W książce przypomniano podstawowe pojęcia z magnetyzmu i elektryczności, aby ułatwić uczniom zrozumienie omawianej następnie budowy półprzewodników, diod, tranzystorów i układów scalonych.

Wiadomości te posłużą do wyjaśnienia działania układów zapłonowych oraz systemów automatycznego sterowania i regulacji, stosowanych we współczesnych samochodach.

Omówiono też oświetlenie pojazdu, urządzenia kontrolno-sygnalizacyjne, układy bezpieczeństwa ABS, ASR i SRS oraz wyposażenie elektryczne nadwozi wraz z urządzeniami zabezpieczającymi przed kradzieżą.

Podręcznik jest adresowany do uczniów klasy trzeciej szkoły zawodowej o zawodzie mechanik pojazdów samochodowych.

Rozdziały:

1. Prąd elektryczny                          9
1.1. Przewodnictwo środowiska, prąd stały                9
1.2. Przepływ prądu w różnych ośrodkach                10
1.2.1. Przepływ prądu w gazach                 . 10
1.2.2. Przepływ prądu w próżni                  11
1.2.3. Przepływ prądu w elektrolitach               . 12
1.2.4. Przepływ prądu w półprzewodnikach             12
1.2.5. Przepływ prądu w przewodnikach              . 16
1.3. Praca i moc prądu elektrycznego                  18
1.4. Elementy obwodu elektrycznego                  19
1.5. Prawa Ohma i Kirchhoffa dla obwodu prądu stałego          24
1.6. Parametry zastępcze elementów obwodu              . 26
1.6.1. Zastępcza siła elektromotoryczna              . 26
1.6.2. Rezystancja zastępcza                   30
1.7. Prąd zmienny                         . 32
1.8. Działanie prądu elektrycznego na człowieka             . 36
Pytania i polecenia                        . 39

2. Pole magnetyczne i elektryczne                   . 41
2.1. Powstawanie pola magnetycznego                 . 41
2.2. Indukcja i strumień magnetyczny                 . 42
2.3. Przenikalność magnetyczna środowiska               44
2.4. Właściwości magnetyczne materiałów               . 46
2.5. Indukcyjność własna i wzajemna                 . 47
2.6. Indukcja elektromagnetyczna                   49
2.7. Indukcja własna i wzajemna                   . 50
2.8. Oddziaływanie wzajemne przewodów               . 50
2.9. Efekt Halla                          . 51
2.10. Rozkład ładunków elektrycznych                 53
2.11. Siły w polu elektrycznym                    53
2.12. Natężenie i napięcie pola elektrycznego              . 54
2.13. Polaryzacja dielektryka w polu elektrycznym            . 56
2.14. Indukcja elektryczna i strumień indukcji              . 56
2.15. Pojemność kondensatorów                   . 57
Pytania i polecenia                        . 61

3. Maszyny i przyrządy pomiarowe                  . 62
3.1. Prądnice elektryczne                      . 62
3.2. Silniki elektryczne                       . 69
3.2.1. Zasada działania silników elektrycznych           . 69
3.2.2. Silniki prądu stałego                   . 70
3.2.3. Silniki krokowe                     . 71
3.2.4. Silniki prądu zmiennego                  72
3.3. Przyrządy pomiarowe                      75
3.3.1. Mierniki analogowe                    75
3.3.2. Mierniki cyfrowe                     78
3.3.3. Pomiary wielkości elektrycznych              . 79
Pytania i polecenia                           82

4. Elementy elektroniczne pojazdów                  . 83
4.1. Dioda prostownicza                       83
4.2. Dioda Zenera                         . 86
4.3. Elementy fotoelektryczne                    . 88
4.3.1. Fotodioda                        88
4.3.2. Fotoogniwo                       89
4.3.3. Transoptor                       . 90
4.4. Inne rodzaje diod                        91
4.4.1. Dioda elektroluminescencyjna                91
4.4.2. Dioda pojemnościowa (warikap, waraktor)           93
4.5. Tyrystor                           . 94
4.6. Tranzystory bipolarne                      97
4.7. Tranzystory unipolarne                     101
4.8. Układy scalone i komputery pokładowe              . 103
4.9. Praktyczne zastosowania elementów elektronicznych         105
4.9.1. Prostownik diodowy                   105
4.9.2. Stabilizator napięcia                   . 107
4.9.3. Włącznik tyrystorowy                  . 109
4.9.4. Wtórnik emiterowy                   . 109
4.9.5. Przerzutnik Schmitta                   110
4.9.6. Układ Darlingtona                    111
4.10. Magistrale CAN                       . 112
Pytania i polecenia                        115

5. Obwód zasilania elektrycznego i rozruchu              . 116
5.1. Źródła energii elektrycznej                   . 116
5.1.1. Podstawowe urządzenia elektryczne w pojazdach       . 116
5.1.2. Akumulatory                      117
5.1.3. Alternatory                       118
5.1.4. Obsługa i diagnostyka układów zasilania           123
5.2. Układy rozruchowe                       126
5.2.1. Funkcja układów rozruchowych              . 126
5.2.2. Budowa rozrusznika                   126
5.2.3. Obsługa i diagnostyka układów rozruchowych         129
5.3. Zasady bezpieczeństwa podczas pracy z akumulatorami        137
Pytania i polecenia                        138

6. Obwód zapłonowy                        . 139
6.1. Budowa i zasada działania układu zapłonowego           . 139
6.1.1. Zadanie układu zapłonowego               . 139
6.1.2. Cewka zapłonowa                    . 143
6.1.3. Aparat zapłonowy                    . 145
6.1.4. Świece zapłonowe                    148
6.2. Elektroniczne układy zapłonowe                 . 149
6.2.1. Bezstykowy aparat zapłonowy               149
6.2.2. Pełny elektroniczny układ zapłonowy            . 150
6.3. Elektroniczne sterowanie pracą silnika               152
6.4. Diagnostyka i podstawowe czynności obsługowe układu zapłonowego  . 153
6.4.1. Diagnostyka układu zapłonowego              153
6.4.2. Oględziny zewnętrzne                  . 155
6.4.3. Kąt wyprzedzenia zapłonu                 156
6.5. Zasady bezpieczeństwa podczas obsługi układu zapłonowego      158
Pytania i polecenia                        159

7. Oświetlenie i urządzenia kontrolno-sygnalizacyjne           160
7.1. Wprowadzenie                        . 160
7.2. Zewnętrzne światła oświetleniowe                . 160
7.2.1. Zadania świateł zewnętrznych               . 160
7.2.2. Refl ektory główne – wymagania optyczne i techniczne     . 162
7.2.3. Oświetlenie tylne                    . 162
7.2.4. Światła sygnałowe i dodatkowe               162
7.3. Budowa refl ektora samochodowego                163
7.3.1. Wprowadzenie                     . 163
7.3.2. Obudowa                       . 164
7.3.3. Urządzenia regulacyjne                  164
7.3.4. Źródła światła                     . 165
7.3.5. Lustra (odbłyśniki)                    170
7.3.6. Szyby refl ektorów                    171
7.4. Sygnały dźwiękowe                      . 171
7.5. Urządzenia kontrolne i czujniki                  172
7.5.1. Zadania urządzeń kontrolnych               . 172
7.5.2. Czujniki tlenu                      173
7.5.3. Czujniki spalania stukowego                174
7.5.4. Czujniki temperatury                   174
7.5.5. Czujniki ciśnienia                    175
7.5.6. Czujniki poziomu paliwa                 . 178
7.5.7. Czujniki deszczu i czujniki zmierzchu            179
7.5.8. Czujniki prędkości obrotowej               . 180
7.5.9. Tachograf                       . 183
Pytania i polecenia                        186

8. Układy bezpieczeństwa pojazdu                  . 187
8.1. Układ przeciwblokujący ABS                  . 187
8.2. Układ przeciwpoślizgowy ASR                  191
8.4. Układ poduszek gazowych i pasów bezpieczeństwa SRS        193
Pytania i polecenia                        197

9. Pozostałe wyposażenie elektryczne nadwozi             . 198
9.1. Napęd wycieraczek                      . 198
9.2. Klimatyzacja                         201
9.3. Elektryczne podnoszenie szyb                  . 204
9.4. Urządzenia zabezpieczające samochód przed kradzieżą        . 205
9.4.1. Charakterystyka urządzeń i ich skuteczność          205
9.4.2. Immobilizer                      . 207
9.4.3. Centralne blokowanie drzwi                208
9.4.4. Autoalarm                       . 213
Pytania i polecenia                        216
Rozwiązania zadań                          . 217
Spis tablic                              223