Jest to nowoczesny polski podręcznik, stanowiący kompendium wiedzy o dziecku zdrowym i chorym.

Treść książki odpowiada współczesnym światowym kierunkom rozwoju pediatrii. Omówiono w niej problemy dotyczące rozwoju fizycznego i psychicznego dzieci, żywienia i diagnostyki prenatalnej oraz choroby leczone internistycznie, chirurgicznie, a także choroby nowotworowe.

Szczegółową wiedzę z zakresu genetyki, patofizjologii i mechanizmów molekularnych wiążących się z rozwojem i zaburzeniami zdrowia dziecka wzbogacono najnowocześniejszymi metodami i technikami diagnostycznymi.

Rozdziały:

ROZDZIAŁ 1. Rozwój fizyczny dzieci i młodzieży
Podstawowe pojęcia
Etapy w rozwoju człowieka
Czynniki wpływające na rozwój fizyczny dzieci i młodzieży
Charakterystyka rozwoju fizycznego i motorycznego w różnych okresach życia dziecka
Metody oceny rozwoju fizycznego
Pojęcie wieku rozwojowego
Akceleracja rozwoju fizycznego
Najczęstsze zaburzenia we wzrastaniu i dojrzewaniu

ROZDZIAŁ 2. Rozwój psychiczny dziecka
Istota, mechanizmy i czynniki rozwoju psychicznego
Charakterystyka okresów rozwojowych
·  Okres niemowlęcy
·  Okres poniemowlęcy
·  Okres przedszkolny
·  Młodszy wiek szkolny
·  Okres dorastania
Rozwój prawidłowy i nieprawidłowy
Obciążenia psychiczne związane z chorobą somatyczną i hospitalizacją
·  Lęk
·  Ból
·  Ograniczenie aktywności
Metody oceny rozwoju psychicznego

ROZDZIAŁ 3. Żywienie dzieci zdrowych
Zapotrzebowanie energetyczne
Zapotrzebowanie na białko
Zapotrzebowanie na tłuszcze
Karmienie naturalne
·  Białko
·  Tłuszcze
·  Węglowodany
·  Składniki mineralne i witaminy
·  Właściwości obronne pokarmu kobiecego
·  Zalety karmienia naturalnego
Karmienie sztuczne
·  Mieszanki początkowe
·  Mieszanki następne

ROZDZIAŁ 4. Diagnostyka prenatalna
Patologia pierwszego trymestru ciąży
Patologia drugiego trymestru ciąży
Patologia trzeciego trymestru ciąży
Okres okołoporodowy
Anomalie rozwoju płodu
Terapia płodu

ROZDZIAŁ 5. Badanie kliniczne dziecka
Badanie podmiotowe - wywiad
·  Zasady zbierania informacji o dziecku
·  Odrębności wywiadu pediatrycznego
·  Uwagi do poszczególnych punktów wywiadu pediatrycznego
Badanie przedmiotowe - fizykalne
·  Zasady przeprowadzania badania fizykalnego dziecka
·  Techniki badania
Ocena stanu ogólnego i rozwoju fizycznego
·  Stan ogólny chorego
·  Ocena rozwoju fizycznego - pomiary
Badanie głowy
·  Oglądanie
·  Badanie palpacyjne
Badanie twarzy: nosa, jamy ustnej, gardła i uszu
·  Przygotowanie do badania
·  Nos
·  Jama ustna
·  Gardło
·  Uszy
Badanie węzłów chłonnych
Badanie tarczycy
Badanie układu oddechowego
·  Wywiad
·  Odrębności i specyfika badania układu oddechowego u dzieci
Badanie układu krążenia
·  Badanie podmiotowe
·  Badanie przedmiotowe
Badanie jamy brzusznej
·  Badanie podmiotowe
·  Badanie przedmiotowe
Badanie układu moczowo-płciowego
·  Badanie podmiotowe
·  Badanie przedmiotowe
Badanie układu mięśniowego
Badanie narządu ruchu (stawów, układu kostnego)
·  Wywiad
·  Badanie fizykalne
Badanie neurologiczne
·  Ocena rozwoju psychoruchowego
·  Objawy i odruchy
Badanie przez odbytnicę (per rectum)

ROZDZIAŁ 6. Genetyczne uwarunkowania chorób
Wprowadzenie
·  Udział czynników genetycznych w etiopatogenezie chorób
·  Częstość występowania chorób genetycznych
·  Zasady diagnostyki chorób genetycznych
Molekularne podstawy dziedziczenia
·  Struktura i funkcja DNA
·  Struktura i funkcja chromosomów
Metody badań genetycznych w pediatrii
·  Metody analizy DNA
·  Metody badania chromosomów
Choroby będące wynikiem mutacji pojedynczych genów (monogenowe)
·  Dziedziczenie autosomalne dominujące
·  Dziedziczenie autosomalne recesywne
·  Dziedziczenie sprzężone z chromosomem X
Aberracje chromosomowe
·  Zespoły uwarunkowane aberracjami chromosomów autosomalnych
·  Zespoły uwarunkowane aberracjami chromosomów płci
Choroby uwarunkowane wieloczynnikowo (poligenowe)
Inne rodzaje uwarunkowań chorób genetycznych
·  Choroby uwarunkowane mutacjami w genomie mitochondrialnym
·  Rodzicielskie piętno genomowe
Profilaktyka i leczenie chorób genetycznych
·  Profilaktyka i badania przesiewowe w chorobach genetycznych
·  Poradnictwo genetyczne
·  Terapia genowa

ROZDZIAŁ 7. Choroby okresu noworodkowego
Adaptacja pourodzeniowa
·  Zmiany adaptacyjne (przejściowe) u zdrowego noworodka
·  Ocena stanu noworodka
·  Przejściowe problemy okresu noworodkowego
Stany zagrażające życiu noworodka
·  Niedotlenienie
·  Resuscytacja
·  Zaburzenia oddychania
·  Żółtaczki okresu noworodkowego
·  Zakażenia
Noworodek z małą urodzeniową masą ciała
Choroby przewodu pokarmowego
·  Biegunka
·  Martwicze zapalenie jelit
Wady rozwojowe u noworodka wymagające interwencji chirurgicznej
Wybrane zagadnienia neurologiczne okresu noworodkowego
·  Badanie neurologiczne noworodka
·  Krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego
·  Leukomalacja okołokomorowa
·  Drgawki noworodkowe
Retinopatia wcześniaków

ROZDZIAŁ 8. Choroby metaboliczne
Zaburzenia metabolizmu węglowodanów
·  Galaktoza
·  Fruktoza
·  Glikogen
·  Glukoneogeneza, glikoliza i cykl Krebsa
Zaburzenia metabolizmu aminokwasów
·  Fenyloalanina
·  Tyrozyna
·  Metionina
·  Leucyna, izoleucyna i walina
·  Glicyna
·  Tryptofan
·  Lizyna
·  Histydyna
Acydurie organiczne
Hiperamonemie wrodzone
·  Deficyt transkarbamylazy ornitynowej (OTC)
·  Inne hiperamonemie
Zaburzenia beta-oksydacji kwasów tłuszczowych
Hiperlipidemie
·  Rodzinna hipercholesterolemia
·  Deficyt lipazy lipoproteinowej
Choroby mitochondrialne
·  Kwasica mleczanowa
·  Zespół Leigha
·  Deficyty kompleksów łańcucha oddechowego
·  Mutacje DNA mitochondrialnego
Choroby lizosomalne
·  Mukopolisacharydozy
·  Mukolipidozy
·  Lipidozy
·  Sulfatydozy
·  Gangliozydozy
·  Glikoproteinozy
·  Inne choroby spichrzeniowe
Choroby peroksysomalne
·  Zespół Zellwegera
·  Adrenoleukodystrofia sprzężona z chromosomem X
Inne genetyczne choroby układu nerwowego
Inne wybrane choroby metaboliczne
·  Choroba Lescha-Nyhana
·  Deficyt dehydrogenazy dihydropirymidyny
·  Acyduria orotowa
·  Deficyt fosforybozylotransferazy adeninowej
·  Choroba Wilsona
·  Choroba Menkesa
·  Acrodermatitis enteropathica
·  Wrodzona porfiria erytropoetyczna
·  Wrodzone zaburzenia glikozylacji (CDG)
Wykaz objawów klinicznych występujących w genetycznych chorobach metabolicznych
Wykaz objawów biochemicznych stwierdzanych w genetycznych chorobach metabolicznych

ROZDZIAŁ 9. Choroby układu oddechowego
Miejscowy system odpornościowy układu oddechowego Objawy ze strony układu oddechowego
Podstawy diagnostyki rentgenowskiej chorób płuc u dzieci
Badania bronchologiczne w pneumonologii dziecięcej
Badania czynnościowe układu oddechowego
Choroby oskrzeli i płuc
·  Zapalenie oskrzeli
·  Zapalenie oskrzelików
·  Rozstrzenie oskrzeli
·  Wiotkość tchawicy i oskrzeli
·  Zwężenie tchawicy przez pierścień naczyniowy
·  Przetoka tchawiczo-przełykowa
·  Ciała obce w dolnych drogach oddechowych
·  Zapalenie płuc
·  Mukowiscydoza
·  Śródmiąższowe choroby płuc o niejasnej etiologii
·  Wady rozwojowe płuc
·  Zmiany oskrzelowo-płucne spowodowane innymi anomaliami
Nowotwory płuc
·  Łagodne guzy płuc
·  Nowotwory złośliwe
Astma oskrzelowa
·  Epidemiologia
·  Definicja
·  Czynniki ryzyka
·  Alergeny
·  Klasyfikacja
·  Stopnie ciężkości przebiegu klinicznego
·  Diagnostyka
·  Leczenie
Profilaktyka chorób alergicznych układu oddechowego
Alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa
·  Epidemiologia
·  Ocena stopnia ciężkości alergicznego nieżytu nosa
·  Postępowanie diagnostyczne
·  Leczenie
Alergiczne zewnątrzpochodne zapalenie pęcherzyków płucnych
·  Patogeneza
·  Badania diagnostyczne
·  Przebieg kliniczny
·  Postępowanie terapeutyczne

ROZDZIAŁ 10. Choroby układu krążenia
Diagnostyka chorób układu krążenia u dzieci
Symptomatologia kliniczna chorób układu krążenia u dzieci
Badanie radiologiczne klatki piersiowej
Badanie elektrokardiograficzne
Badanie echokardiograficzne
Badania radioizotopowe
Cewnikowanie serca i badanie angiokardiograficzne
Tomografia komputerowa
Jądrowy rezonans magnetyczny
Zmiany w układzie krążenia po urodzeniu
·  Krążenie przejściowe
·  Przetrwałe nadciśnienie płucne (przetrwałe krążenie płodowe)
Wady wrodzone serca
·  Tetralogia Fallota
·  Atrezja zastawki tętnicy płucnej z ubytkiem przegrody międzykomorowej
·  Atrezja zastawki tętnicy płucnej bez ubytku przegrody międzykomorowej
·  Atrezja zastawki trójdzielnej
·  Przełożenie wielkich pni tętniczych
·  Całkowity nieprawidłowy płucny spływ żylny
·  Wspólny pień tętniczy
·  Anomalia Ebsteina
·  Zespół hipoplazji lewego serca
·  Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej
·  Ubytek przegrody międzykomorowej
·  Kanał przedsionkowo-komorowy (ubytek przegrody przedsionkowo-komorowej)
·  Przetrwały przewód tętniczy
·  Zwężenie zastawki tętnicy płucnej i drogi odpływu prawej komory
·  Koarktacja aorty
·  Zwężenie zastawki aorty
·  Wrodzone zwężenie zastawki dwudzielnej
·  Niedomykalność zastawki dwudzielnej
·  Wypadanie płatka zastawki dwudzielnej
Choroby mięśnia sercowego
·  Zapalenie mięśnia sercowego
·  Kardiomiopatie
Niewydolność serca
Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia
·  Metody diagnostyczne w rozpoznawaniu zaburzeń rytmu serca
·  Zaburzenia czynności węzła zatokowo-przedsionkowego
·  Bloki przedsionkowo-komorowe
·  Napadowy częstoskurcz nadkomorowy i przedsionkowo-komorowy
·  Trzepotanie przedsionków
·  Migotanie przedsionków
·  Komorowe zaburzenia rytmu serca

ROZDZIAŁ 11. Nadciśnienie tętnicze
Rozpoznawanie i klasyfikacja
·  Ambulatoryjny 24-godzinny automatyczny pomiar ciśnienia tętniczego
Etiopatogeneza
Powikłania narządowe
Diagnostyka i różnicowanie
Nadciśnienie naczynionerkowe
·  Patogeneza
·  Diagnostyka różnicowa
·  Leczenie
Guz chromochłonny
Leczenie nadciśnienia tętniczego
·  Leczenie niefarmakologiczne
·  Leczenie farmakologiczne
·  Leczenie ze wskazań pilnych i nagłych

ROZDZIAŁ 12. Choroby przewodu pokarmowego, wątroby i trzustki
Dysfagia i wymioty
Biegunka ostra
·  Ogólne zasady postępowania
·  Nawadnianie doustne
·  Nawadnianie dożylne
·  Żywienie
Biegunka przewlekła
·  Zasady leczenia żywieniowego
·  Leczenie żywieniowe w innych biegunkach
·  Celiakia
·  Alergia pokarmowa
·  Nietolerancje pokarmowe
·  Pokarmowe reakcje pseudoalergiczne
Bóle brzucha
·  Nawracające, przewlekłe bóle brzucha
·  Nieżyt żołądka
·  Choroba wrzodowa
·  Zaparcia
·  Ostre zapalenie trzustki
·  Przewlekłe zapalenie trzustki
·  Mukowiscydoza
Nieswoiste zapalenie jelit
·  Choroba Leśniowskiego-Crohna
·  Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
·  Leczenie nieswoistego zapalenia jelit
Żółtaczka
Hepatosplenomegalia
·  Nadciśnienie wrotne
·  Marskość wątroby
·  Klasyfikacja niewydolności wątroby
·  Encefalopatia wątrobowa (śpiączka wątrobowa)
Krwawienia z przewodu pokarmowego
Dziecko niedożywione
Podstawy leczenia żywieniowego

ROZDZIAŁ 13. Hematologia wieku rozwojowego
Niedokrwistości
Niedokrwistości niedoborowe
·  Niedokrwistości z niedoboru żelaza
·  Niedokrwistość z niedoboru witamin
·  Niedokrwistości syderoblastyczne
·  Niedokrwistości spowodowane utratą krwi
Niedokrwistości hemolityczne
·  Nabyte zespoły hemolityczne
·  Wrodzone zespoły hemolityczne
Niewydolność szpiku nabyta i wrodzona
·  Niewydolność szpiku nabyta
·  Niewydolność szpiku wrodzona
Skazy krwotoczne
·  Skazy małopłytkowe
·  Zaburzenia czynności płytek krwi
·  Zaburzenia krzepnięcia krwi
·  Naczyniowe skazy krwotoczne

ROZDZIAŁ 14. Choroby nowotworowe
Część ogólna
Epidemiologia
Etiologia
·  Onkogeny komórkowe
·  Geny supresorowe
Nowotwory u dorosłych i dzieci
Rozpoznawanie
Leczenie
·  Leczenie wspomagające
·  Wczesne i odległe skutki leczenia
Część szczegółowa
Białaczki
·  Ostra białaczka limfoblastyczna - ALL
·  Ostra białaczka nielimfoblastyczna - ANLL
·  Przewlekła białaczka szpikowa - CML
Choroba Hodgkina
Nieziarnicze chłoniaki złośliwe
Histiocytoza z komórek Langerhansa
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego
·  Guzy mózgu
·  Nerwiak niedojrzały, zwojak zarodkowy współczulny
Guz Wilmsa
Mięsaki tkanek miękkich
Nowotwory złośliwe kości
·  Osteosarcoma
·  Mięsak Ewinga
Nowotwory z pierwotnych komórek rozrodczych
Siatkówczak
Nowotwory wątroby
Zmiany nowotworopodobne
Skorowidz

ROZDZIAŁ15. Choroby układu moczowego
Rozpoznawanie chorób układu moczowego
Zakażenie układu moczowego
Kamica układu moczowego
Idiopatyczny zespół nerczycowy
Pierwotne kłębuszkowe zapalenie nerek
·  Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek
·  Postępujące kłębuszkowe zapalenie nerek
Nefropatia IgA
Wrodzone i dziedziczne glomerulopatie
·  Wrodzone zespoły nerczycowe (WZN)
·  Zespół Alporta
·  Krwinkomocz rodzinny
Wrodzone tubulopatie
Zwyrodnienie wielotorbielowate nerek
Ostra niewydolność nerek
Zespół hemolityczno-mocznicowy
Przewlekła niewydolność nerek

ROZDZIAŁ 16. Choroby układu nerwowego i zaburzenia psychiczne
Choroby układu nerwowego
Wady rozwojowe układu nerwowego (o.u.n.)
·  Przepukliny oponowo-nerwowe mózgu i rdzenia
·  Przodomózgowie jednokomorowe
·  Hipoplazja móżdżku lub robaka
·  Dysgenezja ciała modzelowatego
·  Wady płaszcza i półkul mózgowych
·  Dysplazje korowe ogniskowe i rozlane
Zespoły nerwowo-skórne (fakomatozy)
·  Nerwiakowłókniakowatość (neurofibromatoza)
·  Stwardnienie guzowate (sclerosis tuberosa, choroba Bourneville'a–Pringle'a)
Mózgowe porażenie dziecięce
·  Porażenie połowicze
·  Obustronne porażenie połowicze
·  Obustronne porażenie kurczowe
-  Postać pozapiramidowa
-  Postać móżdżkowa
-  Postać mieszana
Wodogłowie
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego
Napady drgawkowe i padaczki wieku dziecięcego
·  Encefalopatia padaczkowa z hipsarytmią (zespół Westa)
·  Łagodna padaczka z iglicami w okolicy centralno-skroniowo-środkowej
·  Dziecięca padaczka z napadami nieświadomości
·  Drgawki gorączkowe
Bóle głowy
Postępujące choroby ośrodkowego układu nerwowego
Choroby nerwowo-mięśniowe
Dystrofia mięśniowa Duchenne'a
·  Rdzeniowy zanik mięśni
·  Miastenia
Zaburzenia psychiczne
Etiologia i patogeneza zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży
·  Czynniki biologiczne
·  Czynniki psychospołeczne
Upośledzenie umysłowe (UU)
Reakcja przystosowawcza
Reakcje emocjonalne w wieku wczesnodziecięcym
·  Zaburzenia łaknienia
·  Zaburzenia snu
·  Przejawy agresji u dzieci
·  Przejawy lęku u dzieci
·  Lęk przed separacją
·  Fobie
·  Lęk społeczny
·  Uogólnione zaburzenie lękowe
·  Zaburzenie lękowe z napadami lęku (lęk paniczny)
Autyzm dziecięcy
·  Zespół Aspergera
Zaburzenia funkcjonowania społecznego we wczesnym dzieciństwie, wieku szkolnym i młodzieńczym
·  Mutyzm wybiórczy
·  Moczenie mimowolne nieorganiczne
·  Zanieczyszczanie się kałem
·  Tiki
·  Specyficzne zaburzenia rozwoju mowy
·  Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych (dysleksja, dysgrafia)
·  Zaburzenia zachowania
·  Zaburzenie hiperkinetyczne (zespół nadpobudliwości psychoruchowej)
·  Zaburzenia konwersyjne
·  Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
·  Zaburzenia nastroju
Depresja
Mania
Zachowania samobójcze
Zaburzenia psychotyczne
Schizofrenia
Jadłowstręt psychiczny
Żarłoczność psychiczna

ROZDZIAŁ 17. Zaburzenia hormonalne w wieku rozwojowym
Hormony - miejsce ich wytwarzania, komórki docelowe, receptory komórkowe, wydzielanie pulsacyjne
Niektóre problemy endokrynologiczne u noworodków
·  Zaburzenia czynności tarczycy
·  Zaburzenia gospodarki węglowodanowej
·  Zaburzenia gospodarki wapnia, fosforu i magnezu
·  Noworodki z wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrastania
Zaburzenia różnicowania płci
·  Prawidłowe różnicowanie płci męskiej (kariotyp 46:XY)
·  Prawidłowe różnicowanie płci żeńskiej (kariotyp 46:XX)
·  Zaburzenia różnicowania płci
Wzrastanie i jego zaburzenia
·  Niedobór wzrostu
·  Zaburzenia wzrostu niezależne od zaburzeń hormonalnych
·  Zaburzenia wzrostu zależne od zaburzeń hormonalnych
·  Wzrost nadmierny
Fizjologia i zaburzenia okresu dojrzewania
·  Fizjologia okresu dojrzewania
·  Przedwczesne dojrzewanie płciowe
·  Opóźnione dojrzewanie płciowe
Choroby tarczycy
·  Wole
·  Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza)
·  Nadczynność tarczycy
·  Zespoły oporności na hormony tarczycy
·  Choroba guzkowa i raki tarczycy u dzieci
Zaburzenia czynności nadnerczy
·  Nadczynność kory nadnerczy
·  Niedoczynność kory nadnerczy
·  Wrodzony przerost nadnerczy
·  Hiperaldosteronizm
·  Hipoaldosteronizm
·  Choroby rdzenia nadnerczy
·  Phaeochromocytoma
·  Neuroblastoma
Zaburzenia wielogruczołowe
·  Autoimmunologiczne zespoły wielogruczołowe
·  Zespoły mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej
Zaburzenia gospodarki wodnej
·  Wazopresyna - wydzielanie i działanie
·  Pragnienie
·  Moczówka prosta
·  Zespół nieadekwatnego wydzielania ADH
·  Hipernatremia pochodzenia ośrodkowego
Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej
·  Niedoczynność przytarczyc
·  Rzekoma niedoczynność przytarczyc
·  Nadczynność przytarczyc
·  Krzywica
Cukrzyca wieku rozwojowego
·  Klasyfikacja i rozpoznawanie cukrzycy
·  Epidemiologia cukrzycy
·  Patogeneza cukrzycy typu 1
·  Mechanizm działania insuliny i zaburzenia metaboliczne w cukrzycy typu 1
·  Hipoglikemia i śpiączka hipoglikemiczna
·  Powikłania późne
·  Inne rzadkie postacie cukrzycy u dzieci

ROZDZIAŁ 18. Zapalne choroby reumatyczne w wieku rozwojowym
Zapalne choroby reumatyczne
Wprowadzenie w zagadnienia zapalnych chorób reumatycznych (ZCHR)
Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS)
·  Mianownictwo i klasyfikacja
·  Epidemiologia
·  Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) o początku uogólnionym
·  Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów o początkowym zajęciu niewielu stawów (skąpostawowe)
·  Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) o początku wielostawowym
·  Ogólne zasady leczenia młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów
Młodzieńcze spondyloartropatie (MSpA)
·  Definicja
·  Etiopatogeneza
·  Kryteria Amora
·  Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK)
·  Młodzieńcze łuszczycowe zapalenie stawów (MŁZS)
·  Choroby jelit o podłożu immunologicznym
·  Zespół Reitera
·  Zapalenie stawów towarzyszące różnym postaciom trądziku
·  Leczenie młodzieńczych spondyloartropatii
Zapalenie stawów związane z czynnikami infekcyjnymi
Gorączka reumatyczna (GR)
·  Definicja
·  Patomechanizm
·  Epidemiologia
·  Rozpoznawanie
·  Objawy kliniczne i przebieg
·  Leczenie i zapobieganie
·  Diagnostyka różnicowa
Infekcyjne zapalenie stawów
Choroby tkanki łącznej
Młodzieńczy toczeń rumieniowaty układowy
·  Występowanie młodzieńczego tocznia rumieniowatego układowego (MTRU)
·  Etiologia i patogeneza
·  Rozpoznanie i objawy kliniczne MTRU
·  Zespół antyfosfolipidowy (antiphospholipid syndrome = APS)
·  Zespół tocznia noworodkowego
·  Przebieg i rokowanie
·  Zasady leczenia
Zapalenie skórno-mięśniowe (ZSM)
Twardzina (sclerodermia) i zespoły nakładania
·  Młodzieńcza twardzina układowa
·  Twardzina ograniczona
·  Eozynofilowe zapalenie powięzi (fascitis eosinophilica)
·  Zespoły nakładania (overlap syndrom)
Mieszana choroba tkanki łącznej (collagenosis mixta, mixed connective tissue disease = MCTD)
Zespół Sjögrena
Pierwotne układowe zapalenie naczyń (nekrotyzujące zapalenie naczyń)
·  Choroba (plamica) Schönleina-Henocha
·  Guzkowe zapalenie tętnic (GZT)
·  Zespół Kawasaki
·  Mikroskopowe zapalenie wielonaczyniowe
·  Ziarniniak Wegenera
·  Zapalenie naczyń typu Churga-Straussa
·  Choroba Takayasu

ROZDZIAŁ 19. Choroby zakaźne
Zakażenia paciorkowcowe
·  Zakażenia paciorkowcami grupy A (GAS)
·  Zakażenia paciorkowcami grupy B (GBS)
·  Zakażenia wywołane przez paciorkowce alfa-hemolizujące lub niehemolizujące
·  Zakażenia wywołane przez pneumokoki (S. pneumoniae)
Zakażenia gronkowcowe
Zakażenia wywołane dwoinką zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (Neissseria meningitidis)
Zakażenia wywołane przez Moraxella catarrhalis (Branhamella)
Zakażenia wywołane przez Kingella kingae
Zakażenia wywołane przez Enterobacteriaceae
·  Salmonelloza
·  Czerwonka bakteryjna
·  Zakażenia innymi pałeczkami Gram-ujemnymi
·  Zakażenia Escherichia coli
·  Jersinioza
Zakażenia wywołane przez inne pałeczki Gram-ujemne, nienależące do Enterobacteriaceae
·  Cholera
·  Zakażenia Pseudomonas
Zakażenia wywołane przez Gram-ujemne Coccobacilli
·  Zakażenia Haemophilus influenzae
·  Krztusiec (koklusz)
·  Zakażenia wywołane przez Legionella
·  Zakażenia wywołane przez Campylobacter
Zakażenia wywołane przez bakterie wydzielające egzotoksyny
·  Błonica
·  Tężec (tetanus)
·  Zatrucie jadem kiełbasianym (botulismus)
·  Zgorzel gazowa
Choroby wywołane przez krętki
·  Choroba z Lyme (borelioza, krętkowica kleszczowa)
·  Leptospiroza
Choroby wywołane przez Mycoplasma i Ureaplasma (mikoplazmoza)
Zakażenia wywołane przez Chlamydophila (chlamydioza)
·  Choroba ptasia (psittacosis). Ornitoza
Nokardioza
Bruceloza
Choroba kociego pazura (lymphoreticulosis benigna)
Listerioza
Promienica (aktynomikoza)
Choroby wirusowe
·  Odra – morbilli
·  Różyczka – rubeola
·  Zakażenie parwowirusem B19. Rumień zakaźny (erythema infectiosum)
·  Zakażenie wirusem HHV6. Rumień nagły, czyli gorączka trzydniowa. Erythema subitum. Roseola infantum
·  Zakażenie wirusem HHV7 i HHV8 (human Herpesvirus 7, 8)
·  Grypa (influenza)
·  Grypa ptasia wywołana szczepem H5N1
·  Zakażenie RSV (respiratory syncytial virus)
·  Zakażenie wywołane przez metapneumowirus ludzki (hMPV)
·  SARS (severe acute respiratory syndrome)
·  Choroby adenowirusowe
·  Nagminne zapalenie ślinianki przyusznej. Świnka (parotitis epidemica, mumps)
·  Zakażenia rotawirusowe oraz innymi wirusami biegunkowymi (norowirusy)
·  Zakażenia enterowirusowe
·  Zakażenia herpeswirusowe. Zakażenia opryszczkowe
Zakażenia arbowirusowe
·  Gorączki krwotoczne i zakażenia hantawirusowe
·  Kleszczowe zapalenie opon i mózgu, czyli wczesnoletnie zapalenie opon i mózgu (central european encephalitis)
·  Wścieklizna (lyssa, rabies)
Wirusowe zapalenie wątroby (hepatitis virusalis)
·  Wirusowe zapalenie wątroby A - wzw A (hepatitis virusalis A)
·  Wirusowe zapalenie wątroby B - wzw B (hepatitis virusalis B)
·  Zapalenie wątroby C (hepatitis virusalis C)
·  Wirusowe zapalenie wątroby E (hepatitis E)
·  Wirusowe zakażenie HGV, TTV, SEN
·  Wirusowe zapalenie wątroby D (hepatitis D)
Choroby o prawdopodobnej etiologii zakaźnej
·  Zespół Kawasaki
·  Zespół Reye'a
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci
Wstrząs septyczny
Zakażenie wirusem nabytego niedoboru odporności (HIV) i zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS) u dzieci
Zakażenia w stanach niedoboru odporności u dzieci
Zakażenia matczyno-płodowe (infectio materno-foetalis)
Zespół TORCH
Zapalenie węzłów chłonnych (lymphadenitis) u dzieci
Biegunki zakaźne u dzieci (diarrhoea infantum)
Zakażenia układu oddechowego u dzieci
Choroby pasożytnicze
Wstęp
·  Ogólna epidemiologia chorób pasożytniczych
·  Ogólna patogeneza
Inwazje pierwotniakowe
·  Giardioza
·  Rzęsistkowica
·  Toksoplazmoza
·  Pneumocystoza
·  Kryptosporydioza
·  Izosporoza
·  Balantidioza
·  Dientamoeba fragilis
Robaczyce tkankowe
·  Toksokaroza
·  Larwa wędrująca skórna
·  Włośnica
Nicienie przewodu pokarmowego
·  Glistnica
·  Owsica
·  Trichurioza
·  Węgorczyca - strongyloidoza
·  Anisakioza
·  Trichostrongyloza
Tasiemczyca (cestodosis)
·  Tasiemce (Taenia saginata, Taenia solium)
·  Wągrzyca
·  Difylobotrioza
·  Bąblowica
Przywry (Trematodes)
·  Motylica wątrobowa
Najczęściej przywlekane do Polski tropikalne choroby pasożytnicze
·  Zimnica (malaria)
·  Pełzakowica
·  Leiszmanioza
·  Schistosomoza
Pasożyty zewnętrzne - ektopasożyty
Zakażenia grzybicze
Grzybice powierzchowne
·  Grzybice skórne
·  Grzybice podskórne
Grzybice układowe – inwazyjne
Uogólnione zakażenia innymi grzybami
Zasady leczenia
Gruźlica (tuberculosis)
Etiologia
Dane epidemiologiczne
Ewolucja zakażenia gruźlicą u dzieci
Postacie gruźlicy u dzieci
·  Zakażenie pierwotne bezobjawowe (latentne)
·  Postacie płucne
·  Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (meningoencephalitis tbc)
·  Gruźlicze zapalenie węzłów chłonnych (lymphadenitis tbc)
·  Gruźlica układu moczowego
·  Gruźlica kości i stawów
·  Inne, rzadsze postacie gruźlicy pozapłucnej
·  Gruźlica pre- i perinatalna
·  Gruźlica w okresie po pokwitaniu
·  Gruźlica popierwotna (tuberculosis postprimaria)
Rozpoznawanie gruźlicy
Leczenie
Leczenie gruźlicy u noworodka i matki
Zapobieganie gruźlicy i przepisy sanitarne
Choroby wywoływane przez prątki atypowe, tj. mikobakterie niegruźlicze (Mycobacteria other than tuberculosis = MOTT)

ROZDZIAŁ 20. Wybrane zagadnienia z immunologii klinicznej
Dojrzewanie układu odporności
·  Nieswoiste mechanizmy ochronne
·  Swoiste mechanizmy ochronne
Testy laboratoryjne stosowane w diagnostyce zaburzeń odporności
·  Diagnostyka niedoborów odporności humoralnej
·  Diagnostyka zaburzeń odporności komórkowej
·  Diagnostyka zaburzeń fagocytarnych
·  Inne badania diagnostyczne
·  Badania genetyczne i diagnostyka prenatalna
Pierwotne niedobory odporności
·  Pierwotne niedobory z przewagą defektu przeciwciał
·  Niedobory odporności komórkowej
·  Inne niedobory odporności
·  Niedobory odporności występujące w różnych wrodzonych i dziedziczonych zespołach chorobowych
·  Niedobór składowych układu dopełniacza
·  Zaburzenia funkcji fagocytarnych
Szczepienia ochronne
·  Choroby zakaźne przed erą szczepień
·  Program szczepień ochronnych - szczepienia obowiązkowe
·  Program szczepień ochronnych - szczepienia zalecane
·  Bezpieczeństwo szczepień ochronnych
·  Ogólne zasady wykonywania szczepień
·  Odstępy między szczepieniami
·  Rozwój poszczepiennej reakcji immunologicznej oraz ocena układu odporności przed szczepieniami ochronnymi
·  Ocena układu odporności umożliwiająca podjęcie decyzji o zakwalifikowaniu czy zwolnieniu dziecka ze szczepień
·  Szczepienia ochronne po kontakcie z chorobą zakaźną
·  Reakcje w przebiegu szczepień ochronnych
·  Szczepienia ochronne u dzieci z niedoborami odporności
·  Szczepienia u wcześniaków i noworodków
·  Szczepienia w chorobach układu nerwowego
·  Szczepienia w chorobach przewlekłych
·  Szczepienia w innych stanach i jednostkach chorobowych

ROZDZIAŁ 21. Choroby oczu u dzieci
Budowa i odrębności narządu wzroku u dzieci
Wywiad i badanie narządu wzroku
Zaburzenia rozwojowe oczodołu
·  Choroby powiek
·  Wady rozwojowe
Bakteryjne i wirusowe zakażenia powiek
Choroby narządu łzowego
Choroby spojówek
Wrodzone anomalie rogówki
Wrodzone anomalie tęczówek
Choroby soczewki
Jaskra wrodzona
Zapalenie błony naczyniowej
Siatkówczak
Choroby nerwu wzrokowego
Choroby siatkówki
Guzy oczodołu
Zaburzenia refrakcji (wady wzroku)
Zez

ROZDZIAŁ 22. Choroby nosa, uszu, gardła i krtani
Choroby nosa
·  Ostry kataralny nieżyt nosa
·  Ostre zapalenie zatok sitowych
·  Przewlekłe infekcje nosa i zatok
·  Przewlekające się infekcje nosa i zatok przynosowych
·  Urazy nosa
Choroby tkanki limfatycznej pierścienia Waldeyera
·  Przerost migdałka gardłowego
·  Migdałki podniebienne
·  Angina
·  Zapalenie gardła
Choroby krtani, tchawicy i przełyku
·  Zapalenie krtani
·  Wady wrodzone krtani
·  Oparzenie przełyku
Choroby uszu
·  Ucho zewnętrzne
·  Ucho środkowe
·  Ucho wewnętrzne
·  Niedosłuch
Choroby ślinianek

ROZDZIAŁ 23. Wybrane zagadnienia z chirurgii dziecięcej
Specyfika chirurgii wieku dziecięcego
Transport noworodka
Regulacja temperatury
Zapobieganie utracie ciepła
Zakażenia
·  Zakażenie odpępkowe u noworodka
·  Noworodkowe martwicze zapalenie jelita
·  Ostre krwiopochodne zapalenie kości
·  Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
Choroby głowy i szyi
·  Wady skrzelopochodne
·  Pozostałości przewodu tarczowo-językowego
·  Kręcz mięśnia szyi
·  Rozszczep podniebienia pierwotnego i wtórnego
Chirurgiczne przyczyny zaburzeń oddychania u noworodka
·  Wrodzona przepuklina przeponowa
·  Wrodzona rozedma płatowa płuca
·  Wrodzona atrezja przełyku
Wady wrodzone przewodu pokarmowego
·  Wrodzona niedrożność dwunastnicy
·  Zarośnięcie i zwężenie jelita cienkiego i grubego
·  Zarośnięcie dróg żółciowych
·  Przerostowe zwężenie odźwiernika
·  Wgłobienie
·  Wady związane z przewodem pęcherzykowo-jelitowym
Krwawienia z przewodu pokarmowego
Wady ośrodkowego układu nerwowego
·  Przepuklina mózgowo-rdzeniowa i wodogłowie
Wady ściany jamy brzusznej
·  Przepuklina pachwinowa i wodniak jądra
·  Przepuklina pępkowa
·  Przepuklina pępowinowa
Wrodzone zniekształcenia ściany klatki piersiowej
Wady układu moczowo-płciowego

ROZDZIAŁ 24. Zespół nagłego zgonu niemowląt (SIDS)
Definicja
Historia SIDS
Występowanie
·  Wiek występowania
Dane patomorfologiczne i biochemiczne
Etiopatogeneza
Klasyfikacja SIDS
Czynniki ryzyka
Rozpoznanie
Postępowanie diagnostyczne
Zapobieganie
ROZDZIAŁ 25. Postępowanie w stanach zagrożenia życia
Stan zagrożenia życia
Ostra niewydolność oddychania
Niewydolność krążenia
Wstrząs
Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK)
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa
·  Postępowanie w NZK
·  Postępowanie specjalne
·  Leki w resuscytacji krążeniowo-oddechowej
·  Leczenie migotania komór
·  Postępowanie w asystolii
·  Kiedy przerwać resuscytację
·  Kiedy nie rozpoczynać resuscytacji
Zatrucia
·  Zatrucia przypadkowe
·  Pierwsza pomoc w miejscu zatrucia i w czasie transportu
·  Postępowanie lekarza pierwszego kontaktu
·  Schemat postępowania w poszczególnych jednostkach opieki zdrowotnej
·  Zgłaszanie zatruć
·  Ośrodki leczenia ostrych zatruć
Stan drgawkowy
Utrata przytomności
Uraz wielonarządowy
Postępowanie w miejscu wypadku
Utonięcie
Porażenie prądem elektrycznym
Zasady postępowania w stanach zagrożenia życia
·  Pomoc doraźna
Zasady działania oddziałów intensywnej terapii
Śmierć pnia mózgu. Pobieranie narządów