Jest to podręcznik z zakresu patologii, rozpoznawania i leczenia urazowych uszkodzeń narządu ruchu, a także wybranych zagadnień z dziedziny ortopedii.

Znakomitym uzupełnieniem treści są zdjęcia rentgenowskie, tomogramy i fotografie obrazujące badania ortopedyczne.

Podręcznik przeznaczony jest zarówno dla studentów akademii medycznych i akademii wychowania fizycznego, jak i chirurgów różnych specjalności.

Rozdziały:

1. 
1.1. Wstęp
1.2. Badanie ortopedyczne
1.3.1. Wiadomości ogólne
1.3.2. Badania dodatkowe
1.3. Leczenie
1.3.1. Leczenie nieoperacyjne
1.3.1.1. Unieruchomienie zewnętrzne
1.3.1.2. Wyciągi
1.3.1.3. Redresje
1.3.1.4. Blokady i nakłucia
1.3.2. Leczenie operacyjne
1.3.3. Rehabilitacja
1.3.3.1. Wiadomości ogólne
1.3.3.2. Kinezyterapia
1.3.3.3. Fizykoterapia
1.3.3.4. Zaopatrzenie ortopedyczne

2. 
2.1. Chirurgia urazowa narządów ruchu
2.1.1. Wiadomości ogólne
2.1.2. Uraz
2.1.3. Uszkodzenie
2.1.4. Zamknięte uszkodzenia tkanek miękkich
2.1.4.1. Stłuczenie (contusio)
2.1.4.2. Uszkodzenia jednostki mięśniowo-ścięgniste
2.1.4.3. Uszkodzenia kaletek maziowych
2.1.5. Rany (vulnera)
2.1.5.1. Rany postrzałowe
2.1.6. Złamanie (fraktura)
2.1.6.1. Wiadomości ogólne
2.1.6.2. Mechanizm złamań
2.1.6.3. Podział złamań
2.1.6.4. Objawy złamania
2.1.6.5. Ogólne zasady postępowania doraźnego w przypadkach złamań
2.1.6.5.1. Pierwsza pomoc w złamaniach
2.1.6.5.2. Transport
2.1.6.6. Postępowanie ostateczne w złamaniach
2.1.6.6.1. Postępowanie nieoperacyjne
2.1.6.6.2. Postępowanie operacyjne
2.1.6.6.2.1. Osteosynteza stabilna wewnętrzna
2.1.6.6.2.2. Osteosynteza zewnętrzna
2.1.6.7. Leczenie czynnościowe złamań
2.1.7. Złamania otwarte
2.1.7.1. Wiadomości ogólne
2.1.7.2. Podział złamań otwartych
2.1.7.3. Postępowanie w przypadkach złamań otwartych
2.1.7.3.1. Postępowanie na miejscu wypadku
2.1.7.3.2. Postępowanie ostateczne
2.1.8. Powikłania złamań
2.1.9. Zapalenie tkanki kostnej
2.1.10. Przykurcze stawów
2.1.11. Zesztywnienia stawów
2.1.12. Skostnienia pozaszkieletowe (myositis ossificans)
2.1.12.1. Skostnienia mięśni w schorzeniach układu nerwowego
2.1.12.2. Pourazowe skostnienie mięśni (myositis ossificans posttraumatica circumscripta, paraosteopathia Déjerine)
2.1.12.3. Postępujące skostnienie mięśni (myositis ossificans progressiva, choroba Münchmeyera)
2.1.13. Zespół Volkmanna
2.1.13.1. Odmiana przykurczu spowodowana niedokrwieniem mięśni przedramienia (Bunnel)
2.1.14. Zespół Sudecka (zespół Sudecka-Babińskiego-Leriche’a, choroba Sudecka, ostry zanik kości Sudecka, dystrofia kończyn typu Sudecka, ostry zapalny zanik kości, morbus Sudeck)
2.1.15. Złamania z przeciążenia (powolne, przewlekłe, marszowe)
2.1.16. Złamania patologiczne
2.1.17. Urazy porodowe
2.1.18. Urazowe złuszczenie nasad
2.1.19. Zwichnięcie (luxatio)
2.1.20. Skręcenie (distorsio)
2.1.21. Uszkodzenia chrząstki stawowej
2.1.22. Obrażenia detonacyjne
2.1.23. Zespół zmiażdżenia (crush syndrom)
2.1.24. Oparzenia (combustio)
2.1.25. Odmrożenia (congelatio)
2.1.26. Uszkodzenia nerwów
2.1.26.1. Uszkodzenia wybranych nerwów
2.1.26.2. Uszkodzenia splotu ramiennego
2.1.27. Uszkodzenia naczyń
2.1.28. Zakrzepica żył głębokich i zator tętnicy płucnej
2.1.29. Zator tłuszczowy
2.2. Uszkodzenia kręgosłupa i rdzenia kręgowego
2.2.1. Kręgosłup szyjny
2.2.1.1. Stłuczenie kręgosłupa szyjnego
2.2.1.2. Skręcenia stawów międzykręgowych kręgosłupa szyjnego
2.2.1.3. Podwichnięcia i chwilowe zwichnięcia stawów międzykręgowych
2.2.1.4. Uszkodzenia wyprostne kręgosłupa szyjnego
2.2.1.5. Złamania i zwichnięcia kręgosłupa szyjnego
2.2.1.6. Wybrane urazowe uszkodzenia okolicy pierwszego i drugiego kręgu szyjnego
2.2.2. Uszkodzenia kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego
2.2.2.1. Złamania kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego
2.2.2.2. Stłuczenie kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym
2.2.2.3. Skręcenie kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym
2.2.2.4. Złamania wyrostków poprzecznych w odcinku lędźwiowym
2.2.3. Urazowe uszkodzenie rdzenia kręgowego
2.2.3.1. Wstrząśnienie rdzenia kręgowego
2.2.3.2. Stłuczenie rdzenia kręgowego
2.2.3.3. Ucisk rdzenia kręgowego
2.2.3.4. Uszkodzenia naczyniowe rdzenia kręgowego
2.2.3.5. Wybrane zespoły neurologiczne występujące w urazowych uszkodzeniach rdzenia kręgowego
2.2.3.5.1. Zespół centralnego uszkodzenia rdzenia
2.2.3.5.2. Zespół tętnicy przedniej rdzenia kręgowego
2.2.3.5.3. Zespół stłuczenia tylnej części rdzenia kręgowego
2.2.3.5.4. Zespół uszkodzenia bocznej części rdzenia (Browna-Séquarda)
2.2.4. Zaburzenia czynności pęcherza moczowego
2.2.5. Ból w paraplegii
2.2.6. Spastyczność
2.2.7. Skostnienia pozaszkieletowe
2.2.8. Zaparcia
2.2.9. Przykurcze
2.2.10. Odleżyny
2.2.11. Czynności seksualne
2.2.12. Prognoza po uszkodzeniach rdzenia kręgowego
2.3. Uszkodzenia kończyny górnej
2.3.1. Złamania obojczyka
2.3.2. Zwichnięcie stawu barkowo-obojczykowego
2.3.3. Zwichnięcie stawu mostkowo-obojczykowego
2.3.4. Złamania łopatki
2.3.5. Skręcenie stawu ramiennego
2.3.6. Zwichnięcie stawu ramiennego
2.3.7. Zwichnięcie nawykowe stawu ramiennego
2.3.8. Uszkodzenie mięśnia dwugłowego ramienia
2.3.9. Uszkodzenie pierścienia rotatorów
2.3.10. Złamania bliższego końca kości ramiennej
2.3.10.1. Złamanie guzka większego kości ramiennej
2.3.10.2. Złamanie guzka mniejszego kości ramiennej
2.3.10.3. Złamania szyjki chirurgicznej i anatomicznej kości ramiennej
2.3.11. Złamania trzonu kości ramiennej
2.3.12. Złamania części dalszej kości ramiennej
2.3.12.1. Złamania nadkłykciowe kości ramiennej
2.3.12.2. Złamania przez- i międzykłykciowe kości ramiennej
2.3.12.3.  Izolowane złamania kłykci kości ramiennej
2.3.12.4.  Złamanie nadkłykcia bocznego koście ramiennej
2.3.12.5. Złamanie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej
2.3.13. Zwichnięcia stawu łokciowego
2.3.14. Zwichnięcie głowy kości promieniowej
2.3.14.1. Podwichnięcie głowy kości promieniowej u małych dzieci (Chassaignac)
2.3.15. Złamania kości przedramienia
2.3.15.1. Złamanie wyrostka łokciowego
2.3.15.2. Złamania głowy kości promieniowej
2.3.15.3. Złamania trzonów kości przedramienia
2.3.15.4. Specyficzne złamania w obrębie przedramienia
2.3.15.4.1. Złamanie Monteggia
2.3.15.4.2. Złamanie Galeazziego
2.3.15.4.3. Złamanie Essexa-Loprestiego
2.3.15.5. Złamania dalszej nasady kości promieniowej (w miejscu typowym)
2.3.16. Uszkodzenia w obrębie nadgarstka
2.3.16.1. Zwichnięcie kości księżycowatej oraz zwichnięcia i złamania okołoksiężycowate
2.3.16.2. Złamanie kości łódeczkowatej
2.3.17. Uszkodzenia w obrębie ręki
2.3.17.1. Zwichnięcia w obrębie ręki
2.3.17.2. Złamanie podstawy I kości śródręcza
2.3.17.3. Złamania palca
2.3.17.4. Uszkodzenia ścięgien
2.3.17.5. Uszkodzenia tkanek miękkich rąk
2.3.17.6. Infekcje w obrębie ręki
2.4. Uszkodzenia miednicy
2.4.1. Złamania miednicy bez przerwania ciągłości obręczy kończyny dolnej
2.4.1.1. Złamanie kolców biodrowych
2.4.1.2. Złamanie guza kulszowego
2.4.1.3. Złamanie kolca kulszowego
2.4.1.4. Złamanie talerza biodrowego (Duverneya)
2.4.1.5. Złamanie jednej gałęzi kości łonowej
2.4.1.6. Złamanie gałęzi kości kulszowej
2.4.1.7. Złamanie kości krzyżowej
2.4.1.8. Złamanie kości guzicznej
2.4.2. Złamanie miednicy z przerwaniem ciągłości obręczy kończyny dolnej
2.4.2.1. Rozejście spojenia łonowego
2.4.2.2. Jednostronne złamanie kości łonowej i kulszowej
2.4.2.3. Obustronne złamanie kości łonowej i kulszowej
2.4.2.4. Zwichnięcia stawu krzyżowo-biodrowego lub izolowane pionowe złamanie w jego okolicy
2.4.2.5. Podwójne złamanie miednicy typu Malgaigne’a
2.4.2.6. Złamania kulszowo-panewkowe (Walthera)
2.4.2.7. Wieloodłamowe złożone złamania miednicy
2.5. Uszkodzenia kończyny dolnej
2.5.1. Złamania obojczyka
2.5.2. Złamania panewki i centralne zwichnięcia stawu biodrowego
2.5.3. Złamania bliższego końca kości udowej
2.5.3.1. Złamanie szyjki kości udowej
2.5.3.2. Złamanie krętarzowe
2.5.3.3. Izolowane złamania krętarzy
2.5.3.3.1. Izolowane złamanie krętarza większego
2.5.3.3.2. Izolowane złamanie krętarza mniejszego
2.5.4. Złamania trzonu kości udowej
2.5.4.1. Złamanie trzonu udowej u dorosłych
2.5.4.2. Złamanie trzonu kości udowej u dzieci
2.5.5. Złamania dalszej części kości udowej
2.5.6. Uszkodzenia aparatu wyprostnego kolana
2.5.6.1. Złamania rzepki
2.5.7. Uszkodzenia więzadeł stawu kolanowego
2.5.7.1. Skręcenia stawu kolanowego (uszkodzenia czynnych i biernych stabilizatorów stawu kolanowego)
2.5.8. Zwichnięcie stawu kolanowego
2.5.9. Niestabilności stawu kolanowego
2.5.9.1. Nieszczęśliwa triada O’Donoghue’a
2.5.10. Uszkodzenia łąkotek
2.5.11. Pourazowe zapalenie błony maziowej
2.5.12. Zapalenie kaletek
2.5.13. Choroba Hoffy
2.5.14. Zwichnięcie rzepki
2.5.15. Złamanie kości goleni
2.5.15.1. Złamania bliższego końca kości piszczelowej
2.5.15.2. Złamanie lub zwichnięcie głowy kości strzałkowej
2.5.15.3. Złamanie trzonów kości goleni
2.5.16. Uszkodzenie ścięgna Achillesa
2.5.17. Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych w obrębie kończyny dolnej (ZCPP)
2.5.18. Złamania dalszej części kości piszczelowej
2.5.19. Uszkodzenia stawu skokowo-goleniowego
2.5.19.1. Skręcenie stawu skokowo-goleniowego
2.5.19.2. Złamania kostek
2.5.20. Złamanie i zwichnięcie kości skokowej
2.5.21. Złamanie kości piętowej
2.5.22. Złamania kości stępu
2.5.22.1. Złamanie kości łódkowatej
2.5.22.2. Złamanie kości sześciennej
2.5.22.3. Złamania kości klinowatych
2.5.23. Złamania kości śródstopia
2.5.24. Złamania palców
2.5.25. Zwichnięcia w obrębie stopy

3. 
3.1. Wady wrodzone narządu ruchu
3.1.1. Część ogólna
3.1.2. Część szczegółowa
3.1.2.1. Płodowe zbliznowacenie mięśni, wrodzona sztywność stawów, artrogrypoza (arthrogryposis multiplex congenita, myodyplasia foetalis deformans Middleton)
3.1.2.2. Kręcz szyi (tortocollis)
3.1.2.3. Klatka piersiowa lejkowata, szewska (pectus infundibuliforme, pectus excavatum)
3.1.2.4. Klatka piersiowa kurza (pectus cervicalis)
3.1.2.5. Wysokie wrodzone ustawienie łopatki, choroba Sprengla (scapula alta congenita)
3.1.2.6. Żebro szyjne (costa cervicalis)
3.1.2.7. Wady rozwojowe kręgów
3.1.2.7.1. Kręg przejściowy (vertebra transita)
3.1.2.7.2. Wrodzony zrost, blok kręgowy, półkręgi (synostosis congenita vertebrarum, hemivertebrae)
3.1.2.7.3. Wrodzona krótka szyja, zespół Klippla-Feila (brevicollis, sydroma Klippel-Feil)
3.1.2.7.4. Wrodzone skrzywienie kręgosłupa (kyphoscoliosis, scoliosis congenita)
3.1.2.7.5. Ukryty rozszczep kręgosłupa (spina bifida occulta)
3.1.2.8. Mielodysplazja i stan dysgraficzny
3.1.2.9. Wady wrodzone kończyn
3.1.2.9.1. Wrodzony brak lub niedorozwój kości promieniowej (defectus seu hypoplasia radii)
3.1.2.9.2. Wrodzony brak lub niedorozwój kości łokciowej (defectus seu hypoplasia ulnae)
3.1.2.9.3. Brak lub niedorozwój kości udowej (defectus seu hypoplasia femoris)
3.1.2.9.4. Biodro szpotawe wrodzone (caxa vara congenita)
3.1.2.9.5. Wrodzony brak lub niedorozwój kości piszczelowej (defectus seu hypoplasia tibiae)
3.1.2.9.6. Wrodzony ubytek strzałki (defectus fibulae)
3.1.2.9.7. Rozszczep ręki (manuschisis)
3.1.2.9.8. Wrodzony zrost kostny (synostosis congenita)
3.1.2.9.8.1.  Wrodzony zrost promieniowo-łokciowy (synostosis congenita radioulnaris)
3.1.2.9.8.2.  Wrodzony zrost palców (syndaktylia)
3.1.2.9.9. Zdwojenie (duplicatio)
3.1.2.9.9.1.  Zdwojenie (polidaktylia)
3.1.2.9.10. Wrodzone przerosty kończyn (hypertrophia congenita extremitatis)
3.1.2.9.11. Obrączkowate bliznowate przewężenie płodowe (stria amniotica)
3.1.2.9.12. Inne wady wrodzone palców
3.1.2.9.13. Wrodzone zwichnięcie rzepki (luxatio patellae congenita)
3.1.2.9.14. Wrodzone kolano przegięte (genu recurvatum congenitum)
3.1.2.9.15. Wrodzony staw rzekomy goleni i wrodzone przodowygięcie piszczeli (pseudoatrhrosis congenita cruris et tibia curva congenita)
3.1.2.9.16. Stopa końsko-szpotawa wrodzona (pes equino-varus congenitus)
3.1.2.9.17. Wrodzone przywiedzione przodostopie (metatasus adductus congenitus)
3.1.2.9.18. Wrodzona stopa wydrążona (pes excavatus)
3.1.2.9.19. Stopa piętowa wrodzona (pes calcaneus congenitus)
3.1.2.9.20. Stopa płaska wrodzona (pes planovalgus convexus congenitus, pes planus taloflexus pes planus inversus)
3.1.2.9.21. Dysplazja i wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego (dyplasia et luxatio coxae congenita)
3.2. Postawa i wady statyczne
3.2.1. Postawa
3.2.2. Wady statyczne kończyn dolnych
3.2.2.1. Stopa płasko-koślawa statyczna (pes planovalgus staticus)
3.2.2.2. Stopa poprzecznie płaska statyczna (pes transversoplanus staticus)
3.2.2.3. Kolana koślawe (genua valga)
3.2.2.4. Kolana szpotawe (genua vara)
3.2.2.5. Paluch koślawy (hallux valgus)
3.2.3. Statyczne zniekształcenia kręgosłupa
3.2.3.1. Skrzywienie kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej
3.2.3.2. Skrzywienie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej
3.3. Boczne skrzywienie kręgosłupa
3.3.1. Wiadomości ogólne
3.3.2. Podział skolioz
3.3.3. Przebieg kliniczny
3.4. Jałowe martwice kości (necrosis aseptica ossium, necrosis ischemica apophysitis, chondroosteonecrosis)
3.4.1. Wiadomości ogólne
3.4.2. Jałowa martwica kości udowej u dzieci, choroba Perthesa (necrosis aseptica capitis femoris Legg-Calve-Perthes, osteochondritis coxae iuvenilis, coxa plana, morbus Perthes)
3.4.3. Martwica guzowatości kości piszczelowej, choroba Osgooda-Schlattera (necrosis aseptica tuberositas tibiae, morbus Osgood-Schlatter)
3.4.4. Jałowa martwica głowy II kości śródstopia (necrosis aseptica capitis ossia metatarsi II, morbus Freiberg, s. Köhler II)
3.4.5. Jałowa martwica guza piętowego (morbus Haglund, apophystis calcanei)
3.4.6. Jałowa martwica nasad trzonów kręgów, choroba Scheuermanna, młodzieńcza kifoza (osteochondrosis iuvenilis dorsi, kyphosis iuvenilis, morbus Scheuermanni)
3.4.7. Martwica kości księżycowej, choroba Kienböcka (necrosis aseptica ossia lunami, morbus Kienböck)
3.4.8. Oddzielająca martwica kostno-chrzęstna, choroba Königa (osteochondrosis dissecans)
3.4.9. Chrzęstniakowatość stawów (chondromatosis, osteochondromatosis)
3.5.        Zniekształcenia i dysfunkcje narządu ruchu w chorobach układu nerwowego
3.5.1. Wiadomości ogólne
3.5.2. Porażenia i niedowłady spastyczne
3.5.3. Jamistość rdzenia (syringomyelia)
3.5.4. Wiąd rdzenia (tabes dorsalis)
3.5.5. Porażenia i niedowłady wiotkie
3.5.5.1. Porażenie dziecięce, choroba Heinego-Medina (poliomyelitis anterior acuta)
3.6. Zaburzenia nerwowe pochodzenia obwodowego
3.6.1. Zespół cieśni nadgarstka (syndroma canalis carpi)
3.6.2. Zespół kanału Guyona (syndroma canalis Guyoni)
3.6.3. Zespół rowka nerwu łokciowego (syndroma sulcus nerki ulnaris)
3.6.4. Choroba Mortona (morbus Mortoni)
3.7. Zmiany zwyrodnieniowe stawów, choroba zwyrodnieniowa, zniekształcające zapalenie stawów (arthrosis deformans, osteoarthrosis, atrhritis deformans, osteoarthritis)
3.7.1. Wiadomości ogólne
3.7.2. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów międzykręgowych (spondylosis et spondyloarthrosis)
3.7.2.1. Choroba Baastrupa (morbus Baastrupi)
3.7.3. Zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego (coxarthrosis)
3.7.3.1. Choroba Otto-Chrobaka (protrusio acetabuli intra pelvica)
3.7.4. Zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego (gonarthrosis)
3.7.5. Zmiany zwyrodnieniowe stawu rzepkowo-udowego (arthrosis art.patello-femoralis)
3.7.6. Zmiany zwyrodnieniowe stawu ramiennego (omarthrosis)
3.7.7. Zmiany zwyrodnieniowe stawu łokciowego (atrhrosis cubiti)
3.8. Choroby ścięgien, więzadeł i tkanki łącznej
3.8.1. Przykurcz Depuytrena (contractura Depuytreni)
3.8.2. Zapalenie kaletki maziowej (bursitis)
3.8.3. Zmiany zwyrodnieniowe i odczynowo-zapalne pochewek ścięgnistych (tendovaginitis)
3.8.3.1. Zespół de Qeurvaina, choroba de Quervaina (tendovaginitis stenosans musculi abductoris longi et extensoris brevis pollicis)
3.8.3.2. Palec przeskakujący, trzaskający, strzelający (tendovaginitis stenosans)
3.8.4. Torbiel galaretowata (ganglion)
3.8.5. Ostroga piętowa (calcar calcanei)
3.8.6. Tenopatie
3.8.6.1. Entezopatia nadkłykcia bocznego kości ramiennej, łokieć tenisisty (enthesopathia epicondyli lateralis humeri)
3.8.6.2. Entezopatia nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, łokiec golfisty (enthesopatia epicondyli medialis humeri)
3.8.6.3. Zapalenie okołostawowe kolana (periarthritis genu, epicondylitis genu)
3.8.6.4. Zapalenie okołostawowe biodra (periarthritis coxae)
3.8.6.5. Entezopatia ścięgna piętowego (enthesopathia Achilles)
3.8.7. Zespół bolesnego barku, choroba Duplaya (periarthritis humeroscapularis)
3.8.8. Biodro trzaskające (coxa saltans)
3.8.9. Trzaskająca łopatka (scapula stenosans)
3.8.10. Fibromialgia
3.9. Zapalenia narządu ruchu
3.9.1. Nieswoiste zapalenie kości (ostitis non specifica)
3.9.1.1. Postacie podostre zapaleń
3.9.1.1.1. Ropień Brodiego
3.9.1.1.2. Zagęszczające zapalenie kości (ostitis chronica scleroticans Garre)
3.9.1.2. Przewlekłe zapalenie kości (ostitis chronica)
3.9.1.3. Urazowe zapalenie kości
3.9.2. Zapalenie stawów (arthritis)
3.9.3. Swoiste zapalenia kości i stawów
3.9.3.1. Gruźlica kostno-stawowa
3.9.3.1.1. Gruźlica kręgosłupa (spondylitis tbc)
3.9.3.1.2. Gruźlica stawu biodrowego (colitis tbc)
3.9.3.1.3. Gruźlica stawu kolanowego (gonitis tbc)
3.9.3.2. Kiła kości (syphilis ossinum)
3.9.3.3. Rzeżączkowe zapalenie stawów (arthritis gonorrhoica)
3.9.3.4. Bruceloza (brucelosis)
3.9.3.5. Wirusowe zapalenie stawów
3.9.3.6. Reumatoidalne zapalenie stawów (polyatrhritis rheumatoidea)
3.9.3.7. Młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów (polyarthritis chronica iuvenilis)
3.9.3.8. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, choroba Bechterewa (spondyloarthrosis ankylopoetica, morbus Bechterew)
3.9.3.9. Łuszczycowe zapalenie stawów (arthritis psoriatica)
3.9.3.10. Zapalenia stawów towarzyszące enteropatiom
3.9.3.11. Reaktywne zapalenie stawów
3.9.3.12. Zespół Reitera (morbus Reiteri)
3.9.3.13. Dna stawowa (atrhritis urica)
3.9.3.14. Chondrokalcynoza (chondrocalcinosis)
3.10.  Nowotwory narządu ruchu
3.10.1. Część ogólna
3.10.2. Nowotwory wytwarzające tkankę chrzęstną
3.10.2.1. Chrzęstniak (chrondroma)
3.10.2.2. Kostniakochrzęstniak, wyrośl kostno-chrzęstna (osteochondroma, exostosis cartilaginea)
3.10.2.3. Chrzęstniak zarodkowy niezłośliwy (chrondroblastoma benignum, chondroblastomaepiphyseale)
3.10.2.4. Włókniak chrzęstno-śluzakowaty (fibroma chondromyxoides, chondromyxofibroma)
3.10.2.5. Mięsak chrzęstnopochodny, chrzęstniakomięsak (chondrosarcoma)
3.10.3. Nowotwory wytwarzające tkankę kostną
3.10.3.1. Kostniak (osteoma)
3.10.3.2. Kostniak kostnawy (osteoma osteoides)
3.10.3.3. Kostniak zarodkowy (osteoblastoma benignum)
3.10.3.4. Mięsak kościopochodny (osteogenes osteosarcoma)
3.10.3.5. Mięsak przykostny (osteosarcoma iuxtacorticale)
3.10.4. Guz olbrzymiokomórkowy (tumorgigantocellularis, osteoclastoma)
3.10.5. Nowotwory szpiku kostnego
3.10.5.1. Mięsak Ewinga (sarcoma Ewingi)
3.10.5.2. Mięsak siateczkowy kości (reticulosarcoma ossis)
3.10.5.3. Szpiczak (plasmocytoma, myeloma)
3.10.6. Nowotwory tkanki naczyniowej
3.10.6.1. Naczyniak (haemangioma)
3.10.6.2. Mięsak naczyniowy (haemangiosarcoma)
3.10.7.  Inne nowotwory tkanki łącznej
3.10.7.1. Włókniak (fibroma)
3.10.7.2. Tłuszczak (lipoma)
3.10.7.3. Włókniakomięsak (fibrosarcoma)
3.10.7.4. Tłuszczakomięsak kości (liposarcoma)
3.10.8. Inne nowotwory kości
3.10.8.1. Struniak (chordoma)
3.10.8.2. Szkliwiak kości długich (adamantinoma ossium longum)
3.10.9. Zmiany nowotworopodobne kości
3.10.9.1. Torbiel samotna kości (cystis ossis solitaria)
3.10.9.2. Torbiel tętniakowata kości (cystis aneurysmatica ossis)
3.10.9.3. Torbiel przystawowa kości (cystis iuxtaarticularis ossis)
3.10.9.4. Włókniak niekostniejący, przynasadowy włóknisty ubytek kości (fibroma nanossificans, xanthogranuloma histiocyticum, fibroxanthoma defectus fobrosus)
3.10.9.5. Ziarniniak kwasochłonny (granuloma eozynophilicum)
3.10.9.6. Dysplazja włóknista, uogólnione torbielowato-włókniste zwyrodnienie kośćca, zespół Albrighta (dysplasia fibrosa)
3.10.9.7. Kostniejące zapalenie mięśni (myositis ossificans)
3.10.9.8. Dystrofia kości przytarczyczkowa, choroba Recklinghausena, guz brunatny spowodowany nadczynnością przytarczyc (osteodystrophia parathyroidea, osteodystrophia fibrosa cystica generalisata, morbus Recklinghausen)
3.10.10. Przerzuty nowotworów do kości
3.10.11. Nowotwory i nowotworopodobne zmiany zychodzące z przykostnych tkanek miękkich
3.10.11.1. Mięsak maziówkowy (sarcoma synovialis)
3.10.11.2. Mięsak prążkowanokomórkowy (rhabdomyosarcoma)
3.10.11.3. Barwnikowe kosmkowo-guzkowe zapalenie błony maziowej i kaletek ścięgien (synovitis, bursitis et tenosynovitis villonodularis pigmentowa)
3.11.  Inne choroby narządu ruchu
3.11.1. Młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej (epiphyseolysis capitis femoris)
3.11.2. Piszczel szpotawa, choroba Blounta (mortus Blount)
3.11.3. Kręgoszczelina (spodylolysis) i kręgozmyk (spondylolisthesis)
3.11.4. Stenoza kanału kręgowego (stenosis canalis vertebralis)
3.11.5. Zespoły bólowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego
3.11.6. Zespoły bólowe szyjnego odcinka kręgosłupa
3.11.7.  Algodystroficzne zespoły odruchowo-współczulne
3.11.8. Choroby układowe
3.11.9. Achondroplazja (chondrodystrophia foetalis, achondroplasia)
3.11.10. Łamliwość kości, kostnienie niedoskonałe (osteopsathyrosis, fragitalis ossium, osteogenesis imperfecta)
3.11.11. Choroba Pageta (ostitis defromans, morbus Paget)
3.11.12. Zrzeszotnienie kości, osteoporoza (osteoporosis)
3.11.13. Osteomalacja, zmiękczenie kości (osteomaletio)
3.11.14. Choroby zawodowe narządu ruchu