Kompendium wiedzy o dziele literackim i jego lekturze:

• dostarcza praktycznych wskazówek, jak czytać ze zrozumieniem dzieło literackie;
• pokazuje, jak budować kompetencję czytelniczą;
• oparte na licznych przykładach ilustrujących różne możliwości odczytania tekstu;
• zawiera podręczny słownik podstawowych terminów związanych z literaturą i kulturą.
Podręcznik polecany studentom kierunków filologicznych na zajęcia z poetyki i teorii literatury oraz teorii lektury. Przydatny także nauczycielom języka polskiego.

Rozdziały:

1. Dzieło literackie w sytuacji komunikacyjnej                13
1.1. Status bytowy dzieła literackiego                      13
1.2. Dzieło literackie w komunikacji                         15
1.3. Akt lektury                                        16
1.4. Utwór jako obiekt i program odbioru                   19
1.5. Komunikacja jako gra z oczekiwaniami                   20
1.6. Intertekstualność                                  22
2. Mechanizmy komunikacyjne mowy jako instrument tworzenia literackiego                                          
2.1. Rola utrwalenia tekstu                               24
2.2. Rola kontekstu                                     25
2.3. Rola sytuacji                                     26
2.4. Oznaczanie i współoznaczanie                         27
2.5. Rekonstrukcja sensu                               27
2.6. Rola wyobrażeń i przewidywań                         30
2.7. Czytelnik rzeczywisty i oczekiwany                      30
3. Komunikat literacki                                     34
3.1. Fikcjonalność                                     34
3.2. świat ze słów                                     35
3.3. Czas w fikcji literackiej                               36
3.4. Odbiorca w przestrzeni fikcyjnego świata                44
3.5. Fikcyjny świat jako przesłanie                         46
4. Style, stylizacja, stylistyka                               48
4.1. Pojęcie stylu                                     48
4.2. Styl wypowiedzi jako rezultat wyboru                   49
4.3. Styl a komunikacja                                  50
4.4. Style współczesnej polszczyzny                         50
4.5. Styl w literaturze                                  54
4.6. Stylizacja                                        57
4.7. środki stylistyczne                                  60
5. Literacka genologia                                     74
5.1. Tradycyjna klasyfikacja i jej niedostatki                   74
5.2. Kategorie rodzajowe a indywidualne cechy utworu          75
5.3. Epickość, liryczność i dramatyczność                   76
5.4. Podstawy wyróżniania rodzajów – formy ,,mówienia’’       78
5.5. Zespolenie w utworze rozmaitych form rodzajowych       79
5.6. Wybór formy komunikowania jako wyraz intencji nadawcy    84
6. Liryka, poezja, wiersz                                  91
6.1. średniowieczny wiersz zdaniowy                      93
6.2. Sylabizm i sylabotonizm                            93
6.3. Tonizm                                           100
6.4. Nieregularność wiersza                               101
6.5. Wiersz wolny                                     103
6.6. Organizacja brzmieniowa wiersza                      107
6.7. Podmiotowość wypowiedzi lirycznej                   108
6.8. Kształtowanie się znaczeń w procesie lektury             115
7. Struktura fabularna                                     119
7.1. świat opowiadany                                  119
7.2. Zdarzenie w opowiadaniu                            120
7.3. Osoba opowiadającego                               121
7.4. Stawanie się zdarzenia                               122
7.5. Zdarzenie jako zmiana znacząca                      123
7.6. Zdarzenie w perspektywie komunikacji z odbiorcą          124
7.7. Zdarzenie a opis                                  127
7.8. Zdarzenie jako składnik zdarzeń wyższego rzędu i czynnik kształtujący ich sens z punktu widzenia czytelnika            
7.9. Porządkująca funkcja zdarzeń w sferze fabularnej i znaczeniowej 135
7.10. Typy narracji                                     137
7.11. Zdarzeniowość a materia i sposób opowiadania             138
7.12. Opowiadanie o opowiadaniu                         139
7.13. Kiedy opowiadanie przestaje być tokiem zdarzeń          141
7.14. Ujmowanie w formie zdarzeniowej a rozumienie          146
8. Milczenie jako sposób literackiej komunikacji             149
8.1. Milczenie w perspektywie oczekiwań                   149
8.2. Milczenie w literaturze fantastyczno-naukowej             160
9. Słowo i obraz                                        168
9.1. Lektura wobec form audiowizualnych                   168
9.2. Unaocznianie przestrzeni                            170
9.3. Przestrzeń w epice i jej percepcja w dramacie             171
9.4. Usytuowanie i orientacja w przestrzeni                   173
9.5. Odczytywanie rzeczywistości postrzeganej                177
9.6. Oglądanie a lektura                                  180
9.7. Rola pośrednika                                  183
9.8. Inscenizacja i ekranizacja                            184
9.9. Słowo i obraz jako nośniki informacji                   185
10. Wobec wartości                                     187
10.1. Dzieło literackiewświecie wartości z perspektywy komunikacyjnej 187
10.2. Ocena wartości                                     189
10.3. Arcydzieło                                        190
10.4. Starzenie się dzieł literackich                         192
10.5. Nośniki wartości w dziele literackim                   193