Genialne dzieło wybitnego polskiego astronoma do 1835 roku figurowało w indeksie ksiąg zakazanych przez Watykan. Heliocentryczna koncepcja budowy Układu Słonecznego wstrząsnęła ówczesnym światem, choć współcześni Kopernikowi częściej reagowali szyderstwem niż aprobatą.

"Ów Kopernik, w swojej głupocie, chce zburzyć wszystkie zasady astronomii" - pisał o dziele astronoma przywódca niemieckich protestantów, Martin Luter.

Wydanie, które obecnie przekazujemy Czytelnikowi zostało uwspółcześnione i opatrzone przypisami, jednocześnie jednak zachowaliśmy piękno i prostotę wywodu opartego przede wszystkim na logicznym rozumowaniu.

Zamieszczamy też krótki szkic "Zarys nowego mechanizmu świata i ruchów ciał niebieskich" z 1512 roku, w którym Kopernik po raz pierwszy wyłożył swoje poglądy.

Rozdziały:
Zarys nowego mechanizmu świata i ruchu ciał niebieskich

1. Świat jest kulisty
2. Ziemia jest także kulista
3. Jakim sposobem ziemia sucha wraz z wodą jedną kulę tworzy?
4. Ruch ciał niebieskich jest jednostajny, kołowy, nieustający albo z kołowych ruchów złożony
5. Czy Ziemi przysługuje ruch kołowy, a także o jej miejscu w przestrzeni
6. Niezmierna rozległość nieba w porównaniu z romiarami Ziemi komputeks.pl
7. Przyczyny mniemania starożytnych, że Ziemia jest nieruchoma w środku świata
8. Rozbiór powyższych dowodów oraz ich niedostateczność
9. Czy mozna by Ziemi przyznać więcej ruchów oraz o środku świata
10. Kolejność ciał niebieskich
11. Rozważanie trojakiego ruchu Ziemi