Praca wybitnego historyka amerykańskiego jest syntezą prezentującą narodziny nowej Europy w jej związkach ze światem bizantyńskim, arabskim i barbarzyńskim (spoza dawnych granic cesarstwa rzymskiego). Autor szuka wyjaśnienia pochodzenia średniowiecznej kultury europejskiej, zjawisk i związków ekonomicznych, urbanizacji, sił napędzających handel, powstania i utrwalania się władzy centralnej czasów karolińskich. Praca, wydana przez Cambridge University Press w 2001 roku, jest uznawana w środowisku historyków za otwarcie nowej metodologii w badaniach mediewistycznych.

Książka przeznaczona dla studentów i pracowników naukowych wydziałów historycznych oraz pokrewnych kierunków humanistycznych: prawa, nauk politycznych, europeistyki, kulturoznawstwa, archeologii oraz studentów ekonomii, a także osób o wykształceniu humanistycznym zainteresowanych historią.

Rozdziały:

Wprowadzenie. Handel, komunikacja i powstanie gospodarki europejskiej 11
Od upadku Rzymu do początków gospodarki europejskiej     12
Zmieniający się kontekst karolińskiej wymiany handlowej             17
Stosunek wczesnośredniowiecznych autorów do kupców              22
Komunikacja we wczesnym średniowieczu                       26
Droga przed nami             29

CZĘŚĆ I. KONIEC ŚWIATA           35
Rozdział 1. Koniec antycznego świata         37
Długotrwałe tendencje w późnorzymskiej gospodarce                38
Ludzie i pożywienie             40
Stan zdrowia              47
Rozdział 2. Załamanie się późnorzymskiego przemysłu:
dwa studia szczegółowe            51
Wydobycie i produkcja metali           51
Przemysł ceramiczny                                     63
Rozdział 3. Komunikacja lądowa i rzeczna w późnym antyku    73
Trasy, statki i ludzie             73
Komunikacja lądowa i zamknięcie korytarzy lądowych     76
Komunikacja rzeczna i przypadek Rodanu                       85
Rozdział 4. Żegluga morska w okresie późnego antyku     92
Transport i handel                                      92
Pieniądze publiczne i prywatne statki                          95
Porty, statki i ładunki            100
Pierwsza zmiana: przepływ towarów         106
Zmiana druga: przemiany późnorzymskiej żeglugi      111
Księgarnia PWN: Michael McCormick - Narodziny Europy
NARODZINY EUROPY
Zakończenie. Załamanie się gospodarki antycznej:
próba wstępnego bilansu                                 122

CZĘŚĆ II. LUDZIE W DRODZE                              127
Rozdział 5. Portrety podróżnych z Zachodu        134
Pielgrzymki do Jerozolimy           134
Poselstwa do Konstantynopola                               142
Porównanie                                           151
Rozdział 6. Posłowie i pielgrzymi z Zachodu                      155
Podstawowe fakty             155
Pochodzenie              156
Przekrój społeczny                                      161
W drodze                                            172
Rozdział 7. Portrety podróżnych bizantyńskich       178
Poseł                                               179
Misjonarze               185
Pielgrzymi               199
Rozdział 8. Podróżni ze Wschodu zmierzający na Zachód             213
Podstawowe fakty             214
Pochodzenie              215
Przekrój społeczny                                      226
W drodze                                            228
Rozdział 9. Kupcy, niewolnicy, wygnańcy                        238
Kupcy, niewolnicy i uchodźcy                               239
Kupcy                                            239
Niewolnicy                                         244
Wygnańcy, uchodźcy i zakładnicy                          255
Niezauważani podróżni: imigranci, żeglarze, rybacy i włóczędzy   261
Podróżni fikcyjni             266
Zakończenie. Ludzie w drodze                               270

CZĘŚĆ III. WĘDRÓWKA PRZEDMIOTÓW       279
Rozdział 10. Aspekt hagiograficzny: egzotyczne relikwie
we wczesnośredniowiecznej Francji                         283
Problem wczesnośredniowiecznych relikwii        283
Zbiory z Sens                                         289
Zmiana powiązań geograficznych                          290
Relikwie z Chelles                                      303
Pierwsze nabytki             304
Czasy Karola Wielkiego           307
Rozdział 11. „Wirtualne” pieniądze a komunikacja                  313
Na tropach mancusa             316
Farfa               318
Dinary na obrzeżach Adriatyku                            322
Dinary w innych rejonach Italii                            327
Srebrne mancosi                                      328
Rozdział 12. Prawdziwe pieniądze: arabskie i bizantyńskie monety
w Europie karolińskiej                                  333
Monety arabskie                                        334
Grupa hiszpańska i grupa wikińska                            335
Bizantyńskie monety w Europie karolińskiej i jej sąsiedztwie           340
Sardynia               343
Korytarze Rodanu i Renu                                  346
Obrzeże Adriatyku                                      350
Bursztynowy Szlak                                      356
Zakończenie. Wędrówki przedmiotów         370

CZĘŚĆ IV. SCHEMAT PRZEMIAN         373
Rozdział 13. Doświadczenie podróży                           377
Na lądzie                                            378
Na morzu                                            385
Groźba sztormu: środowisko i technologia       385
Statki i ich wyposażenie           387
Konwoje i floty                                      393
Jak duże były statki?            397
Kwestie operacyjne             400
Lądowanie                                         400
Sposoby nawigacji                                     403
W porcie                                           406
Na pokładzie                                        407
Niebezpieczeństwa            409
Rozdział 14. Rytmy długookresowe: komunikacja w czasie     412
Nowe dane, nowe pytania                                  413
Wahania natężenia komunikacji w basenie Morza Śródziemnego   414
Rozdział 15. Rytmiczność podróży wynikająca z pór roku             425
Sezonowość podróży odbywanych lądem        426
Sezonowość rejsów morskich           430
Miesięczne rytmy komunikacji          433
Dwa miesiące skrajne: kwiecień i październik                   435
Zima               439
Zimowa przerwa w żegludze          443
Kolejny czynnik             445
NARODZINY EUROPY
Rozdział 16. Kwestia czasu            450
Czas trwania poselstw i szybkość podróży                       451
Prędkość podróży lądowych                                455
Podróże do Italii                                        457
Szybkość podróży morskich                                462
Odtworzenie niektórych wczesnośredniowiecznych podróży    463
Przewiezienie papieża Marcina I do Konstantynopola w roku 653       464
Niektóre inne wczesnośredniowieczne podróże      468
Czy w IX wieku doszło do zmiany?                            471
Rozdział 17. „Przestrzenie morskie”: komunikacja na Morzu Śródziemnym
w Europie Zachodniej            480
Starożytny szlak łączący Italię z Morzem Egejskim      481
Południowe rubieże: komunikacja między Maghrebem a centrum
świata muzułmańskiego            487
Więzi południowe: od Afryki do południowej części Morza Tyrreńskiego    490
Kontakty na północy: Toskania, północna część Morza Tyrreńskiego
i Liguria                                            494
Rozdział 18. Przełom za sprawą Wenecjan: komunikacja europejska
w środkowej części Morza Śródziemnego                      502
Przełom za sprawą Wenecjan           502
Ponowne otwarcie Zatoki Korynckiej                          509
Porty macierzyste i regionalna struktura szlaków morskich    515
Rozdział 19. Nowe szlaki lądowe                              526
Odrodzenie szlaków prowadzących przez Bałkany i wzdłuż Dunaju   527
Korytarz Dunaju                                     531
Korytarz bałkański                                   534
Łuk północny                                         539
Zakończenie. Schematy przemian          543

CZĘŚĆ V. HANDEL                                     549
Rozdział 20. Świat wczesnośredniowiecznego handlu                551
Wyobrażenia o handlu            551
Handel poza imperium karolińskim         558
Południe. Strefa handlowa Morza Śródziemnego                 559
Zachód i Wschód. Nowe rynki          580
Łuk północny             582
Rozdział 21. Gdzie są kupcy? Italia                            589
Kwestia kupców karolińskich           589
Kupcy a rynki południowej Italii                             592
Kupcy w północnej Italii            604
Rozdział 22. Kupcy i targi w państwie Franków       612
Królewskie komory celne                                  613
Kupcy, cła i rzeki             616
Poszerzenie horyzontów. Dorzecze Sekwany i jarmark w St. Denis        619
Statki i kupcy na Renie                                   625
Wnioski płynące z reńskiej ceramiki         628
Ruchomy targ?              633
Rozdział 23. Powiązania            639
Powiązania z Europą Północną i Wschodnią                      639
Powiązania z Europą Południową          643
Hiszpania              643
Handel transalpejski            646
Transfer pieniędzy przez Alpy          649
Spojrzenie z Iraku                                      654
Rozdział 24. Śladami importu wschodnich towarów do Europy          663
Towary masowe na terenie karolińskiej Europy                    665
Problem papirusu i Alp                                   671
Lekarstwa: przyprawy życia                                675
Liturgiczna konieczność            682
Jedwab                                              685
Rozdział 25. Europejski eksport do Afryki i Azji       695
Tarcica, futra i broń             695
Europejczycy              699
Język niewolnictwa            700
Dwie zmiany                                        703
Zdobywanie niewolników           706
Ekonomia handlu niewolnikami                             714
Podaż i popyt                                        714
Koszty i zysk                                        716
Europejski handel niewolnikami                             721

Zakończenie. Początki gospodarki europejskiej       738
Bibliografia                                           758
Indeks nazwisk              816
Spis map               832
Spis wykresów                                          834