filozof i założyciel Akademii Platońskiej 77
Arystoteles – największy uczony starożytności 83
Rozkwit retoryki i wielcy oratorzy 85
Literatura okresu hellenistycznego (III–I w. p.n.e.) 90
Uwagi ogólne 90
Literatura cynicka 94
Szkoły filozoficzne w okresie hellenizmu 95
Nauki ścisłe 97
Nauki humanistyczne 99
Retoryka i wymowa hellenistyczna 101
Historiografia 102
Następcy Ksenofonta 102
Historycy Aleksandra Wielkiego 103
Historiografia hellenistyczna 103
Polibiusz – pierwsza historia powszechna 105
Historycy z I w. p.n.e 112
Geografowie i periegeci hellenistyczni 114
Poezja hellenistyczna, zwłaszcza aleksandryjska 115
Epika hellenistyczna 116
Wcześniejsi elegicy aleksandryjscy 120
Kallimach z Cyreny i jego współcześni 121
Herondas i mimografia 129
Teokryt i jego szkoła 131
Dramat literacki w Aleksandrii 138
Literatura grecka za cesarstwa rzymskiego (I w. p.n.e.–VI w. n.e.)
Uwagi ogólne 140
Attycyzm 141
Gramatyka i retoryka w I w. n.e 142
Filozofia w I i II w. n.e 142
Literatura chrześcijańska 145
Plutarch z Cheronei – Moralia i ˚ywoty sławnych mężów 146
Historycy I–IV w. n.e 151
Poezja I–III w. n.e 154
Romans grecki 156
Druga sofistyka 158
Lukian z Samosat – mówca i satyryk 160
Literatura grecka w III w. n.e 164
Neoplatonicy chrześcijańscy 166
Rzut oka na literaturę grecką w IV–VI w. n.e 166
Poezja Świecka od IV w. n.e 170
Część II. LITERATURA RZYMSKA 173
Początki poezji i prozy (do 241 r. p.n.e.) 175
Literatura okresu archaicznego (240–ok. 90 p.n.e.) 178
Początki dramatu 178
Twórczość komediowa Plauta 179
Komedie Terencjusza 182
Togata i tragedia preteksta 183
Epopeja 184
Satyra 184
Proza 185
Pisarstwo historyczne 186
Publicystyka i retoryka 188
Gramatyka i filologia 190
Literatura okresu cycerońskiego (ok. 90–ok. 40 p.n.e.) 191
Uwagi ogólne 191
Poezja 192
Lukrecjusz – nurt epicki w poezji rzymskiej 192
Poeci nowi 194
Katullus – najwybitniejszy poeta nowej szkoły 195
Twórczość sceniczna 197
Proza 198
Cyceron – największy rzymski mówca 198
Piśmiennictwo historyczne 206
Juliusz Cezar – historia wojen 207
Salustiusz – kontynuator historiografii hellenistycznej 209
Nepos – O sławnych mężach 211
Warron – największy rzymski uczony 212
Literatura okresu augustowskiego (ok. 40 p.n.e.–14 n.e.) 214
Uwagi ogólne 214
Poezja 215
Wergiliusz – poeta przełomu 215
Horacy – największy rzymski poeta 222
Elegicy rzymscy 232
Tibullus 232
Propercjusz 234
Owidiusz 236
Proza 242
Retoryka 244
Literatura okresu cesarstwa (I–III w. n.e.) 246
Uwagi ogólne 246
Wiek I 250
Literatura za Tyberiusza (14–37 n.e.) 250
Poezja 250
Proza 251
Literatura za Kaliguli, Klaudiusza i Nerona (37–68 n.e.) 252
Seneka Młodszy – filozof, pisarz i mówca 253
Petroniusz – satyryk na dworze Nerona 257
Literatura fachowa 258
Poezja 259
Literatura za Flawiuszów (69–96 n.e.) 262
Poezja 263
Proza 267
Literatura za Nerwy i Trajana (96–117 n.e.) 268
Tacyt – największy historyk starożytnego Rzymu 269
Pliniusz Młodszy – listy literackie: obraz społeczeństwa rzymskiego 271
Juwenalis – poezja satyryczna 272
Wiek II 273
Literatura za Hadriana (117–138 n.e.) 273
Proza 274
Literatura za Antoninów (138–180 n.e.) 277
Wiek III 280
Literatura od Septymiusza Sewera do Numerianusa (193–284 n.e.) 280
Poezja 281
Proza 281
Początki literatury chrześcijańskiej 283
Literatura okresu póśnego cesarstwa.
Od Dioklecjana do upadku cesarstwa zachodniego (284–476 n.e.) 286
Uwagi ogólne 286
Proza tradycyjna 288
Proza chrześcijańska 290
Poezja tradycyjna 293
Poezja chrześcijańska 297
Ostatni przedstawiciele antycznej literatury łacińskiej 298
|
