Pierwsza całościowa propozycja refleksji nad polskim systemem partyjnym po 1989 roku. Ogromna dynamika i żywiołowość procesu kształtowania się systemu partyjnego zmusza autorów do ciągłej aktualizacji i zarazem do odniesień do zmian społecznych i politycznych, w tym megatrendów.

Praca ma charakter interdyscyplinarny i zainteresuje z pewnością poza politologami także socjologów, historyków, badaczy komunikacji społecznej i marketingu politycznego. Wiele miejsca poświęcono ukazaniu związków między systemem partyjnym a kampaniami wyborczymi czy zachowaniami wyborczymi (w tym ostatnie wybory parlamentarne i prezydenckie 2005).

Rozdziały:

1. Status prawny partii politycznych w Polsce 11
1.1. Uwagi wstępne 12
1.2. Ewolucja prawnego modelu partii politycznych w Polsce 15
1.3. Ustawa o partiach politycznych z 27 czerwca 1997 r. 19
1.4. Finansowanie partii politycznych 25
2. Polskie ugrupowania parlamentarne na tle diady lewica–prawica 31
2.1. Uwagi wstępne 32
2.2. Kryteria podziału 32
2.2.1. Rok 1991 36
2.2.2. Rok 1993 42
2.2.3. Rok 1997 44
2.2.4. Rok 2001 47
2.2.5. Rok 2005 51

3. Wpływ ordynacji wyborczych na kształtowanie się polskiego systemu partyjnego 55
3.1. Wybory w 1989 r. 56
3.2. Wybory w 1991 r. 63
3.3. Wybory w 1993 r. 67
3.4. Wybory w 1997 r. 70
3.5. Wybory w 2001 r. 73
3.6. Wybory w 2005 r. 76

4. Funkcje partii politycznych w Polsce po 1989 r. 81
4.1. Funkcje partii politycznych 82
4.2. Dynamika funkcji partii politycznych w Polsce 88
4.2.1. Funkcje autonomiczne 89
4.2.2. Funkcje ideologiczno-programowe 92
4.2.3. Funkcje reprezentacyjne 96
4.2.4. Funkcje kreacyjne 98

5. Stosunek polskich ugrupowań parlamentarnych do integracji z Unią Europejską 103

6. Typologie systemów partyjnych – przypadek Polski 125
6.1. Dotychczasowe typologie 126
6.2. Polski system partyjny na tle dotychczasowych typologii 130
6.3. Propozycja nowej typologii 132
6.4. Przykład polski 134

7. Wybory prezydenckie a kształtowanie się systemu partyjnego 139
7.1. Wybory w 1989 r. 140
7.2. Wybory w 1990 r. 144
7.3. Wybory w 1995 r. 149
7.4. Wybory w 2000 r. 155
9.5. Wybory w 2005 r. 160

8. Profesjonalizacja kampanii parlamentarnych w III Rzeczypospolitej 167
8.1. Proces profesjonalizacji parlamentarnych kampanii wyborczych w Polsce 169
8.1.1. Kampania wyborcza w 1989 r. 169
8.1.2. Kampania wyborcza w 1991 r. 172
8.1.3. Kampania wyborcza w 1993 r. 176
8.1.4. Kampania wyborcza w 1997 r. 182
8.1.5. Kampania wyborcza w 2001 r. 188
8.1.6. Kampania wyborcza w 2005 r. 195
8.2. Tendencje w procesie profesjonalizacji kampanii wyborczych 206
8.3. Rola kampanii wyborczych w kształtowaniu zachowań wyborczych – zarys problematyki 210

9. Gabinety koalicyjne w Polsce w latach 1989–2005 215
9.1. Uwagi wstępne 217
9.2. Okres niestabilności pierwotnej 221
9.2.1. Misja Cz. Kiszczaka (2−17 VIII 1989) 223
9.2.2. Gabinet T. Mazowieckiego (12 IX 1989–14 XII 1990) 224
9.2.3. Gabinet J.K. Bieleckiego (12 I–5 XII 1991) 224
9.2.4. Gabinet J. Olszewskiego (5 XII 1991–5 VI 1992) 225
9.2.5. Misja W. Pawlaka (5 VI 1992–1 VII 1992) 225
9.2.6. Gabinet H. Suchockiej (11 VII 1992–25 V 1993) 226
9.3. Okres stabilizacji gabinetowej 226
9.3.1. Gabinet W. Pawlaka (26 X 1993–1 III 1995) 228
9.3.2. Gabinet J. Oleksego (4 III 1995–26 I 1996) 229
9.3.3. Gabinet W. Cimoszewicza (2 II 1996–17 X 1997) 229
9.4. Okres niestabilności wtórnej 230
9.4.1. Gabinet koalicyjny J. Buzka (31 X 1997–6 VI 2000) 233
9.4.2. Gabinet mniejszościowy J. Buzka (7 VI 2000–19 X 2001) 233
9.4.3. Gabinet koalicyjny L. Millera (19 X 2001–3 III 2003) 234
9.4.4. Gabinet mniejszościowy L. Millera (4 III 2003–4 V 2004) 234
9.4.5. Gabinet M. Belki (5 V 2004–31 X 2005) 235
9.4.6. Gabinet K. Marcinkiewicza (od 31 X 2005) 235

10. Polski system partyjny na tle wybranych koncepcji ewolucji politycznej i społecznej 237
10.1. Uwagi wstępne 238
10.2. Między Elliottem, Tofflerem i Huntnigtonem 240
10.3. Teorie Maira i Kitschelta a powstanie i ewolucja systemów partyjnych w państwach postkomunistycznych 246
11. Wielki wstrząs polskiej polityki? 253
11.1. Koncepcja 254
11.2. Wielki wstrząs w Polsce 256
11.3. Rewolucja konserwatywna? 257