W niniejszej publikacji zaprezentowane zostały wyniki najnowszych badań mających na celu określenie miejsca Polski w dyplomacji państw europejskich, jak również ukazanie roli i znaczenia polskich dyplomacji w Europie w XX i Xxi w. Skoncentrowano się na dwóch okresach: latach 1918-1945 i po 1989 roku- ze względu na szczególne zadania, jakie stawały przed polską dyplomacją w każdym z nich. W państwie polskim, które pojawiało się na mapie politycznej Europy po ponad stu latach nieobecności, służbę dyplomatyczną trzeba było tworzyć od podstaw.

 

O tym, jaką wagę przykładały do tego czołowe ugrupowania polityczne, świadczy fakt, że za formalny początek organizacji polskiego Ministerstwa Spraw zagranicznych uznaje się już powstanie w styczniu 1917 roku Departamentu Spraw Politycznych Tymczasowej rady Stanu. Trzeba również podkreślić ,n że realizacja polityki zagranicznej od 1918 roku odbywała się w zupełnie nowym środowisku międzynarodowym. Po 1989 dyplomacja polska też przeżywała zasadnicze zmiany, zarówno jeśli chodzi o strukturę służby dyplomatycznej, jak i kierunki i obszary polityki zagranicznej.

 

Na zakres i dynamikę tych przeobrażeń wpływały oczywiście czynniki zewnętrzne, takie jak nowy układ sił politycznych w Europie i szybki rozwój procesów integracyjnych. Natomiast cechą charakterystyczną dyplomacji współczesnej jest to, że obok dyplomacji tradycyjnej coraz istotniejszą rolę odgrywa dyplomacja publiczna i to również znalazło wyraz w strukturze i treści niniejszej książki.