Monitorowanie biochemiczne i biofizyczne stanowi przełom w nadzorowaniu płodu w czasie ciąży, a szczególnie w czasie porodu. Z metod fizycznych najczęściej jest stosowana kardiotokografia, polegająca na okresowej rejestracji czynności serca płodu w czasie ciąży.

Pomaga to m.in. rozpoznać niedotlenienie płodu. Kardiotokografia i ultrasonografia ułatwiają zrozumienie fizjopatologii płodu i pozwalają korygować dotychczasowa taktykę położniczą w prowadzeniu patologicznej ciąży i porodu.

Książka jest przeznaczona dla lekarzy, ginekologów, położników i neonatologów. Znalazł się w niej również rozdział wskazujący użyteczność kardiotokografii w kształceniu i pracy położnych.

Rozdziały:

1. Kliniczne aspekty monitorowania stanu płodu
1.1. Dobrostan płodu
1.2. Stan zagrożenia płodu
1.3. Kliniczne aspekty monitorowania czynności serca płodu
1.3.1. Monitorowanie stanu płodu
1.3.2. Możliwości wewnątrzmacicznej poprawy stanu płodu
1.3.3. Stan zagrożenia płodu w ciąży niedonoszonej

2. Fizjologia układu krążenia płodu
2.1. Odrębności anatomii układu krążenia płodu
2.2. Mechanizmy regulacji krążenia płodowego
2.3. Regulacja czynności serca płodu
2.3.1. Funkcja i przebieg nerwu błędnego
2.3.2. Odruchy z baroreceptorów
2.3.2.1. Odruch z baroreceptorów podczas zaburzeń w krążeniu pępowinowym
2.3.3. Odruch z chemoreceptorów
2.3.3.1. Odruch nurkowania
2.3.3.2. Reakcja układu krążenia płodu na hipoksemię wywołana skurczem macicy
2.3.4. Inne mechanizmy zmniejszające częstość uderzeń serca
2.3.4.1. Zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe u płodu
2.3.5. Mechanizm powstawania zmienności częstości uderzeń serca płodu

3. Biofizyczne metody badania czynności serca płodu
3.1. Fonokardiografia płodowa (PCG)
3.2. Elektrokardiografia płodowa (FECG)
3.3. Płodowa kardiografia ultradźwiękowa (US)

4. Ocena czynności skurczowej mięśnia macicy
4.1. Rodzaje czynności skurczowej
4.2. Metody oceny czynności skurczowej
4.2.1. Tokografia zewnętrzna
4.2.2. Tokografia wewnętrzna
4.2.3. Elektrohisterografia
4.3. Ocena ilościowa czynności skurczowej mięśnia macicy
4.3.1. Jednostki aktywności mięśnia macicy
4.3.2. Nieprawidłowa czynność skurczowa mięśnia macicy
4.4. Napięcie podstawowe

5. Mianownictwo kardiotokograficzne
5.1. Podstawowa częstość uderzeń serca płodu
5.1.1. Automatyczne wyznaczanie podstawowej częstości uderzeń serca płodu
5.2. Zmienność częstości uderzeń serca płodu
5.2.1. Automatyczny pomiar i ocena zmienności częstości uderzeń serca płodu
5.3. Akceleracje
5.4. Definicja i klasyfikacja deceleracji

6. Testy kardiotokograficzne
6.1. Kardiotokograficzny test niestresowy
6.1.1. Przeprowadzanie testu niestresowego
6.1.2. Kryteria oceny wyniku testu
6.2. Kardiotokograficzne testy stymulacji płodu
6.3. Kardiotokograficzny test skurczowy
6.3.1. Przeprowadzanie testu skurczowego
6.3.2. Interpretacja wyniku testu

7. Niedotlenienie płodu oraz weryfikacja biochemiczna zapisu kardiotokograficznego
7.1. Mianownictwo
7.2. Śródporodowe badanie krwi włośniczkowej płodu
7.3. Badanie krwi z tętnicy i żyły pępowinowej po porodzie
7.4. Czynniki wpływające na dokładność badania krwi
7.5. Stan kliniczny noworodka a parametry krwi płodu
7.6. Rozwój dziecka a parametry krwi w okresie porodu
7.7. Przedporodowe badanie parametrów krwi płodu
7.8. Zastosowanie monitorowania biochemicznego płodu

8. Badanie kardiotokograficzne w okresie ciąży
8.1. Prawidłowa czynność serca płodu w okresie ciąży
8.2. Bradykardia przewlekła
8.3. Tachykardia
8.4. Kliniczne znaczenie zmienności częstości uderzeń serca płodu
8.4.1. Sinusoidalny zapis częstości uderzeń serca płodu
8.5. Kardiotokograficzne objawy przewlekłej niewydolności maciczno-łożyskowej

9. Monitorowanie kardiotokograficzne w okresie porodu
9.1. Wpływ porodu na stan płodu
9.2. Zasady śródporodowego monitorowania stanu płodu
9.3. Interpretacja zapisu czynności serca płodu w okresie porodu
9.4. Deceleracja przedłużona i ostra bradykardia
9.4.1. Postępowanie podczas ostrej bradykardii
9.5. Przewlekła bradykardia
9.6. Tachykardia
9.7. Zmienność częstości uderzeń serca płodu
9.8. Deceleracje
9.8.1. Deceleracje wczesne - znaczenie kliniczne
9.8.2. Deceleracje zmienne - znaczenie kliniczne
9.8.3. Deceleracje późne - znaczenie kliniczne
9.9. Możliwości wewnątrzmacicznej poprawy stanu płodu
9.9.1. Wewnątrzmaciczna resuscytacja płodu

10. Problemy w monitorowaniu kardiotokograficznym

11. Pulsoksymetria płodowa
11.1. SpO2 a stan urodzeniowy noworodka
11.2. Pulsoksymetria płodowa a inne metody nadzoru śródporodowego
11.3. Wysycenie krwi płodowej tlenem a przebieg porodu
11.4. Pulsoksymetria płodowa a odsetek cięć cesarskich

12. Kardiotokografia dla położnych
12.1. Interpretacja zapisów kardiotokograficznych
12.1.1. Kardiotokografia bez obciążenia
12.1.2. Kardiotokografia z obciążeniem
12.1.2.1. Kardiotokografia po obciążeniu fizycznym
12.1.2.2. Kardiotokografia po obciążeniu farmakologicznym
12.1.3. Znaczenie prawidłowej interpretacji
12.2. Wytyczne oparte na dowodach
12.2.1. Śródporodowe monitorowanie czynności serca płodu
12.2.2. Rola położnej w ocenie dobrostanu płodu
12.2.2.1. Podstawowa częstość czynności serca
12.2.2.2. Zmienność (oscylacja) częstości podstawowej
12.2.2.3. Zmienność okresowa
12.2.3. Informacje o pacjentce
12.2.4. Jakość zapisu
12.3. Postępowanie położnych w przypadku zaburzeń częstości czynności serca płodu
12.4. Niedotlenienie płodu jako problem w opiece sprawowanej przez położną
12.5. Monitorowanie kardiotokograficzne w ciąży wielopłodowej
12.6. Kardiotokografia a kształcenie ustawiczne