Autorzy monografii podkreślili skomplikowany charakter aktualnych relacji obu państw z Unią, w ramach których pozycja outsidera wobec procesów integracji europejskiej staje się coraz bardziej uciążliwa. Norwegia coraz trudniej bowiem radzi sobie z tzw. half-in-option, mimo że jest członkiem EOG; z kolei Szwajcaria w ramach formuły integracji bez członkostwa napotyka na coraz większe bariery wraz z wyczerpywaniem się możliwości regulacji bilateralnych. Szczególnym wyzwaniem w tym kontekście stają się dodatkowo kwestie związane z unijną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa.

Monografia przedstawia zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne uwarunkowania o charakterze politycznym, ekonomicznym oraz społecznym kształtujące stosunek Szwajcarii oraz Norwegii do procesu integracji europejskiej rozwijanej przede wszystkim w ramach WE/UE. Autorzy odpowiadają w niej na pytanie, dlaczego te dwa małe, zamożne państwa o otwartych i rozwiniętych gospodarkach przejawiają wciąż niechętny stosunek do procesu integracji europejskiej dziejącego się w ramach Unii.