Autorzy pracy podjęli naukową dyskusję dotyczącą wpływu dylematów cywilizacyjnych na kierunki polityki zagranicznej i bezpieczeństwa wybranych państw Europy Środkowo-Wschodniej. Jako przedmiot badań wybrali analizę wskazanych polityk w takich państwach jak Czechy, Serbia, Mołdawia, Ukraina oraz Białoruś. Wybrane studia przypadku Autorzy badają z perspektywy naukowej paradygmatu cywilizacyjnego, które to ujęcie było jak dotąd dość rzadko obecne w rozważaniach dotyczących regionu Europy Środkowo Wschodniej, a jednym z pionierów jego zastosowania w tym kontekście był Z.J. Winnicki.

Układ monografii jest podporządkowany głównemu celowi rozważań, jakim jest próba wyjaśnienia wpływu czynnika cywilizacyjnego na kształtowanie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w państwach znajdujących się na pograniczu „kręgów cywilizacyjnych” lub pod istotnym wpływem Federacji Rosyjskiej, która jest zaliczana przez Z.J. Winnickiego do „fenomenu odrębnej cywilizacji” oraz jest „podmiotem kreującym doktrynę euroazjatycką”. Uszeregowanie poszczególnych rozdziałów obrazuje położenie oddzielnych państw, znajdujących się w drugim i trzecim kręgu cywilizacyjnym – od Czech, jako państwa prezentującego najbardziej prozachodni styl prowadzenia polityki zagranicznej do Białorusi – znajdującej się pod zdecydowanym wpływem Rosji. Warto także zwrócić uwagę na ważną cechę łączącą Czechy, Serbię, Mołdawię, Ukrainę i Białoruś – wszystkie te państwa odzyskały swoją suwerenność w wyniku rozpadu państw wielonarodowych, Autorzy od lat specjalizują się w problematyce dotyczącej polityki wewnętrznej i zagranicznej wybranych państw, do których odnoszą się w niniejszej monografii, ponadto wszyscy są członkami Zakładu Badań Wschodnich w Instytucie Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego.