Książka jest pokłosiem konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej, Europejskie Centrum Solidarności i Muzeum II Wojny Światowej w siedemdziesiątą rocznicę spotkania przywódcy ZSRR Józefa Stalina, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla oraz prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta w lutym 1945 r. w Jałcie.

Autorzy publikacji podjęli się przedstawienia tematów często do tej pory marginalnych albo spojrzeli na niektóre znane sprawy z nieco innej perspektywy. Tom koncentruje się na trzech aspektach tego zagadnienia. Po pierwsze, na rzeczywistym przebiegu samego spotkania i jego znaczeniu międzynarodowym. Po drugie, na Jałcie jako swoistym micie. Wreszcie po trzecie, na naszej pamięci o tym wydarzeniu.

Po trzydziestu latach od zmiany systemowej, zapoczątkowanej wydarzeniami roku 1989, wydaje się, że ta pamięć stopniowo się zaciera i obrady Wielkiej Trójki nie budzą już takich emocji jak kilkadziesiąt lat temu. To dobry czas, aby spróbować spojrzeć jeszcze raz na ten fenomen bez emocji, a może ku przestrodze.