Tytuł: | Historia prawa Polski Ludowej | | Autor: | Adam Lityński | | ISBN: | 978-83-7620-396-6 | | Ilość stron: | 296 | | Data wydania: | 2010(wydanie 4) | | Format: | 16.5x23.5cm | | Wydawnictwo: | LexisNexis | |
| Cena: | 57.00zł | |
Prezentowany podręcznik stanowi pierwsze i jedyne tak szczegółowe historycznoprawne opracowanie prawa Polski Ludowej. Autor rozpoczyna wykład już od lat drugiej wojny światowej, jak również wskazuje najważniejsze zmiany po 1990 roku aż do 2010. Analizie poddane zostało materialne i procesowe prawo karne, prawo cywilne, prawo pracy i ubezpieczeń społecznych oraz struktura, kadry i funkcjonowanie organów, w rozmaity sposób realizujących wymiar sprawiedliwości (sądy powszechne, wojskowe i inne, także pozasądowe organy orzekające), organy ścigania przestępstw, organy bezpieczeństwa i służby specjalne (cywilne – resort spraw wewnętrznych, wojskowe – kontrwywiad wojskowy), więziennictwo, jak też instytucje pomocy i ochrony prawnej: adwokatura, radcy prawni, notariat. Z uwagi na zakres obserwacji oraz szczegółowość prezentacji podręcznik ma charakter pionierski. To potrzebne opracowanie może stanowić dopełnienie cenionego i znanego od lat podręcznika Juliusza Bardacha, Bogusława Leśnodorskiego, Michała Pietrzaka Historia ustroju i prawa polskiego.
W czwartym wydaniu wprowadzono numery boczne umożliwiające szybkie odnalezienie w tekście pojęć z indeksu.
Książka jest przeznaczona głównie dla studentów wydziałów prawa. Powinni do niej sięgnąć także kandydaci na studia wyższe. Z pewnością zainteresuje również szeroki krąg czytelników, pragnących poznać dzieje Polski po drugiej wojnie światowej.
Adam Lityński – profesor zw. dr hab., kierownik Katedry Historii Prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego oraz kierownik Katedry Nauk Historycznoprawnych na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku; były prorektor UŚ (1992–1993). Członek Komitetu Redakcyjnego „Czasopisma Prawno-Historycznego”, Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym, Komitetu Nauk Prawnych PAN (1993–1996), Śląsko-Dąbrowskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (1989). Autor ponad 230 prac z zakresu: historii państwa i prawa polskiego, historii prawa karnego i cywilnego oraz wymiaru sprawiedliwości Polski Ludowej oraz ZSRR, jak też historii parlamentaryzmu polskiego. Wielokrotnie nagradzany za pracę naukową. Po 1990 roku odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Rozdziały:
Rozdział I. ORGANY OCHRONY PRAWNEJ 15
1. Zanim powstała Polska Ludowa 15 1.1. Wymiar sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego 15 1.1.1. Koncepcje i organizacja 15 1.1.2. Sądy, komisje sądzące. Prawo Polskiego Państwa Podziemnego 16 1.1.3. Wymiar sprawiedliwości w powstaniu warszawskim 19 1.2. Sądownictwo polskie w Generalnym Gubernatorstwie 1939–1945 21 1.3. Represje radzieckie wobec obywateli polskich. Zagadnienia wybrane 23 1.3.1. Po 17 września 1939 r.: problem obywatelstwa. Deportacje, aresztowania,morderstwa 23 1.3.2. Katyń i inne miejsca ludobójstwa 26 1.3.3. Proces szesnastu 27 1.4. Sprawa mocy prawnej orzeczeń sądów z lat drugiej wojny światowej 29 1.4.1. Orzeczenia sądów okupantów 29 1.4.2. Orzeczenia sądów Polskiego Państwa Podziemnego 31 1.4.3. Orzeczenia sądów polskich na terenie byłego Generalnego Gubernatorstwa 31 2. Polska Ludowa: sądy powszechne 31 2.1. Struktura do 1950 roku 31 2.2. Struktura od 1951 roku 34 2.3. Sądy (sekcje) tajne 37 2.4. Kadry 40 2.4.1. Sędziowie i prokuratorzy 40 2.4.2. Ławnicy 46 3. Sądy szczególne 49 3.1. Sądy wojskowe 49 3.2. Inne sądy szczególne 55 3.2.1. Specjalne sądy karne 55 3.2.2. Najwyższy Trybunał Narodowy 56 3.2.3. Sądy pracy i ubezpieczeń społecznych 57 3.2.4. Naczelny Sąd Administracyjny 58 3.2.5. Trybunał Konstytucyjny 59 3.2.6. Trybunał Stanu 60 4. Sąd Najwyższy 61 5. Pozasądowe instytucje orzekające 65 5.1. Komisja Specjalna 65 5.2. Arbitraż gospodarczy 68 5.3. Zakładowe komisje rozjemcze. Komisje odwoławcze 70 5.4. Kolegia do spraw wykroczeń 72 6. Prokuratury 72 6.1. Prokuratura wojskowa 72 6.2. Prokuratura powszechna 74 6.3. Inne prokuratury 81 7. Resort bezpieczeństwa publicznego 82 7.1. Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego 82 7.2. Zmiany formalne 88 7.3. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych 89 8. Kontrwywiad wojskowy 91 9. Więziennictwo 95 10. Adwokatura 98 11. Obsługa prawna jednostek gospodarki uspołecznionej 101 12. Notariat 103
Rozdział II. PRAWO KARNE 106 1. Okres 1943/1944–1969 106 1.1. Prawo karne wojskowe 106 1.1.1. Prawo materialne 106 1.1.2. Procedura wojskowa 108 1.2. Prawo karne powszechne 110 1.2.1. Przed listopadem 1945 roku 110 1.2.2. Dekrety z 16 listopada 1945 roku 113 1.2.3. Rok 1946 i lata następne 115 1.2.4. Przestępstwa przeciwko mieniu społecznemu 118 1.2.5. Bilans okresu 123 1.3. Procedura karna powszechna 129 1.3.1. Przed listopadem 1945 roku 129 1.3.2. Trzy dekrety z 16 listopada 1945 roku 132 1.3.3. Rok 1946 i lata następne 136 1.3.4. Lata 1949–1950: nowe prawo 137 1.3.5. Po 1955/1956 141 1.3.6. Bilans okresu 143 2. Lata 1970–1981 146 2.1. Kodeks karny z 1969 roku i jego realizacja 146 2.1.1. Prace kodyfi kacyjne i Kodeks 146 2.1.2. Zasady odpowiedzialności 148 2.1.3. System kar 148 2.1.4. Elementy części szczególnej Kodeksu 155 2.1.5. Pierwsze dziesięciolecie obowiązywania Kodeksu 157 2.2. Kodeks postępowania karnego z 1969 roku 159 2.2.1. Generalia 159 2.2.2. Etapy procesu 161 2.2.3. Niektóre tryby szczególne 163 2.2.4. Uwagi ogólne 163 3. Od 13 grudnia 1981 roku do końca systemu 164 3.1. Prawo karne materialne 164 3.1.1. Rok pierwszy 164 3.1.2. Lata następne 169 3.1.3. Koniec systemu 173 3.2. Procedura karna i internowanie. Koniec systemu 177 3.3. O odpowiedzialności karnej po 1 stycznia 1990 r. za zbrodnie komunistyczne 181 4. Odpowiedzialność nieletnich. Prawo wykroczeń 182 4.1. Odpowiedzialność nieletnich 182 4.2. Prawo wykroczeń 183
Rozdział III. PRAWO CYWILNE 187 1. Prawo cywilne materialne 187 1.1. Unifi kacja prawa cywilnego po drugiej wojnie światowej 187 1.2. Treści prawa zunifi kowanego. Zagadnienia wybrane 189 1.2.1. Przepisy ogólne prawa cywilnego 189 1.2.2. Prawo rzeczowe 190 1.2.3. Prawo zobowiązań 193 1.2.4. Prawo rodzinne 195 1.2.5. Prawo spadkowe 198 1.3. Sprawa kodyfi kacji w latach 1947–1949 202 1.4. Ustawodawstwo i nauka prawa po „zdemaskowaniu odchylenia” 203 1.5. Kodeksy cząstkowe z 1950 roku 204 1.6. Konstytucja z 1952 roku. Zagadnienia własności 206 1.7. Projekty z lat 1954–1955 207 1.8. Treści prawa w około 10 lat później 209 1.8.1. Przepisy ogólne prawa cywilnego 209 1.8.2. Prawo rzeczowe 210 1.8.3. Prawo zobowiązań 212 1.8.4. Kodeks rodzinny 215 1.8.5. Prawo spadkowe 218 1.9. Rok 1956. Komisja Kodyfi kacyjna 220 1.10. Projekty z lat sześćdziesiątych i uchwalenie kodeksów 222 1.11. O kodeksach cywilnych w latach 1965–1990 226 2. Procedura cywilna 232 2.1. Zasady procesowe II Rzeczypospolitej 232 2.2. Totalitaryzm a procedura cywilna 233 2.3. Nowelizacje k.p.c. do 20 lipca 1950 roku włącznie 234 2.4. Przekształcenia zasad procesowych 236 2.5. Postępowanie niesporne (nieprocesowe) 238 2.6. Postępowanie arbitrażowe 239 2.7. Postępowania: egzekucyjne, zabezpieczające i upadłościowe 240 2.8. Krytyka ideologiczna i zamierzenia kodyfi kacyjne 242 2.9. Ustawodawstwo 243 2.10. Dalsze prace kodyfi kacyjne i uchwalenie k.p.c 244
Rozdział IV. PRAWO PRACY I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 248 1. Prawo pracy 248 1.1. Uwagi wprowadzające 248 1.2. Okres 1944–1949 249 1.3. Okres 1950–1955/1956 251 1.4. Okres 1956–1970 254 1.5. Okres 1971–1974/1975 257 2. Prawo ubezpieczeń społecznych 260 2.1. Uwagi wprowadzające 260 2.2. Okres 1944–1949 261 2.3. Okres 1950–1955/1956 263 2.4. Okres 1956–1970 266 2.5. Okres 1971–1974/1975 267
Kalendarium 271 Bibliografia 275 Indeks osób 281 Indeks rzeczowy 287
|