Ramy chronologiczne publikacji obejmują przełom XIX i XX stulecia oraz okres Polski międzywojennej. Organizowane w tym czasie kongresy i zjazdy pedagogiczne zwoływane przez środowiska nauczycielskie i oświatowe oraz związanych z nimi teoretyków edukacji odegrały doniosłą rolę w rozwoju ówczesnej polskiej myśli i praktyki edukacyjnej.

 

W książce zaprezentowano dwa kongresy lwowskie zorganizowane przed odzyskaniem niepodległości: Pierwszy Polski Kongres Pedagogiczny (17–19 lipca 1894 roku, podczas Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie) oraz Drugi Polski Kongres Pedagogiczny (1–2 listopada 1909 roku), a następnie kongresy (zjazdy) urządzane już po odzyskaniu niepodległości: Ogólnopolski Zjazd Oświatowy (14–17 kwietnia 1919 roku w Warszawie, który przeszedł do historii pod nazwą Sejmu Nauczycielskiego), Pierwszy Kongres Pedagogiczny (8–10 lipca 1929 roku, podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu), Drugi Kongres Pedagogiczny (4–8 lipca 1931 roku w Wilnie), Trzeci Kongres Pedagogiczny (17–21 czerwca 1933 roku we Lwowie), Czwarty Kongres Pedagogiczny (27–29 maja 1939 roku w Warszawie, w obliczu narastającego zagrożenia ze strony Niemiec hitlerowskich).

 

Przedmiotem rozważań są także przebieg i rezultaty obrad Ogólnopolskiego Kongresu Dziecka (1–4 października 1938 roku w Warszawie).
Tematyka podejmowana na wymienionych zjazdach i kongresach pedagogicznych była rozległa i obejmowała zagadnienia dotyczące zarówno edukacji szkolnej, jak i oświaty pozaszkolnej, problematykę edukacji dzieci oraz kształcenia dorosłych, tematy z zakresu tzw. ideologii i teleologii wychowawczej, opieki nad dzieckiem (w różnych fazach jego rozwoju i z uwzględnieniem dzieci niepełnosprawnych), a także szeroko rozumianej teorii pedagogicznej i nowatorstwa pedagogicznego.