W podręczniku są zawarte informacje z zakresu medycyny sportowej. Medycyna sportowa, inaczej medycyna aktywności ruchowej, jest dziedziną interdyscyplinarną.
Obejmuje ona działy medycyny takie jak: traumatologia i ortopedia sportowa, neurotraumatologia, neuropsychologia, radiologia, kardiologia sportowa, rehabilitacja. Zagadnienia te dotyczą osób uprawiających sport wyczynowo lub rekreacyjnie.
Materiał jest ujęty w pięciu grupach zagadnień:
medyczne aspekty sportu, problemy i urazy poszczególnych części ciała, najczęstsze urazy u dzieci i młodzieży, typowe urazy u kobiet, zasady rehabilitacji.
Zagadnienia opisywane w podręczniku są zgodne z programami nauczania na akademiach i uniwersytetach medycznych, uczelniach wychowania fizycznego oraz uczelniach realizujących kierunek fizjoterapia.
Rozdziały:
1. Medyczne aspekty medycyny sportowej
Zdrowotne korzyści z ćwiczeń fizycznych i uprawiania sportu
Ocena predyspozycji fizycznych
Zagrożenia zdrowotne związane z uprawianiem sportu
Schorzenia nieurazowe i przewlekłe
Dermatologia
Żywienie w sporcie
2. Urazy stawu biodrowego i miednicy
Bóle stawu biodrowego
Stłuczenia stawu biodrowego i miednicy
Urazy awulsyjne miednicy
Zapalenie kaletki krętarza większego
Złamania przeciążeniowe miednicy i kości udowej
Bóle bioder z objawami mechanicznymi
Biodro trzaskające
Urazy obrąbka panewkowego
3. Urazy stawu kolanowego
Bóle kolan z objawami mechanicznymi
• Uszkodzenia łąkotek
• Uszkodzenia kostno-chrzęstne
Zaburzenia funkcji stawu kolanowego
• Urazy mięśnia czworogłowego
• Rozerwanie ścięgna rzepki
• Rozerwanie ścięgna mięśnia czworogłowego
• Złamanie awulsyjne guzowatości piszczeli
Niestabilność stawu kolanowego
• Urazy więzadła pobocznego piszczelowego
• Urazy więzadła pobocznego strzałkowego
• Urazy więzadła krzyżowego przedniego
• Urazy więzadła krzyżowego tylnego
Ból kolan
• Ból przedniej okolicy stawu kolanowego
• Ból bocznej okolicy stawu kolanowego
4. Urazy goleni, stawu skokowo-goleniowego i stopy Ból goleni
• Powysiłkowe uszkodzenia mięśni
• Złamania przeciążeniowe i reakcja na przeciążenie
• Zespół przedziałów powięziowych
Ból stawu skokowo-goleniowego
• Zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego
• Zespół przedniej ciasnoty stawu skokowo-goleniowego
• Zespół przednio-bocznej ciasnoty stawu skokowo-goleniowego
• Niestabilność stawu skokowo-goleniowego
Ból stopy
• Zapalenie ścięgna Achillesa
• Ból pięty
• Paluch biegaczy
5. Urazy stawu ramiennego
Urazy stawu ramiennego w sporcie
• Staw ramienny
Urazy ścięgien i mięśni
• Urazy ścięgien pierścienia rotatorów
• Zespół ciasnoty podbarkowej
• Urazy ścięgna mięśnia dwugłowego
• Przerwanie mięśnia piersiowego większego
• Niestabilność stawu ramiennego
• Niestabilność wielokierunkowa stawu ramiennego
• Uszkodzenia obrąbka stawowego
• Uszkodzenia typu SLAP
• Sztywność stawu ramiennego
• Złamania kości obręczy barkowej
• Uszkodzenia stawu barkowo-obojczykowego
• Złamania wyrostka kruczego
• Uszkodzenia stawu mostkowo-obojczykowego
• Uszkodzenia nerwowo-naczyniowe
• Zespół górnego otworu klatki piersiowej
6. Urazy łokcia, nadgarstka i ręki Ból stawu łokciowego
• Anatomia
• Ból bocznej okolicy łokcia
• Ból przyśrodkowej okolicy łokcia
• Ból tylnej okolicy łokcia
Niestabilność stawu łokciowego
• Niestabilność przyśrodkowa stawu łokciowego
• Tylno-boczna niestabilność rotacyjna
Ból nadgarstka
• Anatomia
• Złamanie kości łódeczkowatej
• Skręcenia nadgarstka
Ból ręki
• Uszkodzenie więzadła pobocznego łokciowego kciuka
• Uszkodzenia palców
7. Kręgosłup
Urazy sportowe kręgosłupa szyjnego
• Anatomia
• Diagnostyka różnicowa
• Uszkodzenia jednostki mięśniowo-ścięgnistej kręgosłupa szyjnego
• Najczęstsze złamania
• Ból szyi i parestezje
• Neuropraksja rdzenia kręgowego. Przejściowe porażenie czterokończynowe (przejściowa tetraplegia)
Urazy kręgosłupa lędźwiowego u sportowców
• Skręcenie kręgosłupa lędźwiowego
• Złamania kręgosłupa lędźwiowego
• Kręgoszczelina
• Kręgozmyk
8. Wstrząśnienie mózgu
9. Młodzi sportowcy
• Płytka wzrostowa
• Symetria kończyn dolnych
Biodro i miednica
• Złuszczenie głowy kości udowej, rozwojowa dysplazja stawu biodrowego, choroba Calvégo-Legga-Perthesa
• Złamania awulsyjne
• Biodro trzaskające
• Ból w pachwinie
• Septyczne zapalenie stawów i przemijające zapalenie błony maziowej
Kolano
• Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego
• Złamanie wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej
• Uszkodzenia łąkotek
• Łąkotka tarczowata
• Osteochondritis dissecans oraz złamania chrzęstno-kostne
• Choroba Osgooda-Schlattera
• Choroba Sindinga-Larsena i kolano skoczka
• Wrodzone zwichnięcie rzepki
• Niestabilność i zwichnięcia rzepki u młodzieży
• Objawowy fałd błony maziowej
• Rzepka dwudzielna
• Zespół więzadła pobocznego przyśrodkowego: 'kolano pływaka'
• Podwichnięcie proksymalnego stawu piszczelowo-strzałkowego
Staw skokowy i stopa
• Uszkodzenia (skręcenia) bocznej części stawu skokowego i złuszczenia dystalnej części kości strzałkowej typu Saltera
• Nieprawidłowe połączenia kości w obrębie stępu
• Choroba Severa
• Choroba Iselina
• Dodatkowa kość łódkowata
• Martwice jałowe
• Bolesna os trigonum, os fibulare i trzeszczki
Inne dysfunkcje w obrębie kończyn dolnych
• Przewlekły zespół przedziałów powięziowych
• Nadmierna antewersja kości udowej ze zwiększoną zewnętrzną torsją piszczeli: zespół MMS (miserable malrotation syndrome)
• Stłuczenia
Patologie kończyn górnych
• Anatomia
• Bark 'małej ligi'
• Zapalenie ścięgien stożka rotatorów
• Zapalenie ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia
• Złuszczenia stawu barkowo-obojczykowego
• Zwichnięcie stawu ramiennego
• Górne, przednio-tylne uszkodzenia obrąbka panewki (SLAP)
• Anatomia
• Zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego
• Choroba Pannera
• Osteochondritis dissecans główki kości ramiennej
• Złamanie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej
• Nadkłykciowe złamanie kości ramiennej
• Złamania awulsyjne wyrostka łokciowego
• Zwichnięcia stawu łokciowego
• Nadgarstek gimnastyka
• Złamania i złuszczenia dystalnej części przedramienia
10. Uszkodzenia charakterystyczne dla sportsmenek
Triada sportsmenek
Urazy przedniego więzadła krzyżowego
Patologie stawu rzepkowo-udowego
Wielokierunkowa niestabilność stawu ramiennego
Złamania przeciążeniowe
Ciąża a wysiłek sportowy
Podsumowanie
11. Zasady rehabilitacji
Zasady prowadzenia ćwiczeń usprawniających
Cele rehabilitacji
Zasady sprawności pracy mięśni: siła i wytrzymałość
Przeciwwskazania do wykonywania ćwiczeń
Dolegliwości bólowe mięśni
Cele rehabilitacji funkcjonalnej
|
