Żona jest nowym faktem społecznym. Oczywiście żona w dzisiejszym sensie, podobnie jak inne elementy prywatnego życia: rodzina, gospodarstwo domowe, dziecko, dzieciństwo. Jeszcze kilkaset lat temu ognisko domowe wyglądało zupełnie inaczej. Rodzina nuklearna, małżeństwo z miłości, a nie jako interes załatwiany przez rodziców ponad głowami przyszłych małżonków, intymność życia domowego z dzieckiem jako jego hołubionym centrum to dość nowe „wynalazki”. Francuscy badacze historii życia codziennego (Aries, Vigarello, Flandrin i inni) położyli ogromne zasługi w odtworzeniu, nowożytnych zwłaszcza, przemian instytucji rodziny.

 

Autorce niniejszego tomu Marilyn Yalom (ur. 1932), amerykańskiej badaczce tych zagadnień z Uniwersytetu Stanforda, z natury rzeczy bliższa jest kultura anglosaska. Historię żony zaczyna jednak od czasów biblijnych, by poprzez średniowieczną i nowożytną Europę dotrzeć ze swoją opowieścią na kontynent amerykański.

 

Opowieść Yalom jest szczególnie frapująca, ponieważ nieakademicka, za to obficie udokumentowana materiałem źródłowym, by wspomnieć choćby relacje kobiet z XIX wieku o szczegółach ich pożycia małżeńskiego. Co cenne, autorka skupia się nie tyle na instytucji małżeństwa, ile na jej najwrażliwszym elemencie, żonie, i to jej oddaje głos. Pokazuje drogę emancypacji kobiet-żon, trudną nawet dziś w społeczeństwie demokratycznym, a pełną dramatyzmu i opresji wcześniej, i czyni to z wielkim talentem literackim wspartym równie wielką erudycją.