Gwałtowny wzrost częstości występowania otyłości i nadwagi w ostatnich latach sprawił, że problemy związane z nadmierną wagą znalazły się w centrum zainteresowania praktyków zajmujących się zdrowiem, jakością życia, funkcjonowaniem społecznym i psychicznym.
Proponowana książka zawiera przegląd najnowszych badań światowych dotyczących tego, jak psychologowie oddziałują na ludzi, by rozpoczęli i utrzymali aktywny tryb życia oraz zalecaną dietę.
Książka: • przedstawia podstawowe zagadnienia dotyczące nadwagi i otyłości, • krytycznie analizuje koncepcje teoretyczne stosowane jako podstawy interwencji psychologicznych służących leczeniu i prewencji otyłości, • przybliża standardy przeprowadzania eksperymentów, służących testowaniu wpływu określonych czynników na ludzkie zdrowie, • zawiera opisy interwencji psychologicznych oraz ocenę ich efektywności.
Rozdziały:
CZĘŚĆ I. Nadwaga i otyłość jako problem biopsychospołeczny. Zachowania prowadzące do zmiany wagi
ROZDZIAŁ 1. Otyłość i nadwaga: konsekwencje, uwarunkowania, czynniki ryzyka 1.1. Otyłość i nadwaga: definicja, pomiar i występowanie 1.2. Konsekwencje zdrowotne nadwagi i otyłości 1.3. Otyłość a zdrowie psychiczne: zaburzenia nastroju 1.4. Nadwaga i otyłość a zaburzenia jedzenia 1.5. Otyłość i nadwaga a inne zaburzenia psychiczne 1.6. Konsekwencje społeczne nadwagi i otyłości 1.7. Socjodemograficzne korelaty (i czynniki ryzyka dla) otyłości i nadwagi 1.8. Praca zawodowa a otyłość i nadwaga 1.9. Czynniki ryzyka dla otyłości i nadwagi dotyczące okresu ciąży, dzieciństwa i adolescencji
ROZDZIAŁ 2. Aktywność fizyczna i dieta a funkcjonowanie biopsychiczne, otyłość i nadwaga 2.1. Skład posiłków i wpływ różnego typu diet na funkcjonowanie psychiczne i somatyczne 2.2. Częstotliwość jedzenia posiłków i poszczenie a otyłość i nadwaga 2.3. Wzory odżywiania się a rozwój otyłości i zaburzeń jedzenia 2.4. Definicje aktywności fizycznej i zalecenia dotyczące jej stosowania 2.5. Aktywność fizyczna, pobieranie i wydatkowanie energii a rozwój nadwagi i otyłości 2.6. Wpływ aktywności fizycznej na funkcjonowanie somatyczne, psychologiczne i społeczne
CZĘŚĆ II. Teorie psychologiczne wyjaśniające zmianę zachowania oraz problemy związane z planowaniem i ewaluacją interwencji
ROZDZIAŁ 3. Psychologiczne modele teoretyczne wykorzystywane w przygotowaniu interwencji mających na celu zmianę diety, aktywności fizycznej i wagi ciała 3.1. Model społeczno-poznawczy 3.1.1. Własna skuteczność 3.1.2. Oczekiwania dotyczące zysków i strat wynikających z działania 3.1.3. Cele, czynniki ułatwiające oraz utrudniające działanie 3.1.4. Operacjonalizacja teorii społeczno-poznawczej 3.2. Model transteoretyczny 3.3. Implementacja intencji i planowanie a zmiana zachowania 3.3.1. Planowanie: automatyczna czy świadoma regulacja zachowań 3.4. Teorie wyjaśniające zmianę diety i aktywności fizycznej: podsumowanie
ROZDZIAŁ 4. Ewaluacja efektów interwencji: typowe problemy i ich rozwiązania 4.1. Zasady dotyczące planowania interwencji: jawność procedur i rezultatów 4.2. Zasady dotyczące planowania interwencji: ile osób zbadać i jak je przyporządkować do grup 4.3. Jakie wskaźniki efektywności wybrać 4.4. Techniki wykorzystywane w interwencjach
CZĘŚĆ III. Interwencje
ROZDZIAŁ 5. Zapobieganie otyłości i redukcja nadmiernej wagi ciała wśród dzieci i adolescentów 5.1. Prewencja nadwagi i redukcja otyłości przez zwiększanie poziomu aktywności fizycznej dzieci: działania oparte na teorii społeczno-poznawczej, modelu transteoretycznym i implementacji intencji 5.2. Badania własne: wpływ interwencji mającej na celu implementację intencji na aktywność fizyczną adolescentów 5.2.1. Wpływ implementacji intencji na aktywność fizyczną wśród adolescentów: metoda badań 5.2.2. Wpływ implementacji intencji na aktywność fizyczną wśród adolescentów: wyniki i dyskusja 5.3. Prewencja nadwagi i redukcja otyłości wśród dzieci i adolescentów przez zmianę diety: przykłady interwencji opartych na teorii społeczno-poznawczej, modelu transteoretycznym i implementacji intencji 5.4. Badania własne: prewencja nadwagi wśród adolescentów przez zmianę diety: indukcja nastroju pozytywnego i jej wpływ na liczbę zjadanych ciastek z czekoladą 5.4.1.Wpływ nastroju na spożywanie ciastek z czekoladą: metoda badań 5.4.2. Wpływ nastroju na spożywanie ciastek z czekoladą przez adolescentów: wyniki badań 5.5. Prewencja i leczenie otyłości i nadwagi wśród dzieci i adolescentów a zaburzenia jedzenia 5.6. Moderatory efektywności programów interwencyjnych dla dzieci i adolescentów
ROZDZIAŁ 6. Leczenie otyłości i nadwagi wśród zdrowych osób dorosłych 6.1. Leczenie nadwagi i otyłości: programy komercyjne, ich efektywność i ograniczenia 6.2. Leczenie otyłości i nadwagi zdrowych osób dorosłych: interwencje wieloczynnikowe oparte na teoriach psychologicznych 6.2.1. Interwencje wieloczynnikowe służące leczeniu otyłości, wykorzystujące techniki poznawczo-behawioralne 6.2.2. Wieloczynnikowe interwencje służące leczeniu osób z otyłością, wykorzystujące teorię społeczno-poznawczą, model transteoretyczny i implementację intencji 6.2.3. Badania własne: wpływ interwencji mającej na celu implementację intencji na zmianę wagi ciała wśród osób z nadwagą lub otyłością 6.2.3.1. Wpływ implementacji intencji na zmianę wagi ciała wśród osób z nadwagą lub otyłością: metoda badań 6.2.3.2. Wpływ implementacji intencji na zmianę wagi ciała wśród osób z nadwagą lub otyłością: wyniki i dyskusja 6.2.4. Determinanty efektywności interwencji mających na celu leczenie otyłości, opartych na teoriach społeczno-poznawczych i poznawczo-behawioralnych
ROZDZIAŁ 7. Prewencja otyłości wśród zdrowych osób dorosłych: interwencje oparte na teoriach psychologicznych, mające na celu zmianę diety 7.1. Prewencja otyłości i nadwagi a dieta – interwencje społeczno-poznawcze 7.2. Prewencja otyłości i nadwagi za pomocą zmiany diety – interwencje oparte na modelu transteoretycznym 7.3. Prewencja otyłości za pomocą zmiany diety – interwencje oparte na modelu implementacji intencji 7.4. Badania własne: dieta zdrowych dorosłych a interwencja budująca własną skuteczność versus interwencja wzmacniająca implementację intencji i własną skuteczność 7.4.1. Dieta zdrowych dorosłych a interwencja budująca własną skuteczność versus interwencja wzmacniająca implementację intencji i własną skuteczność: metoda badań 7.4.2. Dieta zdrowych dorosłych a interwencja budująca własną skuteczność versus interwencja wzmacniająca implementację intencji i własną skuteczność: rezultaty i dyskusja 7.5. Badania własne: powtarzanie implementacji intencji a spożywanie soli i słonych przekąsek, zmiany w planowaniu i własnej skuteczności 7.5.1. Powtarzanie implementacji intencji a spożywanie soli i słonych przekąsek, zmiany w planowaniu i własnej skuteczności: metoda badań 7.5.2. Powtarzanie implementacji intencji a spożywanie soli i słonych przekąsek, zmiany w planowaniu i własnej skuteczności: wyniki i dyskusja badań 7.6. Czynniki wpływające na efektywność interwencji mających na celu prewencję nadwagi i otyłości przez stosowanie zalecanej diety przez zdrowych dorosłych
ROZDZIAŁ 8. Prewencja otyłości wśród zdrowych osób dorosłych: interwencje oparte na teoriach psychologicznych, mające na celu zwiększenie aktywności fizycznej 8.1. Interwencje oparte na teorii społeczno-poznawczej, mające na celu zwiększenie aktywności fizycznej 8.2. Interwencje oparte na modelu transteoretycznym i implementacji intencji, mające na celu zwiększenie aktywności fizycznej wśród zdrowych dorosłych 8.3. Badania własne: czy planowanie wykorzystywania zasobów może wpływać na utrzymanie aktywnego trybu życia wśród zdrowych dorosłych 8.3.1. Czy planowanie wykorzystywania zasobów wpływa na utrzymanie aktywnego trybu życia wśród zdrowych dorosłych: metoda 8.3.2. Czy planowanie wykorzystywania zasobów wpływa na utrzymanie aktywnego trybu życia wśród zdrowych dorosłych: wyniki badań i dyskusja
ROZDZIAŁ 9. Prewencja i leczenie nadwagi i otyłości a dieta i aktywność fizyczna wśród osób przewlekle chorych 9.1. Dieta i aktywność fizyczna wśród osób przewlekle chorych: interwencje oparte na teorii społeczno-poznawczej 9.2. Badania własne: wpływ interwencji oddziałującej na własną skuteczność w inicjacji działania na wykonywanie ćwiczeń przez osoby ze zwyrodnieniową chorobą kręgosłupa 9.2.1. Wpływ interwencji oddziałującej na własną skuteczność w inicjacji działania na wykonywanie ćwiczeń przez osoby ze zwyrodnieniową chorobą kręgosłupa: metoda 9.2.2. Wpływ interwencji oddziałującej na własną skuteczność w inicjacji działania na wykonywanie ćwiczeń przez osoby ze zwyrodnieniową chorobą kręgosłupa: wyniki badań i dyskusja 9.3. Dieta i aktywność fizyczna wśród osób przewlekle chorych: interwencje oparte na modelu transteoretycznym 9.4. Dieta i aktywność fizyczna wśród osób z chorobami przewlekłymi: interwencje oparte na modelu implementacji intencji 9.5. Badania własne: czy procedura wspomagania implementacji intencji wpływa na dietę osób z nadmierną wagą, które przeżyły zawał serca 9.5.1. Procedura wspomagania implementacji intencji a dieta osób z nadmierną wagą, które przeżyły zawał serca: metoda badań 9.5.2. Procedura wspomagania implementacji intencji a dieta osób z nadmierną wagą, które przeżyły zawał serca: wyniki badań i ich dyskusja
CZĘŚĆ IV. Od teorii do praktyki i od praktyki do teorii: podsumowanie
ROZDZIAŁ 10. Ogólne ograniczenia efektywności interwencji opartych na teorii 10.1. Wieloczynnikowość interwencji: im więcej, tym lepiej? 10.2. Nieefektywne oddziaływania: zmiana zachowań wśród dzieci w wieku 9–11 lat
ROZDZIAŁ 11. Implikacje dla teorii: co po zweryfikowaniu w badaniach pozostaje z teorii i co możemy stosować w praktyce 11.1. Weryfikacja teorii społeczno-poznawczej: jej przydatność w prewencji i redukcji nadwagi i otyłości 11.2. Weryfikacja teorii implementacji intencji: jej przydatność w prewencji i redukcj i nadwagi i otyłości 11.3. Weryfikacja modelu transteoretycznego: jego przydatność w prewencji i redukcji nadwagi i otyłości 11.4. Od empirii do teorii: model zweryfikowany w badaniach, wyznaczający efektywne działania
|