Inteligencja emocjonalna stała się w ostatnich latach popularnym pojęciem. Wiele mówi się o wielkim znaczeniu tej grupy zdolności we wszystkich sferach życia człowieka. Osoby inteligentne emocjonalnie miałyby nawiązywać bardziej satysfakcjonujące relacje z innymi ludźmi, lepiej spełniać się w pracy, być zdrowsze, a także charakteryzować się wyższym poczuciem szczęścia. Autorzy zaprosili do dyskusji nad inteligencją emocjonalną wybitnych polskich i zagranicznych uczonych, a także jej badaczy i praktyków. Przedstawili podstawowe fakty (definicje, modele, narzędzia pomiarowe) oraz pokazali problemy badawcze będące w kręgu zainteresowań jej zwolenników.

Rozdziały:

Część I. Teoria
1. Inteligencja emocjonalna: fakty, mity, kontrowersje
Nie ma nic bardziej praktycznego niż dobra teoria             19
Czym jest inteligencja emocjonalna? Modele i definicje       20
Obecny stan wiedzy o inteligencji emocjonalnej             23
Badania dotyczące inteligencji emocjonalnej                   24
Czym badać inteligencję emocjonalną? Dotychczas stosowane narzędzia                                          
Próba oceny stosowanych dotychczas metod badawczych       30
Jak należy badać inteligencję emocjonalną?                33
Podsumowanie                                        35
Inteligencja emocjonalna w praktyce                         35
Inteligencja emocjonalna w pracy                         36
Inteligencja emocjonalna w szkole                         39
Inteligencja emocjonalna a związki interpersonalne         41
Zamiast podsumowania                                  45

2. Do czego może być potrzebne pojęcie inteligencji emocjonalnej?                              
Wprowadzenie                                           46
Inteligencja emocjonalna jako wyznacznik efektywności funkcji
regulacyjnych emocji                                  47
Inteligencja emocjonalna jako warunek wykorzystywania
posiadanych możliwości poznawczych                     50
Inteligencja emocjonalna jako zdolność do przetwarzania
informacji emocjonalnych                               54

3. Inteligencja emocjonalna – między sprawnością a mądrością
Wprowadzenie                                           62
Inteligencja emocjonalna jako zdolność lub jako grupa zdolności    66
Inteligencja emocjonalna a mądrość                         72
Konkluzje                                             81
4. Rozwój inteligencji emocjonalnej. Czego dowiedzieliśmy się do tej pory?                         
Zarys problemu                                          82
Zarys wielowarstwowego, rozwojowego modelu inteligencji emocjonalnej                                          
Temperament: biologiczne podstawy inteligencji emocjonalnej    86
Uczenie się reguł: socjalizacja rodzicielska                     90
Więź dziecko–dorosły                                  91
Atmosfera emocjonalna w rodzinie a ekspresyjność rodzicielska                                         
Socjalizacja i sposoby wychowywania dzieci                94
Socjalizacja emocji technikami behawioralnymi             96
Strategiczne zachowania samoregulacyjne                  101

Część II. Badania
5. Pomiar inteligencji emocjonalnej skalą Mayer-Salovey-Caruso
Emotional Intelligence Test
Wprowadzenie                                           113
Czteroskładnikowy model inteligencji emocjonalnej            114
Spostrzeganie emocji                                 115
Wykorzystywanie emocji do wspomagania myślenia          115
Rozumienie emocji                                    116
Zarządzanie emocjami                                  116
Pomiar inteligencji emocjonalnej skalą MSCEIT                117
Podskale MSCEIT                                     117
Punktacja MSCEIT                                     118
Właściwości psychometryczne skali MSCEIT                119
Rzetelność                                        120
Struktura czynnikowa                               120
Walidacja MSCEIT                                     122
Trafność dyskryminacyjna i zbieżna                      122
Związki z inteligencją ogólną                         122
Związki z osobowością                            123
Trafność prognostyczna i dodana                         124
Związki z innymi zdolnościami odnoszącymi się do emocji                                       
Związek z osiągnięciami szkolnymi                   126
Związki z funkcjonowaniem społecznym                126
Związki z kompetencjami zawodowymi               130
Związki z dobrostanem, zachowaniami ryzykownymi
oraz psychopatologią                               131
Kierunki przyszłych badań                                  132
Konkluzje                                             135
6. Inteligencja emocjonalna – więcej niż IQ i osobowość?
O potrzebie i znaczeniu sprawdzania trafności dodanej narzędzi mierzących inteligencję emocjonalną
Podwójny status inteligencji emocjonalnej w psychologii naukowej – zdolność czy cecha osobowości?                           
Inteligencja emocjonalna – więcej niż inteligencja i osobowość?    144
Trafność dodana                                     145
Statystyczne procedury testowania trafności dodanej          146
Analiza regresji wielokrotnej: krokowa czy hierarchiczna?    148
Statystyczne wskaźniki trafności dodanej                   149
Kryteria oceny trafności dodanej narzędzi mierzących
inteligencję emocjonalną                              151

7. O rozwoju modelu poznawczego podłoża inteligencji emocjonalnej             153
Model poznawczego podłoża inteligencji emocjonalnej          156
Procesy wstępnej analizy percepcyjnej bodźca                   160
Procesy uwagi – hamowanie                               163
Procesy pamięci roboczej – aktualizacja                      167

8. W poszukiwaniu biologicznych podstaw inteligencji emocjonalnej                     175
Mózgowe podłoże procesu spostrzegania twarzy i oceny ekspresji mimicznej                                             
Ciało migdałowate i jego rola w funkcjonowaniu społecznym    184
Brzuszno-przyśrodkowa część płata czołowego jako system integrujący zachowania o charakterze społecznym             
Co wyróżnia mózgi osób inteligentnych emocjonalnie?          189

Część III. Praktyka
9. Czym jest inteligencja emocjonalna i czemu służy?
Konfrontacja dwóch światopoglądów   197
Wprowadzenie                                           197
Inteligencja emocjonalna: historia dwóch światopoglądów       198
Trening inteligencji emocjonalnej oparty na refleksyjności:
funkcjonalno-kontekstualne podejście do inteligencji emocjonalnej                                          
Zastosowanie teorii ram relacyjnych do podwyższania inteligencji emocjonalnej                                

10. Inteligencja emocjonalna w praktyce szkoleń biznesowych
Naukowa i popularna wersja koncepcji inteligencji emocjonalnej    214
Inteligencja emocjonalna w programach szkoleniowych          216
Inteligencja emocjonalna a inne treści zawarte w programach szkoleń                                                
Pozateoretyczne przyczyny niespójności programów             226
Wskazówki dotyczące programów szkoleniowych                229
Podsumowanie                                           231

11. Inteligencja emocjonalna w zarządzaniu
Wprowadzenie                                           232
Pojęcie inteligencji emocjonalnej                            233
Fakty i mity o zastosowaniu inteligencji emocjonalnej w różnych obszarach zarządzania                                    
Przywództwo                                       237
Skuteczność zawodowa                               240
Funkcjonowanie zespołów                               243
Co się stało z inteligencją emocjonalną? Kontrowersje dotyczące
znaczenia pojęcia i jego wykorzystania w praktyce zarządzania    245
Podsumowanie                                           246

12. Inteligencja emocjonalna z perspektywy praktyki
terapeutycznej, czyli próby ujęcia nieracjonalnych emocji
w racjonalne ramy
Wprowadzenie                                           248
Założenia koncepcji inteligencji emocjonalnej z perspektywy
terapeuty psychodynamicznego                            250
Zakres pojęcia inteligencji emocjonalnej. Kontrowersje w obozie badaczy                                               
Spojrzenie z perspektywy teorii analitycznych i psychodynamicznych na mechanizm regulacji emocji                            
Rozważania terapeuty-praktyka                            258
Podsumowanie i perspektywy                               262