Praca autorów tego podręcznika, dydaktyków a zarazem pra­cowników nauki, przedstawia fakty, zjawiska, procesy histo­ryczne, myśl polityczną oraz instytucje ustrojowe potrzebne do poznania tej dziedziny wiedzy zarówno przez początkujących, jak i zaawansowanych. Atrakcją tego opracowania jest także wygodny aneks zawiera­jący zbiór usystematyzowanych informacji historycznych oraz politologicznych.

Rozdziały:

Wstęp

HISTORIA POLSKI
 Państwa plemienne na ziemiach polskich przed powstaniem państwa polskiego
 Pierwsze wiadomości o Polsce. Państwo Mieszka I
 Chrystianizacja Polski i jej znaczenie w aspekcie wewnętrznym i zewnętrznym
 Polska za panowania Bolesława Chrobrego (992–1025) – organizacja wewnętrzna państwa, stosunki z sąsiadami
 Kryzys i odbudowa państwa Piastów w I połowie XI wieku
 Państwo polskie za panowania Bolesława Śmiałego i Władysława Hermana
 Umocnienie państwa polskiego za panowania Bolesława Krzywoustego (1102–1138)
 Pomorze w polityce Piastów
 Przyczyny rozdrobnienia feudalnego w Polsce. Statut Bolesława Krzywoustego.
 Zasady pryncypatu i senioratu
 Załamanie się zasad „testamentu” Bolesława Krzywoustego
 Ziemie polskie w okresie rozbicia dzielnicowego
 Wielka własność feudalna w Polsce w XII i XIII wieku. Immunitety
 Początki państwa zakonnego na ziemiach polskich i pruskich
 Osadnictwo w Polsce na prawie polskim i na prawie niemieckim w XIII–XIV wieku
 Tendencje zjednoczeniowe na ziemiach polskich do końca XIII wieku
 Zjednoczenie państwa polskiego za Władysława Łokietka
 Straty terytorialne Polski w okresie rozbicia dzielnicowego
 Związki Śląska z Polską (X–XIV wiek)
 Polska wobec Mazowsza do XVI wieku
 Utrata Pomorza i Śląska za czasów Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego
 Monarchia Kazimierza Wielkiego i jego polityka wewnętrzna
 Polityka zagraniczna Kazimierza Wielkiego
 Monarchia stanowa w Polsce – geneza i znaczenie
 Unia polsko-węgierska w XIV wieku
 Charakter związków Polski z Litwą w XIV i XV wieku
 Stosunki Korony i Litwy z zakonem krzyżackim w pierwszej połowie XV wieku
 Wojna trzynastoletnia: geneza, przebieg, główne postanowienia II pokoju toruńskiego
 Przywileje szlacheckie w XIV i XV wieku
 Rozwój folwarku szlacheckiego w Polsce w XV i XVI wieku
 Ustawodawstwo antychłopskie i antymieszczańskie za Jagiellonów
 Polityka dynastyczna Jagiellonów
 Kształt terytorialny Korony w epoce Jagiellońskiej (1386–1572)
 Szlachecki ruch egzekucyjny w Rzeczypospolitej (XVI wiek)
 Likwidacja państwa zakonnego w Prusach i Inflantach
 Główne kierunki reformacji w Polsce
 Charakter związku Polski z Litwą w XVI wieku
 Wolna elekcja w Polsce. Pacta conventa i artykuły henrykowskie
 Ustrój Rzeczypospolitej szlacheckiej – jego przemiany
 Polityka wschodnia Polski za panowania Stefana Batorego, Zygmunta III i Władysława IV
 Kwestia kozacka w dziejach Rzeczypospolitej
 Stosunki polsko-rosyjskie w II połowie XVII wieku
 Królowie z dynastii szwedzkiej w Polsce. Wojny ze Szwecją
 Polityka władców polskich wobec Prus Książęcych w XVI i XVII wieku
 Stosunki polsko-tureckie w XVI i XVII wieku
 Stosunki wewnętrzne w Rzeczypospolitej szlacheckiej w dobie oligarchii magnackiej
XVII i I połowa XVIII wieku)
 Polityka królów z dynastii saskiej panujących w Polsce
 Ingerencja państw ościennych w sprawy polskie w I połowie XVIII wieku
 Próby reform w Polsce w latach 60. XVIII wieku
 Konfederacja barska i pierwszy rozbiór Polski
 Uchwały sejmu porozbiorowego (1773–1775)
 Komisja Edukacji Narodowej
 Sytuacja wewnętrzna Rzeczypospolitej i jej pozycja międzynarodowa w dobie Sejmu Czteroletniego
 Kwestia miejska w okresie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego
 Ustrój polityczny według postanowień Konstytucji 3 Maja
 Targowica i II rozbiór Polski
 Kwestia chłopska w Konstytucji 3 Maja i w powstaniu kościuszkowskim
 Powstanie kościuszkowskie
 III rozbiór Polski. Przyczyny upadku I Rzeczypospolitej
 Pierwsza wielka emigracja. Legiony Dąbrowskiego
 Powstanie Księstwa Warszawskiego
 Ustrój społeczny i polityczny Księstwa Warszawskiego
 Udział Księstwa Warszawskiego w wojnach napoleońskich
 Sprawa polska na kongresie wiedeńskim (1814–1815)
 Rzeczpospolita Krakowska – powstanie, ustrój polityczny
 Ustrój polityczny Królestwa Polskiego w dobie konstytucyjnej
 Sytuacja ekonomiczna w Królestwie Polskim do powstania listopadowego
 Ruch patriotyczny w Królestwie Polskim przed wybuchem powstania listopadowego
 Wybuch i przebieg powstania listopadowego
 Polityczne represje caratu po powstaniu listopadowym
 Obozy polityczne Wielkiej Emigracji po powstaniu listopadowym
 Ziemie polskie pod zaborem pruskim w I połowie XIX wieku
 Uwłaszczenie chłopów w zaborze pruskim i Wielkim Księstwie Poznańskim
 Ruch spiskowy na ziemiach polskich w latach 30. i 40. XIX wieku
 Powstanie krakowskie 1846 roku – geneza, przebieg, konsekwencje
 Wiosna Ludów na ziemiach polskich
 Udział Polaków w europejskich ruchach rewolucyjnych w latach 1848–1849
 Układ sił patriotycznych w Królestwie Polskim przed powstaniem styczniowym
 Wybuch i przebieg powstania styczniowego
 Uwłaszczenie chłopów w Królestwie Polskim
 Represje polityczne w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym
 Autonomia Galicji w monarchii austro-węgierskiej
 Germanizacja w zaborze pruskim w II połowie XIX wieku
 Ruch robotniczy na ziemiach polskich od momentu narodzin do odrodzenia państwa polskiego w 1918 roku
 Narodowa Demokracja na ziemiach polskich od momentu narodzin do roku 1918 - założenia ideologiczne i formy organizacyjne
 Ruch ludowy na ziemiach polskich do roku 1918
 Rewolucja 1905–1907 w Królestwie Polskim - przebieg i rezultaty
 Orientacje polityczne społeczeństwa polskiego przed wybuchem I wojny światowej
 Polski czyn zbrojny w latach I wojny światowej, który zaistniał w wyniku działania dwóch orientacji niepodległościowych
 Sprawa polska w polityce wielkich mocarstw podczas I wojny światowej
 Walka o granice państwa polskiego do roku 1922
 Wojna z Rosją Radziecką – geneza, przebieg, postanowienia pokoju ryskiego
 Ewolucja ustroju politycznego Polski od listopada 1918 do marca 1921 roku
 Konstytucja marcowa 1921 roku i kryzys parlamentarnego systemu rządów
 Przewrót majowy w 1926 roku, geneza, przebieg i następstwa prawnoustrojowe
 Układ sił politycznych w Polsce po przewrocie majowym
 Sytuacja gospodarcza II Rzeczypospolitej
 Konstytucja kwietniowa 1935 roku i jej następstwa polityczne
 Stosunki polsko-niemieckie w okresie międzywojennym
 Polska polityka zagraniczna w okresie międzywojennym - koncepcje i realizacja
 Wojna obronna Polski w 1939 roku
 Polityka hitlerowskich Niemiec wobec narodu polskiego w latach II wojny światowej
 Ruch oporu w kraju podczas II wojny światowej
 Walka żołnierza polskiego na frontach II wojny światowej
 Powstanie warszawskie
 Działalność Rządu Rzeczypospolitej Polskiej podczas II wojny światowej
 Polityka ZSRR wobec narodu polskiego w latach II wojny światowej
 Problem Polski na konferencjach międzynarodowych koalicji antyfaszystowskiej (Teheran, Jałta, Poczdam)
 PKWN, Rząd Tymczasowy RP, Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej - skład, program, działalność
 Sytuacja społeczna w Polsce w latach 1945–1947
 Ustrój polityczny Polski w latach 1944–1952
 Sytuacja społeczno-polityczna w Polsce w latach 1947–1955
 Przemiany gospodarcze w Polsce w latach 1944–1955
 Partie polityczne i ich programy w pierwszych latach Polski Ludowej (1944–1948)
 Geneza i zasady systemu partyjnego w PRL
 Kształtowanie się ustroju politycznego PRL. Konstytucja z 22 VII 1952 roku
 Zmiany społeczno-polityczne w Polsce w latach 1956–1980
 Kryzysy społeczno-polityczne w PRL. Przyczyny i konsekwencje
 Państwo a Kościół rzymskokatolicki po 1945 roku
 Stosunki polsko-niemieckie po II wojnie światowej
 Stosunki polsko-radzieckie po II wojnie światowej
 Kierunki przemian społeczno-politycznych w PRL w latach 1980–1989
 „Okrągły Stół” – przyczyny zwołania, ustalenia, skutki
 Przemiany ustrojowe w Polsce po 1989 roku
 Dekomunizacja i lustracja w Polsce po 1989 roku
 Gabinety w Polsce po 1989 roku
 Wybory parlamentarne i prezydenckie w Polsce w latach 1989–2005
 Konstytucja z 2 IV 1997 roku

HISTORIA POWSZECHNA

 Starożytny Egipt i cywilizacje wschodnie
 Starożytny Rzym
 Starożytna Grecja
 Monarchia Karola Wielkiego i jej znaczenie dla Europy
 Rozmieszczenie plemion słowiańskich w Europie. Pierwsze państwa słowiańskie
 Rozwój organizacji państwowych w Europie Zachodniej (X–XI wiek)
 Ruś Kijowska do XII wieku
 Arabowie i islam. Ekspansja arabska w Azji, Afryce i Europie do IX wieku
 Walka cesarstwa z papiestwem o inwestyturę
 Wyprawy krzyżowe
 Ekspansja imperium mongolskiego w Europie w XIII wieku
 Kształtowanie się monarchii stanowych w średniowiecznej Europie
 Rola Moskwy w jednoczeniu ziem ruskich od XIV do XVI wieku
 Konflikty polityczne w Europie Zachodniej i Środkowej w XIV i XV wieku
 Powstanie imperium Turków osmańskich i jego ekspansja w XIV–XVI wieku
 Wielkie odkrycia geograficzne
 Odrodzenie i reformacja w Europie. Wojny religijne
 Pisarze polityczni i ich poglądy w Europie XVI wieku
 Absolutyzm we Francji
 Wojna trzydziestoletnia
 Rewolucja angielska
 Rosja za Piotra I
 Powstanie i rozwój Królestwa Pruskiego w XVIII wieku
 Konflikty militarne w Europie w XVIII wieku
 Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki
 Oświecenie w Europie
 Wielka Rewolucja Francuska
 Europa pod wpływami Napoleona
 Kongres wiedeński
 Siły rewolucyjne w Europie w walce z reakcją w latach 1815–1830
 Rosja i jej znaczenie w Europie w pierwszej połowie XIX wieku
 Wiosna Ludów w krajach niemieckich
 Wiosna Ludów we Francji. Utworzenie II cesarstwa
 Wiosna Ludów w monarchii habsburskiej
 Wojna krymska (1853–1856)
 Zjednoczenie Włoch w XIX wieku
 Wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych Ameryki
 Rola Prus w jednoczeniu Niemiec
 Wojna francusko-pruska 1870 roku. Komuna Paryska
 Narodziny nowych nurtów społeczno-politycznych w XIX wieku (liberalizm, nacjonalizm, chrześcijańska demokracja, anarchizm i anarchosyndykalizm)
 Ideologia XIX-wiecznego socjalizmu. Pierwsza i Druga Międzynarodówka
 Przemiany polityczne w monarchii habsburskiej w drugiej połowie XIX wieku
 Sojusze polityczno-militarne w Europie na przełomie XIX i XX wieku i ich wpływ na zaostrzenie stosunków międzynarodowych
 Wojna rosyjsko-japońska. Rewolucja 1905 roku w Rosji
 Pierwsza wojna światowa
 Obalenie caratu w Rosji i rewolucja październikowa
 System wersalski po I wojnie światowej
 Sytuacja wewnętrzna w ZSRR w okresie międzywojennym
 Światowy kryzys ekonomiczny i metody jego przezwyciężania w dwudziestoleciu międzywojennym
 Włochy Mussoliniego
 Powstanie III Rzeszy i jej polityka
 Sytuacja polityczna w Europie w latach 1933–1939
 Specyfika i konsekwencje II wojny światowej
 Niemieckie i radzieckie działania militarne w latach 1939–1941
 Wojna niemiecko-radziecka w latach 1941–1945
 Udział Wielkiej Brytanii w II wojnie światowej
 Udział USA w II wojnie światowej
 Rola Japonii w II wojnie światowej
 Konferencje międzynarodowe wielkich mocarstw koalicji antyfaszystowskiej
 Zagłada Żydów, Holocaust, Szoah
 Narodziny komunistycznego systemu władzy w Europie Środkowo-Wschodniej
w latach 1944–1948
 Kwestia niemiecka po II wojnie światowej
 Rozpad systemu kolonialnego po II wojnie światowej
 Wpływ ZSRR i USA na sytuację polityczną świata po II wojnie światowej
 „Zimna wojna” w świecie. Pojęcia, główne etapy, doktryny
 Powstanie i działalność bloków militarnych po II wojnie światowej (NATO, ANZUS, SEATO, CENTO, Układ Warszawski)
 Główne organizacje gospodarcze w Europie (RWPG, EWG, EFTA)
 Konflikty zbrojne w Azji w okresie powojennym
 Konflikty w Ameryce Łacińskiej
 Kwestia żydowska po II wojnie światowej
 Konflikty w Europie Środkowej
 Przemiany społeczno-polityczne w krajach Europy Środkowo-Wschodniej na przełomie lat 80. i 90. XX w. (tzw. jesień narodów)
 Rozpad ZSRR. Geneza, przebieg, skutki
 Rozpad Jugosławii. Interwencja NATO
 Unia Europejska

ANEKS

 Ważniejsze organizacje międzynarodowe i ich organy
 Panujący i prezydenci w wybranych krajach europejskich
 Władcy Polski i ich związki rodzinne