Prezentowana monografia dotyczy problematyki rozwiązywania tzw. trudnych przypadków stosowania prawa za pośrednictwem instytucji pytań prawnych. Praca zawiera kompleksową analizę porównawczą regulacji w przedmiocie pytań prawnych przedstawianych zarówno powiększonym składom Naczelnego Sądu Administracyjnego, jak i Trybunałowi Konstytucyjnemu oraz Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości. Autorka wskazuje na wysoki stopień podobieństwa pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych, a w konsekwencji udowadnia, iż stanowią one jednolitą instytucję prawną.

W książce, obok dystynkcji terminologicznych związanych z pojęciem pytania prawnego, zagadnienia wstępnego, pytania prejudycjalnego, a także sprawy sądowoadministracyjnej i pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych, scharakteryzowano zakres podmiotowy i przedmiotowy pytań prawnych, reguły postępowania oraz rodzaje podejmowanych rozstrzygnięć w tym przedmiocie i ich skutki prawne. Przedstawiono również wzajemne uwarunkowania pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych i wyznaczono katalog cech istotnych tej instytucji prawnej. Odniesiono się ponadto do funkcji pytań prawnych, a także problemu kolizji pytań do Naczelnego Sądu Administracyjnego, Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Rozdziały:

Rozdział I.Pojęcie oraz charakter pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych

1. Pojęcie pytań prawnych
1.1. Uwagi wstępne
1.2. Doktrynalne ujęcie pojęcia "pytanie prawne"
1.3. Definicja pojęcia "pytanie prawne"
1.4. Pytanie prawne a zagadnienie wstępne
1.5. Pytanie prawne a pytanie prejudycjalne
2. Różnorodność form pytań prawnych
2.1. Uwagi wstępne
2.2. Kryterium podmiotu występującego z pytaniem prawnym
2.3. Kryterium rodzaju spraw, w których ma zastosowanie instytucja pytań prawnych
2.4. Kryterium podmiotu rozpoznającego pytanie prawne
2.5. Kryterium rodzaju kompetencji w zakresie przedstawiania pytań prawnych
2.6. Kryterium przedmiotu pytania prawnego
2.7. Kryterium wzorca oceny przedmiotu pytania prawnego
2.8. Kryterium skutku prawnego rozstrzygnięć w przedmiocie pytań prawnych
3. Pojęcie pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
3.1. Pojęcie sprawy sądowoadministracyjnej
3.2. Definicja pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
3.3. Przesłanki wyróżnienia pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
4. Kształtowanie się instytucji pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych

Rozdział II.Zakres podmiotowy pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych

1. Podmioty rozpoznające pytania prawne w sprawach sądowoadministracyjnych
1.1. Uwagi wstępne
1.2. Naczelny Sąd Administracyjny
1.3. Trybunał Konstytucyjny
1.4. Europejski Trybunał Sprawiedliwości
2. Przesłanki podmiotowe procedury pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
2.1. Podmioty inicjujące postępowanie uchwałodawcze przed Naczelnym Sądem Administracyjnym
2.1.1. Podmioty uprawnione do przedstawiania abstrakcyjnych pytań prawnych
2.1.1.1. Uwagi wstępne
2.1.1.2. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.1.1.3. Prokurator Generalny
2.1.1.4. Rzecznik Praw Obywatelskich
str. 110
2.1.2. Podmioty uprawnione do przedstawiania konkretnych pytań prawnych
2.1.2.1. Składy orzekające Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.1.2.2. Składy orzekające wojewódzkich sądów administracyjnych
2.2. Podmioty uprawnione do przedstawiania pytań prawnych Trybunałowi Konstytucyjnemu w sprawach sądowoadministracyjnych
2.3. Podmioty inicjujące procedurę pytań prawnych przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości w związku z rozpoznawaniem sprawy sądowoadministracyjnej
2.3.1. Pojęcie sądu w prawie wspólnotowym
2.3.2. Rodzaj kompetencji w zakresie występowania z pytaniem prawnym do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
3. Podsumowanie

Rozdział III.Zakres przedmiotowy pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych

1. Uwagi wstępne
2. Przesłanki przedmiotowe abstrakcyjnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.1. Ogólna charakterystyka
2.2. Przesłanka materialna abstrakcyjnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.3. Przesłanka proceduralna abstrakcyjnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.4. Przesłanka funkcjonalna abstrakcyjnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
3. Przesłanki przedmiotowe konkretnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.1. Ogólna charakterystyka
3.2. Przesłanki przedmiotowe pytań prawnych przedstawianych w trybie art. 187 § 1 p.p.s.a.
3.2.1. Przesłanka materialna konkretnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.2.2. Przesłanka proceduralna konkretnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.2.3. Przesłanka funkcjonalna konkretnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.3. Przesłanki przedmiotowe pytań prawnych przedstawianych w trybie art. 269 p.p.s.a.
3.3.1. Przesłanka materialna konkretnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.3.2. Przesłanka proceduralna konkretnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.3.3. Przesłanka funkcjonalna konkretnych pytań prawnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
4. Przesłanki przedmiotowe pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego w sprawach sądowoadministracyjnych
4.1. Ogólna charakterystyka
4.2. Przesłanka materialna pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego
4.3. Przesłanka proceduralna pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego
4.4. Przesłanka funkcjonalna pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego
4.5. Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w kontekście zakresu przedmiotowego pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego
5. Przesłanki przedmiotowe pytań prawnych sądów administracyjnych do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
5.1. Ogólna charakterystyka
5.2. Przesłanka materialna pytań prawnych do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
5.2.1. Zagadnienie wykładni aktów prawa wspólnotowego
5.2.2. Zagadnienie obowiązywania aktów prawa wspólnotowego
5.3. Przesłanka proceduralna pytań prawnych do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
5.4. Przesłanka funkcjonalna pytań prawnych do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości

Rozdział IV.Postępowanie w przedmiocie pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych

1. Uwagi wstępne
2. Forma pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
2.1. Forma pytań prawnych do powiększonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.1.1. Forma abstrakcyjnych pytań prawnych do powiększonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.1.2. Forma konkretnych pytań prawnych do powiększonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.2. Forma pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego
2.3. Forma pytań prawnych do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
3. Tryb inicjowania procedury pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
3.1. Tryb inicjowania procedury pytań prawnych do powiększonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.1.1. Tryb przedstawiania abstrakcyjnych pytań prawnych do powiększonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.1.2. Tryb przedstawiania konkretnych pytań prawnych do powiększonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego
3.2. Tryb inicjowania procedury pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego
3.3. Tryb inicjowania procedury pytań prawnych do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
4. Skutki przedstawienia pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
4.1. Skutki przedstawienia pytań prawnych powiększonym składom Naczelnego Sądu Administracyjnego
4.2. Skutki przedstawienia pytań prawnych Trybunałowi Konstytucyjnemu
4.3. Skutki przedstawienia pytań prawnych Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości
5. Tryb rozpoznania pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
5.1. Tryb rozpoznania pytań prawnych przez powiększony skład Naczelnego Sądu Administracyjnego
5.2. Tryb rozpoznania pytań prawnych przez Trybunał Konstytucyjny
5.3. Tryb rozpoznania pytań prawnych przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości
6. Podsumowanie

Rozdział V.Rozstrzygnięcia w przedmiocie pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych

1. Uwagi wstępne
2. Rodzaje rozstrzygnięć w przedmiocie pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
2.1. Rodzaje rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie abstrakcyjnych pytań prawnych
2.1.1. Uchwała wyjaśniająca przepisy prawne, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie
2.1.2. Postanowienie o odmowie podjęcia uchwały
2.1.3. Postanowienie o umorzeniu postępowania
2.2. Rodzaje rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie konkretnych pytań prawnych
2.2.1. Rodzaje rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie pytań prawnych przedstawianych w trybie art. 187 § 1 p.p.s.a.
2.2.1.1. Uchwała rozstrzygająca zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości
2.2.1.2. Postanowienie o odmowie podjęcia uchwały
2.2.1.3. Postanowienie o przejęciu sprawy do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.2.1.4. Postanowienie o umorzeniu postępowania
2.2.2. Rodzaje rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie pytań prawnych przedstawianych w trybie art. 269 p.p.s.a.
2.2.2.1. Uchwała rozstrzygająca zagadnienie prawne związane z niepodzielaniem stanowiska zajętego w uprzedniej uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego
2.2.2.2. Uchwała o pozostawieniu przedstawionego do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego bez rozpoznania
2.2.2.3. Postanowienie o umorzeniu postępowania
2.3. Rodzaje rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
2.3.1. Wyrok w sprawie zgodności aktu normatywnego (lub jego części) z Konstytucją, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową
2.3.2. Postanowienie o umorzeniu postępowania
2.4. Rodzaje rozstrzygnięć Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w przedmiocie pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
2.4.1. Wyrok w sprawie wykładni lub ważności prawa wspólnotowego
2.4.2. Postanowienie podejmowane na podstawie art. 104 § 3 Regulaminu ETS
2.4.3. Postanowienie podejmowane na podstawie art. 92 § 1 Regulaminu ETS
3. Skutki prawne rozstrzygnięć w przedmiocie pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
3.1. Skutki prawne rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie abstrakcyjnych pytań prawnych
3.1.1. Zakres przedmiotowy mocy wiążącej rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie abstrakcyjnych pytań prawnych
3.1.2. Zakres podmiotowy mocy wiążącej rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie abstrakcyjnych pytań prawnych
3.1.3. Zakres temporalny mocy wiążącej rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie abstrakcyjnych pytań prawnych
3.2. Skutki prawne rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie konkretnych pytań prawnych
3.2.1. Zakres przedmiotowy mocy wiążącej rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie konkretnych pytań prawnych
3.2.2. Zakres podmiotowy mocy wiążącej rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie konkretnych pytań prawnych
3.2.3. Zakres temporalny mocy wiążącej rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie konkretnych pytań prawnych
3.3. Skutki prawne rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
3.3.1. Zakres przedmiotowy mocy wiążącej rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie pytań prawnych
3.3.2. Zakres podmiotowy mocy wiążącej rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie pytań prawnych
3.3.3. Zakres temporalny mocy wiążącej rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie pytań prawnych
3.4. Skutki prawne rozstrzygnięć Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w przedmiocie pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
3.4.1. Zakres przedmiotowy mocy wiążącej rozstrzygnięć Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w przedmiocie pytań prawnych
3.4.2. Zakres podmiotowy mocy wiążącej rozstrzygnięć Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w przedmiocie pytań prawnych
3.4.3. Zakres temporalny mocy wiążącej rozstrzygnięć Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w przedmiocie pytań prawnych
 
Rozdział VI.Wzajemne uwarunkowania pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych

1. Uwagi wstępne
2. Podobieństwa i rozbieżności prawnej regulacji pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
2.1. Podobieństwa prawnej regulacji pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
2.2. Rozbieżności prawnej regulacji pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
3. Cechy charakterystyczne instytucji pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
4. Funkcje pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych
5. Problem kolizji pytań prawnych w sprawach sądowoadministracyjnych