Stan prawny na 1.03.2010 r.
Monografia zawiera analizę rozwiązań kompensacyjnych funkcjonujących w systemie prawa karnego. Obrazuje wielowątkowa problematykę dotyczącą naprawienia szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu przestępstwem z perspektywy zarówno materialnego prawa karnego, jak i procesu karnego, z odpowiednim uwzględnieniem płaszczyzny wykonawczej oraz prawa cywilnego i w części także ogólnej teorii prawa.

Takie kompleksowe ujecie ukazuje funkcjonowanie instytucji kompensacyjnych, które aktualizują się w momencie wyrządzenia szkody, oraz sytuacje prawna konfrontowanego z nimi pokrzywdzonego.

W pracy przedstawiono również problematykę dualizmu regulacji prawnych o charakterze kompensacyjnym, ujawniającego się w konkurencyjności instytucji prawa karnego i cywilnego. Poddano rozwadze zagadnienie właściwości i zakresu kompensacji wprowadzonej do prawa karnego, a pozostającej dotąd domena prawa cywilnego.

Szczególna uwagę poświęcono rozważaniom o naprawieniu szkody jako samoistnej sankcji - reakcji na przestępstwo. Jej rezultat to wyznaczenie obszaru, w którym zasadne jest poprzestanie na odszkodowaniu przy niecelowości orzekania kary oraz oznaczenie możliwości modyfikacji wymiaru kary w sytuacjach, w których naprawiono szkodę.

Praca jest połączeniem refleksji teoretycznej z analiza wątpliwości rodzących się na tle praktyki orzeczniczej.

Rozdziały:

Rozdział I. "Sprawiedliwość naprawcza" w systemie sprawiedliwości karnej
1. Rys ewolucji historycznej restytutywnego modelu reakcji prawnokarnej
2. Podstawy prawnego modelu karania a koncepcje naprawczej reakcji na przestępstwo (restorative justice)
3. Kompensacja jako jedna z funkcji prawa karnego

Rozdział II. Wyrównanie szkody wyrządzonej przestępstwem - geneza regulacji prawnych w polskim ustawodawstwie karnym
1. Istota karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody na tle ewolucji kodyfikacji karnej
2. Akcja cywilna w procesie karnym
3. Wprowadzenie do procesu karnego instytucji zasądzenia odszkodowania pieniężnego z urzędu

Rozdział III. Podstawowe zagadnienia związane z naprawieniem szkody. Problemy terminologiczne
1. Rozważania o szkodzie w prawie karnym
2. Osoba uprawniona do żądania i uzyskania naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem

Rozdział IV. Naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem jako "trzeci tor" w systemie następstw prawnokarnych
1. Charakter prawny i cele samoistnego środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody
2. Przesłanki stosowania obowiązku naprawienia szkody jako środka karnego
3. Problematyka stosowania dyrektyw wymiaru kary przy orzekaniu obowiązku naprawienia szkody
4. Zagadnienia procesowe orzekania obowiązku naprawienia szkody w charakterze środka karnego
5. Roszczenie o naprawienie szkody w trybie art. 46 k.k. a proces adhezyjny jako formy inicjatywy pokrzywdzonego w zakresie dochodzenia kompensacji na gruncie prawa karnego
6. Naprawienie szkody na tle zarysu dyskusji o publicznym funduszu kompensacyjnym dla ofiar przestępstw

Rozdział V. Możliwość kompensowania szkody wyrządzonej przestępstwem w sferze prawa karnego materialnego
1. Obowiązek naprawienia szkody jako warunek probacyjny
2. Obowiązek naprawienia szkody przy skazaniu na karę ograniczenia wolności
3. Nawiązka jako zryczałtowane odszkodowanie na rzecz pokrzywdzonego

Rozdział VI. Cywilnoprawne roszczenia majątkowe wynikające z przestępstwa
1. Proces adhezyjny w ramach postępowania karnego
2. Zasądzenie odszkodowania z urzędu

Rozdział VII. Dualistyczne unormowanie zobowiązania do naprawienia szkody
1. Uwagi wprowadzające
2. Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody a roszczenia cywilnoprawne
3. Naprawienie szkody wyrządzonej przez kilka osób
4. Naprawienie szkody a obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej

Rozdział VIII. Karnoprocesowe zabezpieczenie interesów pokrzywdzonego w zakresie rozwiązań o charakterze kompensacyjnym
1. Pozycja pokrzywdzonego w postępowaniu karnym
2. Realizacja praw pokrzywdzonego w sferze porozumień karnoprocesowych

Rozdział IX. Postępowanie wykonawcze w przedmiocie naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem
1. Uwagi wprowadzające
2. Postępowanie w przedmiocie wykonania karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody
3. Wykonanie cywilnoprawnego obowiązku naprawienia szkody
4. Zbieg tytułów egzekucyjnych
5. Naprawienie szkody a przedawnienie roszczeń wynikających z przestępstwa