Tytuł: | Podanie o Piaście i Popielu Studium porównawcze nad wczesnośredniowiecznymi tradycjami dynastycznym | | Autor: | Jacek Banaszkiewicz | | ISBN: | 978-83-01-16170-5 | | Ilość stron: | 232 | | Data wydania: | 03/2019 wydanie 2 | | Format: | 14.0x20.5cm | | Wydawnictwo: | PWN | |
| Cena: | 49.00zł | |
Autor umieszcza sagę dynastii Piastów w licznej rodzinie podobnych jej przekazów, odczytując stare, należące do indoeuropejskiej spuścizny kulturowej motywy i schematy narracyjne. Przedstawia legendarnego Piasta, założyciela królewskiego rodu, jako dawnego bohatera kulturowego – Oracza-Żywiciela – którego związek z Rzepką akcentuje mityczną moc tego małżeństwa i zapewnia przyszłym władcom-dynastom i ich poddanym dobry urodzaj i pomyślność. Pokazuje sposoby konstruowania zmitologizowanej historii pierwszych Piastów. Omawia motyw „potrójnej śmierci” złego władcy, króla Popiela, zagryzionego przez myszy – zgodnie z uniwersalnym scenariuszem „mysich podań”.
Mimo upływu ponad 20 lat od pierwszego wydania książki nadal jest ona przykładem nowatorskich interdyscyplinarnych badań historycznych, wykorzystujących narzędzia badawcze komparatystyki oraz antropologii kulturowej, m.in. w nawiązaniu do teorii Georgesa Dumézila, Rolanda Barthesa i Mircei Eliadego. Autor udowadnia, że podanie o Piaście i Popielu dobrze wpisuje się w krąg archaicznych przekazów o istocie władzy królewskiej, zarówno w planie okoliczności jej zdobywania, jak i przyczyn tracenia.
Rozdziały:
Rozdział 1 Specyfika badań nad relacją Galla o początkach dynastii Piastów: między fikcją literacką a prawdziwą historią
Rozdział 2 Tradycje dynastyczne jako świadectwa potwierdzające uprzywilejowanie władcy przez siły natury
Rozdział 3 Trzeciofunkcyjny charakter Piastowskiej tradycji dynastycznej: król Oracz-Żywiciel i jego małżonka
Rozdział 4 Wzorcowy wykład origines a Gallowa lista dynastyczna Piastów: 1) Siemowit, Lestek, Siemomysł; 2) Chościsko
Rozdział 5 Fabuła podania o Piaście: analogie, motyw boga-gościa, postrzyżyny
Rozdział 6 Podanie o Popielu: topos zagłady złego władcy („potrójna śmierć”)
|