Książka uwzględnia interdyscyplinarny charakter opieki okołooperacyjnej. Omówiono w niej przedoperacyjną ocenę chorych kwalifikowanych do leczenia chirurgicznego.

Przedstawiono również zagadnienia dotyczące opieki okołooperacyjnej z uwzględnieniem analgezji i sedacji, a także postępowanie w ostrych okołooperacyjnych stanach dekompensacji ustroju.

Zwrócono uwagę na patologie okołooperacyjne występujące u chorych z obrażeniami obejmującymi podstawowe układy organizmu.

Książka jest przeznaczona dla anestezjologów i lekarzy specjalizujących się w zabiegowych dziedzinach medycyny.

Rozdziały:

1. Przygotowanie chorego do znieczulenia
Wstęp
Rola anestezjologa w przygotowaniu chorego do znieczulenia i operacji
                Wizyta przedoperacyjna
                Badanie przedmiotowe
                Przygotowanie psychiczne
Premedykacja
                Środki farmakologiczne w premedykacji
                Farmakologiczne uwalnianie chorego od lęku
                Środki przeciwbólowe stosowane w premedykacji
                Wytłumianie nadmiernych odczynów ze strony autonomicznego układu nerwowego
                Zapobieganie nudnościom i wymiotom w okresie okołooperacyjnym
2. Trudna intubacja
Przewidywanie trudnej intubacji
                Wywiady i badania fizykalne
                Zespoły kliniczne związane z ryzykiem trudnej intubacji
                Wskaźniki warunków intubacji
Alternatywne techniki intubacji
                Bronchofiberoskopia
Prowadnica elastyczna („bougie”)
Intubacja ustno-tchawicza i nosowo-tchawicza z utrzymanym oddechem spontanicznym
Maska krtaniowa
Rurka krtaniowa
Rurka COPA
Intubacja wsteczna
Nacięcie więzadła pierścienno-tarczowego (cricothyrtomia)
Schematy postępowania w trudnej intubacji
3. Ocena stanu chorego
Wywiad
Badanie przedmiotowe
Układ krążenia
Układ oddechowy
Układ nerwowy
Układ wydalniczy
Układ pokarmowy
Układ wydzielania wewnętrznego
Układ krwiotwórczy
Układ mięśniowo-szkieletowy i stan uzębienia
Badania dodatkowe. Konsultacje specjalistyczne
Wybór metody znieczulenia
Ryzyko operacyjne
4. Okołooperacyjne zaburzenia krążenia: ostre niedokrwienie mięśnia sercowego i nadciśnienie tętnicze
Ostre niedokrwienie mięśnia sercowego
Patofizjologia ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego
Epidemiologia i objawy kliniczne okołooperacyjnego niedokrwienia mięśnia sercowego
Ocena ryzyka sercowych powikłań okołooperacyjnych
Okołooperacyjne monitorowanie chorego z ryzykiem sercowym
Zapobieganie okołooperacyjnemu niedokrwieniu mięśnia sercowego
Podsumowanie
Nadciśnienie
Nadciśnienie w okresie przedoperacyjnym
Nadciśnienie w okresie śródoperacyjnym
Nadciśnienie w okresie pooperacyjnym
Nadciśnienie lekopochodne
5. Nagłe zatrzymanie krążenia
Wprowadzenie
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa zaawansowana (ACLS)
Monitorowanie EKG
Elektroterapia
Przyrządowe udrożnienie dróg oddechowych oraz tlenoterapia
Farmakoterapia
Postępowanie w poszczególnych postaciach zatrzymania krążenia
Migotanie komór lub częstoskurcz komorowy bez fali tętna (VF/pulseless VT)
Elektryczna aktywność bez fali tętna
Asystolia
6. Problemy okołooperacyjne u pacjentów z chorobami układu krążenia
Ocena ryzyka operacyjnego
Przygotowanie do znieczulenia
Zasady postępowanie śródoperacyjnego
Zasady postępowania pooperacyjnego
7. Niewydolność oddechowa w okresie okołooperacyjnym
Powikłania śródoperacyjne
Wczesne powikłania pooperacyjne
Hipowentylacja pęcherzykowa
Niedrożność dróg oddechowych
Późne powikłania pooperacyjne
Niedodma płuc
Ostre uszkodzenie płuc
Zator tętnicy płucnej
Zespół Mendelsona
Wentylacja mechaniczna płuc
                Rodzaje wentylacji ze względu na ciśnienie w cyklu oddechowym
                Rodzaje wentylacji ze względu na sposób generowania rytmu oddechowego
Wentylacja nieinwazyjna
Przywracanie oddechu spontanicznego (odzwyczajanie od respiratora)
8. Zaburzanie krzepnięcia w okresie okołooperacyjnym
Mechanizm hemostazy
Zaburzenia hemostazy pierwotnej
Najczęściej spotykane zaburzenia krzepnięcia
Skazy krwotoczne
Skazy naczyniowe
Skazy płytkowe
Skazy osoczowe
Fibrynoliza
Ocena pacjenta
Przedoperacyjna ocena pacjenta
Podsumowanie
9. Wskazania do leczenia krwią i jej preparatami w okresie okołooperacyjnym
10. Terapia płynowa w okresie okołooperacyjnym
Płyny krwiozastępcze i krwiopochodne
Wpływ terapii płynowej na krzepnięcie krwi
Wpływ terapii płynowej na wybrane funkcje odpornościowe
11. Hemodializa i hemofiltracja w okresie okołooperacyjnym
Historia pozaustrojowego oczyszczania krwi
Mechanizm pozaustrojowego oczyszczania krwi
Dostępy naczyniowe
Przewlekła niewydolność nerek i hemodializa klasyczna
Zabiegi chirurgiczne u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek
Ostra niewydolność nerek i wskazania do dializoterapii
                Wybór techniki dializacyjnej
12. Cukrzyca w okresie okołooperacyjnym
Epidemiologia cukrzycy
Powikłania cukrzycy
Rozpoznawanie cukrzycy
Cele leczenia cukrzycy
Postępowanie w okresie okołooperacyjnym
Zasady postępowania w okresie przedoperacyjnym
Postępowanie w dniu operacji
Postępowanie w okresie pooperacyjnym
Operacja ze wskazań nagłych
13. Hipertermia złośliwa
Wstęp
Etiologia i patogeneza zespołu hipertermii złośliwej
Uwarunkowania genetyczne
Obraz kliniczny i rozpoznanie zespołu hipertermii złośliwej
Rozpoznanie zespołu hipertermii złośliwej w czasie znieczulenia
Zapobieganie występowania zespołu hipertermii złośliwej
Leczenie zespołu hipertermii złośliwej
Jednostki chorobowe zbliżone do hipertermii złośliwej i nietypowe reakcje spowodowane anestezją
14. Neurologiczne powikłania znieczuleń
Pooperacyjny zespół majaczeniowy i zaburzenia funkcji neuropsychologicznych
Okołooperacyjny udar mózgu
Drgawki okołooperacyjne
15. Ochrona układu pokarmowego i prowadzenie żywienia dojelitowego w okresie okołooperacyjnym
Żywienie w okresie okołooperacyjnym
Rola układu trawiennego, pokarmu i flory bakteryjnej jelit w utrzymaniu funkcji ustroju jako całości. Metabolizm jelitowy
Przyczyny zaburzeń funkcji układu pokarmowego w okresie okołooperacyjnym
Wskazania i przeciwwskazania do żywienia dojelitowego w okresie okołooperacyjnym
Zasady doboru diet przemysłowych i prowadzenie żywienia dojelitowego w okresie okołooperacyjnym
Rodzaje diet
Rodzaje żywienia dojelitowego
Kontrola żywienia dojelitowego w okresie okołooperacyjnym
16. Monitorowanie regionalnej gospodarki tlenem w okresie okołooperacyjnym
Wstęp
Praktyczne aspekty pomiaru tonometrycznego
Tonometria z zastosowaniem izotonicznego roztworu chlorku sodu
Tonometria z zastosowaniem powietrza
Inne metody
Zastosowanie tonometrii w okresie okołooperacyjnym
Parametry tonometryczne w ocenie interwencji terapeutycznych okresu okołooperacyjnego
Podsumowanie
17. Analgezja okołooperacyjna
Zastosowanie farmakoterapii w analgezji  pooperacyjnej
Ciągły dożylny wlew opioidów
Analgezja sterowania przez chorego (PCA –patient controlled analgesia)
Nieopioidowe leki przeciwbólowe
Zastosowanie metod znieczulenia miejscowego
Analgezja zewnątrzoponowa z zastosowaniem opioidów
Obwodowe blokady opioidowe
Blokady obwodowego układu nerwowego
Analgezja z wyprzedzeniem
Przezskórna elektrostymulacja nerwów
Przetrwały ból pooperacyjny
18. Sedacja w okresie okołooperacyjnym
19. Medycyna okołooperacyjna dzieci
Rola anestezjologa w działaniach przedszpitalnych
Czym jest medycyna okołooperacyjna
Zasady organizacji i współpracy różnych specjalności
Cechy osobowości anestezjologa
Współpraca z innymi specjalnościami
Szkolenie
Podsumowanie
20. Antybiotykoterapia w okresie okołooperacyjnym
21. Wstrząs hipowolemiczny i septyczny w okresie okołooperacyjnym
Wstrząs hipowolemiczny
Patofizjologia
Obraz kliniczny
Leczenie
Wstrząs septyczny
Patofizjologia
Obraz kliniczny
Leczenie
Specyfika okresu okołooperacyjnego
Wstrząs w okresie przedoperacyjnym
Wstrząs w okresie znieczulenia
Wstrząs w okresie pooperacyjnym