Książka Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych analizuje różne aspekty współpracy polskich organów administracji finansowej z organami administracji publicznej innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Podejmowane w ramach tej współpracy czynności odnoszą się do wymiaru i poboru podatków, obejmując postępowanie podatkowe i egzekucję należności. Duże znaczenie ma wymiana informacji, ale także świadczenie pomocy prawnej czy pomocy przy egzekucji zaległości podatkowych. Nie bez znaczenia jest także współpraca podejmowana wewnątrz Unii Europejskiej oraz przez państwa niebędące jej członkami.

dr Dominik Mączyński – absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Adiunkt w Katedrze Prawa Finansowego UAM, asystent sędziego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu. Autor publikacji z zakresu krajowego i wspólnotowego prawa podatkowego.

Rozdziały:

Rozdział I.
Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych a administracja finansowa  21
1. Wprowadzenie  21
2. Pojęcie i przesłanki międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych  23
2.1. Uwagi wstępne  23
2.2. Definicja międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych  24
2.3. Przesłanki międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych  27
2.4. Wnioski   30
3. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz jej znaczenie dla międzynarodowej współpracy podatkowej   31
3.1. Uwagi wstępne  31
3.2. Kompetencje podatkowe Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju  32
3.3. Wpływ Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju na kształt międzynarodowych stosunków finansowych   34
3.4. Konwencje modelowe OECD odnoszące się do międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych   37
3.5. Charakter prawny konwencji modelowych OECD  41
3.6. Znaczenie komentarzy do konwencji modelowych OECD  42
3.7. Cel i znaczenie Konwencji Modelowej OECD w zakresie międzynarodowej współpracy podatkowej   45
3.8. Wnioski   47
4. Organizacja Narodów Zjednoczonych i jej znaczenie dla międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych   48
4.1. Uwagi wstępne  48
4.2. Znaczenie Konwencji Modelowej ONZ o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy państwami rozwiniętymi i państwami rozwijającymi się   49
4.3. Międzynarodowa współpraca w świetle Konwencji Modelowej ONZ o Unikaniu Podwójnego Opodatkowania pomiędzy państwami rozwiniętymi i państwami rozwijającymi się   51
4.4. Wnioski   52
5. Prawo międzynarodowe a międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych  52
5.1. Uwagi wstępne  52
5.2. Znaczenie prawa międzynarodowego dla współpracy w sprawach podatkowych  54
5.3. Miejsce międzynarodowych umów podatkowych w krajowymporządku prawnym   56
5.4. Interpretacja międzynarodowych umów podatkowych  61
5.5. Wnioski   71
6. Prawo wspólnotowe a międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych  72
6.1 Uwagi wstępne  72
6.2. Prawo wspólnotowe jako podstawa międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych   72
6.3. Relacja prawa wspólnotowego do prawa krajowego i prawa międzynarodowego   75
6.4. Rodzaje aktów prawa wspólnotowego w zakresie międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych   81
6.5. Wnioski   83
7. Prawo krajowe a międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych  84
7.1. Uwagi wstępne  84
7.2. Specyfika regulacji krajowych w zakresie międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych   84
7.3. Wnioski   86
8. Formy międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych  87
8.1. Uwagi wstępne  87
8.2. Charakterystyka form międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych  87
8.3. Wnioski   91
9. Organizacja i zadania administracji finansowej w zakresie międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych  92
9.1. Uwagi wstępne  92
9.2. Ewolucja administracji finansowej w Polsce po 1989 r.   100
9.3. Organy administracji finansowej odpowiedzialne za międzynarodową współpracę w sprawach podatkowych  108
9.4. Organizacja organów administracji finansowej podejmujących międzynarodową współpracę w sprawach podatkowych   111
9.5. Wnioski   117
10. Podsumowanie  119

Rozdział II.
Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych w świetle aktów wzorcowych opracowywanych przez organizacje międzynarodowe   123
1. Wprowadzenie  123
2. Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych w świetle Konwencji Modelowej OECD i Konwencji Modelowej ONZ  125
2.1. Uwagi wstępne  125
2.2. Procedura wzajemnego porozumiewania w świetle art. 25 Konwencji Modelowej OECD  126
2.2.1. Stosowanie procedury wzajemnego porozumiewania   126
2.2.2. Eliminowanie opodatkowania niezgodnego z zawartą umową o unikaniu podwójnego opodatkowania  129
2.2.3. Rozstrzyganie sporów interpretacyjnych i eliminowanie podwójnego opodatkowania w sytuacjach innych niż objęte Konwencją Modelową OECD  138
2.2.4. Postępowanie w ramach procedury MAP  139
2.2.5. Arbitraż w ramach procedury MAP   140
2.2.6. Procedura MAP w świetle Konwencji Modelowej ONZ  143
2.3. Wymiana Informacji w świetle art. 26 Konwencji Modelowej OECD   144
2.3.1. Ewolucja postanowień zawartych w art. 26 Konwencji Modelowej OECD  144
2.3.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy wymiany informacji   146
2.3.3. Warunki wymiany informacji  149
2.3.4. Formy wymiany informacji  151
2.3.5. Procedura wymiany informacji  158
2.3.6. Tajemnica  159
2.3.7. Ograniczenia wymiany informacji  160
2.3.8. Wymiana informacji w świetle Konwencji Modelowej ONZ  161
2.4. Pomoc w poborze zaległości podatkowych w świetle art. 27 Konwencji Modelowej OECD  165
2.4.1. Ewolucja postanowień dotyczących pomocy przy poborze zaległości podatkowych   165
2.4.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy pomocy  167
2.4.3. Warunki udzielenia pomocy  168
2.4.4. Formy udzielenia pomocy   170
2.4.5. Ograniczenia obowiązku udzielenia pomocy   171
2.4.6. Pomoc przy poborze zobowiązań podatkowych w świetle Konwencji Modelowej ONZ   173
2.5. Wnioski   173
3. Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych w świetle Konwencji Modelowej OECD o wzajemnej pomocy administracyjnej w zakresie dochodzenia roszczeń podatkowych   182
3.1. Uwagi wstępne  182
3.2. Postanowienia Konwencji Modelowej OECD o wzajemnej pomocy administracyjnej w zakresie dochodzenia roszczeń podatkowych  184
3.2.1. Postanowienia ogólne  184
3.2.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy   188
3.2.3. Formy pomocy   190
3.2.4. Dokumenty wymagane przy egzekucji wierzytelności podatkowych   199
3.2.5. Zabezpieczenie wierzytelności  200
3.2.6. Obowiązki informacyjne  201
3.2.7. Odpowiedź na prośbę o pomoc  202
3.2.8. Ograniczenie obowiązku udzielania pomocy   203
3.2.9. Tajemnica  205
3.3. Wnioski   207
4. Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych w świetle Porozumienia Modelowego o Wymianie Informacji w Sprawach Podatkowych   210
4.1. Uwagi wstępne  210
4.2. Postanowienia Porozumienia Modelowego   212
4.2.1. Postanowienia ogólne   212
4.2.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy   216
4.2.3. Wymiana informacji  220
4.2.4. Kontrola podatkowa za granicą   223
4.2.5. Odmowa udzielania pomocy  225
4.2.6. Procedura wzajemnego porozumiewania się   229
4.3. Wnioski   230
5. Podsumowanie  233

Rozdział III.
Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych w prawie międzynarodowym   239
1. Wprowadzenie  239
2. Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych w świetle umów bilateralnych zawartych przez Polskę  240
2.1. Uwagi wstępne  240
2.2. Procedura wzajemnego porozumiewania  245
2.3. Wymiana informacji  250
2.4. Pomoc w poborze należności podatkowych   254
2.5. Wnioski   260
3. Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych na podstawie Konwencji o pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych z 25 stycznia 1988 r.   262
3.1. Uwagi wstępne  262
3.2. Postanowienia Konwencji  266
3.2.1. Zagadnienia ogólne   266
3.2.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy   269
3.2.3. Wymiana informacji   272
3.2.4. Pomoc w poborze należności podatkowych   283
3.2.5. Doręczanie dokumentów   292
3.2.6. Postępowanie w przedmiocie pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych   295
3.2.7. Poufność informacji   305
3.2.8. Środki ochrony podatnika   308
3.3. Wnioski   310
4. Podsumowanie   313

Rozdział IV.
Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych w Unii Europejskiej   317
1. Wprowadzenie  317
2. Współpraca między państwami członkowskimi Unii Europejskiej przy wymiarze zobowiązań podatkowych  319
2.1. Uwagi wstępne  319
2.2. Współpraca przy wymiarze podatku od kapitału, majątku i niektórych innych świadczeń  321
2.2.1. Zakres przedmiotowy i podmiotowy  321
2.2.2. Formy współpracy  325
2.2.3. Poufność  332
2.2.4. Procedura konsultacyjna   334
2.3. Współpraca przy wymiarze podatku od wartości dodanej  335
2.3.1. Postanowienia ogólne  335
2.3.2. Formy współpracy  337
2.3.3. Przechowywanie i wymiana informacji charakterystycznych dla transakcji wewnątrzwspólnotowych  343
2.3.4. Zasady regulujące wymianę informacji  345
2.3.5. Stosunki z Komisją i państwami trzecimi  347
2.4. Współpraca przy wymiarze podatku akcyzowego  349
2.4.1. Postanowienia ogólne  349
2.4.2. Formy współpracy  350
2.4.3. Przechowywanie i wymiana informacji charakterystycznych dla transakcji wewnątrzwspólnotowych   355
2.4.4. Zasady regulujące wymianę informacji  356
2.4.5. Stosunki z Komisją i państwami trzecimi  358
2.5. Wnioski   360
3. Współpraca między państwami członkowskimi  Unii Europejskiejprzy poborze należności podatkowych  363
3.1. Uwagi wstępne  363
3.2. Zasady ogólne współpracy przy poborze należności podatkowych w Unii Europejskiej   364
3.3. Szczególne zasady dotyczące wymiany informacji w ramach pomocy przy poborze należności podatkowych w Unii Europejskiej   367
3.4. Szczególne zasady dotyczące powiadomienia w ramach pomocy przy poborze należności podatkowych w Unii Europejskiej  368
3.5. Szczególne zasady dotyczące dochodzenia lub zabezpieczanianależności pieniężnych w ramach pomocy przy poborze należności podatkowych w Unii Europejskiej   369
3.6. Wnioski   374
4. Współpraca między państwami członkowskimi Unii Europejskiej na mocy Konwencji Arbitrażowej   376
4.1. Uwagi wstępne  376
4.2. Zakres stosowania Konwencji Arbitrażowej   379
4.3. Zasady postępowania ugodowego i arbitrażowego   381
4.4. Wnioski   390
5. Współpraca między państwamiczłonkowskimi Unii Europejskiej na mocy dyrektywy w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek   393
5.1. Uwagi wstępne  393
5.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy dyrektywy  394
5.3. Wymiana informacji  399
5.4. Postanowienia przejściowe  401
5.5. Wnioski   404
6. Podsumowanie  406

Rozdział V.
Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych
a prawo krajowe   410
1. Wprowadzenie  410
2. Normy prawa międzynarodowego kształtujące zasady współpracy w sprawach podatkowych a prawo krajowe  411
2.1. Uwagi wstępne  411
2.2. Wpływ procedury MAP oraz arbitrażu prowadzonego na podstawie Konwencji Arbitrażowej na krajowe postępowanie podatkowe   412
2.3. Wpływ wymiany informacji na krajowe postępowanie podatkowe   415
2.4. Prawnopodatkowe skutki międzynarodowej pomocy w poborze i egzekucji należności podatkowych w świetle ustawodawstwa polskiego   419
2.5. Procesowe skutki międzynarodowej pomocy w zakresie doręczania korespondencji  435
2.6. Wnioski   439
3. Normy prawa wspólnotowego kształtujące zasady współpracy w sprawach podatkowych a prawo krajowe  442
3.1. Uwagi wstępne  442
3.2. Prawo wspólnotowe w zakresie współpracy przy wymiarze podatkowym a polskie prawo podatkowe  444
3.3. Prawo wspólnotowe w zakresie pomocy przy egzekucji należności podatkowych w odniesieniu do niektórych danin, podatków i innych środków a prawo krajowe  457
3.4. Opodatkowanie dochodów z oszczędnościa polskie prawo podatkowe  458

3.5. Wnioski   464
4. Podsumowanie  467

Zakończenie   470

Bibliografia  487
Aneks   503
1. Raporty  503
2. Źródła prawa   506
3. Orzecznictwo sądów polskich   517
4. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości   519