Nowoczesny i przekrojowy wykład o diagnozie i rehabilitacji neuropsychologicznej osób po urazie mózgu!
Atutem pracy jest połączenie w jedną spójną całość najnowszych światowych trendów w myśleniu o mózgu (przede wszystkim teorii mikrogenetycznej) wraz ze specyficznymi wskazówkami, jak prowadzić diagnozę i terapię neuropsychologiczną chorego po urazie mózgu.
Zakres tematyczny książki obejmuje:
• kompleksowe podejście do diagnozy zaburzeń poznawczych (w tym językowych), emocjonalnych i behawioralnych;
• szczegółowe, oparte na bogatym doświadczeniu klinicznym autorki, opisy technik, metod, programów i podejść terapeutycznych.
Problematyka kliniczna jest zaprezentowana w każdym rozdziale zgodnie z przejrzystym i logicznym układem: teoretyczne wprowadzenie, metody diagnostyczne, ukierunkowana terapia.
Tom pierwszy obejmuje takie problemy, jak zaburzenia funkcji poznawczych i emocjonalnych, w tym: świadomości, orientacji, percepcji, pamięci, uwagi oraz emocji; zaburzenia celowego ruchu zwane apraksją; zaburzenia tzw. funkcji wykonawczych.
Książka przeznaczona jest głównie dla studentów psychologii, neuropsychologii, logopedii i neurologopedii, a także terapeutów i psychologów specjalizujących się w terapii poznawczej.
Spis treści:
Rozdział 1 Urazy mózgu w historii neuropsychologii 29
1.1. Od zarania dziejów 30
1.2. Urazy głowy w epoce brązu 31
1.3. Badania nad urazami głowy w starożytnej Grecji oraz w okresie Imperium Rzymskiego
1.4. Zagadnienia urazów głowy w XVIII i XIX wieku 40
1.5. Pierwsza wojna światowa i okres międzywojenny 48
1.6. Okres drugiej wojny światowej i okres powojenny 53
1.6.1. Model hierarchiczny £urii 60
1.6.2. Krytyka hierarchicznego modelu £urii 61
1.6.3. Model Fellemana i van Essena 62
1.7. Badania neuropsychologiczne nad urazami mózu w Polsce 64
1.8. Dekada mózgu a urazy mózgu 75
Rozdział 2 Urazy mózgu w praktyce klinicznej neuropsychologa 77
2.1. Istota urazów mózgu 78
2.1.1. Definicja urazu mózgu 80
2.1.2. Wskaźniki głębokości urazu mózgu 93
2.1.3. Neuropsychologiczne następstwa urazów mózgu 96
2.2. Badania medyczne osób po urazach mózgu 101
2.2.1. Laboratoryjne techniki diagnostyczne 101
2.2.2. Techniki statyczne neuroobrazowania 102
2.2.3. Techniki dynamiczne neuroobrazowania 104
Rozdział 3 Zarys neuroanatomii i neurofizjologii układu nerwowego 111
3.1. Informacje ogólne 112
3.1.1. Wstępny przegląd głównych struktur ośrodkowego układu nerwowego
3.2. Neurony 116
3.2.1. Neurony i komórki glejowe 117
3.2.1. Istota szara, biała i siatkowata 121
3.2.2. Jądra, nerwy i szlaki nerwowe 122
3.2.3. Nerwy obwodowe 122
3.3. Rdzeń kręgowy 122
3.4. Pień mózgu 124
3.4.1. Rdzeń przedłużony 124
3.4.2. Międzymózgowie 126
3.4.3. śródmózgowie 127
3.4.4. Tyłomózgowie 128
3.4.5. Móżdżek 129
3.4.6. Nerwy czaszkowe 130
3.4.7. Układ limbiczny 131
3.4.8. Zwoje podstawy 134
3.5. Mózg 135
3.5.1. Półkule mózgowe 135
3.5.2. Ukrwienie 141
3.5.3. Naturalna ochrona mózgu 142
3.6. Funkcjonalna organizacja mózgu 143
3.6.1. Płaty czołowe 143
3.6.2. Płaty skroniowe 144
3.6.3. Płaty ciemieniowe 144
3.6.4. Płaty potyliczne 145
3.7. Struktura a funkcja 145
3.7.1. Piętrowośćorganizacji funkcji 145
Rozdział 4 Teoria mikrogenetyczna 151
4.1. Informacje ogólne 152
4.1.1. Pojęcie mikrogenezy 154
4.1.2. Podejścia modularne a teoria mikrogenetyczna 154
4.2. Stosunek teorii mikrogenetycznej do innych podejśćfunkcjonowania mózgu
4.3. Główne założenia teorii mikrogenetycznej 159
4.4. Mikrogenetyczna teoria czasu 162
4.4.1. O rozumieniu terminów „proces” i „funkcja” w teorii mikrogenetycznej
4.5. Mikrogenetyczna teoria percepcji 167
4.6. Mikrogenetyczna teoria objawu 169
4.6.1. Morfogeneza a tworzenie się objawów 174
4.6.2. Parcelacja 176
4.6.3. Heterochronia 177
Rozdział 5 Podstawy teoretyczne procesu diagnozy neuropsychologicznej 179
5.1. Istota procesu diagnozy 180
5.1.1. Status diagnozy neuropsychologicznej 180
5.1.2. Formy diagnozy neuropsychologicznej 185
5.2. Cele diagnozy neuropsychologicznej 187
5.2.1. Pytania, na które powinna udzielićodpowiedzi diagnoza neuropsychologiczna
5.3. Proces diagnozy neuropsychologicznej 190
5.3.1. Standaryzowane testy 191
5.3.2. Testy komputerowe 192
5.3.3. „Transfer” dysfunkcji na życie osobiste, zawodowe i społeczne 194
5.3.4. Uwarunkowania procesu prowadzenia badań u pacjentów po urazach mózgu
5.4. Harmonogram procesu oceny neuropsychologicznej 199
5.4.1. Etap przygotowawczy 200
5.4.2. Etap wywiadów 200
5.4.3. Etap badań właściwych 201
5.4.4. Obserwacje 204
5.4.5. Etap przygotowania opinii 206
Rozdział 6 Podstawy teoretyczne procesu rehabilitacji neuropsychologicznej
6.1. Istota rehabilitacji neuropsychologicznej 209
6.1.1. Problemy definicyjne 209
6.1.2. Rehabilitacja neuropsychologiczna a rozumienie niepełnosprawności zaproponowane przez WHO
6.1.3. Procesualnośćrehabilitacji neuropsychologicznej 211
6.2. Plastycznośćmózgu i możliwości poprawy 214
6.2.1. Na czym polega poprawa? 215
6.2.2. Zjawisko spontanicznej poprawy 215
6.2.3. Istota plastyczności mózgu 216
6.2.4. Czynniki prognostyczne 221
6.3. Wspieranie procesu poprawy 223
6.3.1. Specyficzne strategie rehabilitacyjne 225
6.4. Wybrane podejścia do rehabilitacji neuropsychologicznej 229
6.4.1. Trening poznawczy 229
6.4.2. Podejścia kompensacyjne 230
6.4.3. Podejścia holistyczne 231
Rozdział 7 Problematyka przytomności i świadomości 234
7.1. Pojęcie świadomości 235
7.1.1. Przytomnośća świadomość 236
7.1.2. śpiączka a świadomość 238
7.2. Mikrogenetyczne ujęcie świadomości 241
7.3. Zaburzenia świadomości po urazie mózgu 243
7.3.1. Anosognozja 244
7.3.2. Pełne i częściowe zespoły zaburzeń samoświadomości po urazie mózgu 248
7.3.3. Zespół stresu pourazowego 251
7.4. Metody rehabilitacji neuropsychologicznej osób z zaburzeniami samoświadomości
7.4.1. Rehabilitacja neuropsychologiczna pacjentów z pełnym zespołem zaburzeń samoświadomości
7.4.2. Rehabilitacja neuropsychologiczna pacjentów z częściowym zespołem zaburzeń świadomości
Rozdział 8 Zaburzenia orientacji 260
8.1. Istota zaburzeń orientacji 261
8.1.1. Mikrogenetyczne podejście do zagadnienia orientacji 265
8.2. Diagnoza i terapia zaburzeń orientacji 268
8.3. Zaburzenia schematu ciała 268
8.3.1 Diagnoza 269
8.3.2 Terapia 271
8.4. Dezorientacja wzrokowo-przestrzenna 272
8.4.1. Diagnoza 272
8.4.2. Terapia 277
8.5. Dezorientacja topograficzna 277
8.5.1. Diagnoza 279
8.5.2. Terapia 280
8.6. Dezorientacja w czasie 281
8.6.1. Diagnoza 282
8.6.2. Terapia 283
Rozdział 9 Percepcja i jej zaburzenia 284
9.1. Wprowadzenie 285
9.2. Zasady oceny zaburzeń percepcji 288
9.2.1. Zaburzenia słuchowego rozpoznawania bodźców 291
9.2.2. Zaburzenia dotykowego rozpoznawania bodźców 292
9.2.3. Zaburzenia wzrokowego rozpoznawania bodźców 292
9.2.4. Zaburzenia wyższych funkcji wzrokowych 298
9.3. Podstawowe formy terapii zaburzeń spostrzegania 303
9.3.1. Terapia zaburzeń percepcji wzrokowej (agnozji wzrokowej) 303
9.3.2. Terapia zaburzeń percepcji słuchowej (agnozji słuchowej) 309
9.3.3. Terapia zaburzeń percepcji czuciowej (agnozji czuciowej) 310
Rozdział 10 Zaburzenia procesów pamięci i uczenia się 311
10.1. O istocie pamięci 312
10.1.1. Przypominanie i rozpoznanie 313
10.1.2. Amnezja pourazowa 313
10.2. Klasyfikacja pamięci 314
10.2.1. Pamięćkrótko- i długotrwała 315
10.2.2. Pamięćsemantyczna i epizodyczna 321
10.2.3. Pamięćautobiograficzna 322
10.2.4. Pamięćniejawna (implicite) i jawna (explicite) 328
10.2.5. Pamięćspecyficzna pod względem materiału 331
10.2.6. Pamięćretrospektywna i prospektywna 332
10.2.7. Neuronalne podstawy pamięci 333
10.3. Mikrogenetyczne podejście do pamięci 337
10.4. Kliniczna ocena stanu pamięci 338
10.4.1. Wywiad kliniczny 338
10.4.2. Kwestionariusze i skale oceny zaburzeń pamięci 340
10.4.3. Testy badania pamięci 341
10.4.4. Testy pamięci krótkotrwałej (roboczej) 341
10.5. Terapia neuropsychologiczna zaburzeń pamięci 352
10.5.1. Programy terapii behawioralnej 352
10.5.2. Metody mnemotechniczne 352
10.5.3. Programy komputerowe 353
Rozdział 11 Zaburzenia uwagi 355
11.1. Istota uwagi 356
11.1.1. Uwaga a świadomośćbodźców 357
11.2. Specyficzne zaburzenia uwagi 360
11.2.1. Pomijanie stronne 360
11.3. Badania procesów uwagi 363
11.3.1. Poziom operacyjny 366
11.3.2. Poziom taktyczny 368
11.3.3. Poziom strategiczny 371
11.4. Terapia deficytów uwagi 373
11.4.1. Techniki treningu uwagi 374
11.4.2. Modyfikacja środowiska 376
11.4.3. Terapia pomijania stronnego 377
11.5. Opis przypadku pacjenta po niezwykle ciężkim urazie mózgu z głębokimi zaburzeniami uwagi
Rozdział 12 Układ emocjonalny 384
12.1. Co to są emocje? 385
12.1.1. Istota emocji z punktu widzenia teorii mikrogenetycznej 390
12.2. Zaburzenia emocjonalne występujące u pacjentów po urazach mózgu 392
12.2.1. Wpływ uszkodzenia mózgu na u
|
