Ryzyko powikłań wiąże się z każdą nową techniką chirurgiczną i jest wynikiem nabywania doświadczenia, zastosowania odpowiedniego sprzętu oraz istnienia charakterystycznych dla każdej metody komplikacji. Powikłania odróżnia się od innych negatywnych skutków operacji, jak np. niepowodzenie wyleczenia oraz negatywne następstwo zabiegu. Każdy negatywny skutek operacji, którego nie można zaliczyć do wyżej wymienionych, stanowi powikłanie.

Na częstość występowania powikłań po leczeniu chirurgicznym ma wpływ wiele czynników, wśród których szczególne znaczenie mają: ocena wskazań i czynników ryzyka, prawidłowość leczenia chorób współistniejących oraz doświadczenie zespołu chirurgicznego.

W książce w kompleksowy sposób omówiono najczęstsze powikłania występujące w chirurgii jamy brzusznej zarówno przy konkretnych zabiegach operacyjnych, jak i wspólne dla wielu typów zabiegów. W kolejnych rozdziałach przedstawione zostały przyczyny poszczególnych powikłań, sposoby ich rozpoznania i leczenia, a także zapobiegania ich wystąpieniu.

Rozdziały:

1. Powikłania chirurgii powłok jamy brzusznej i powikłania rany operacyjnej
1.1.    Przepukliny brzuszne
1.2.    Powikłania wczesne
1.2.1. Powikłania wczesne miejscowe
1.2.2. Powikłania wczesne ogólne
1.3.    Powikłania późne
1.3.1. Powikłania późne miejscowe
1.3.2. Powikłania późne ogólne

2. Powikłania po zabiegach operacyjnych na przełyku
2.1.    Powikłania po zabiegach rekonstrukcyjnych przełyku wykonywanych z powodu guzów nowotworowych oraz krytycznych zwężeń narządu
2.1.1. Powikłania śródoperacyjne
2.1.2. Powikłania pooperacyjne wczesne
2.1.3. Powikłania pooperacyjne późne
2.2.    Powikłania po zabiegach resekcji uchyłków przełyku
2.3.    Powikłania po zabiegach korekcyjnych przełyku w grupie schorzeń czynnościowych
2.3.1. Powikłania po operacyjnym leczeniu achalazji
2.3.2. Powikłania po operacyjnym leczeniu choroby refluksowej przełyku

3. Powikłania chirurgii żołądka, w tym powikłania chirurgii bariatrycznej
3.1.    Czynniki ryzyka powikłań
3.2.    Powikłania wczesne
3.2.1. Nieszczelność zespolenia przełykowo-jelitowego i przełykowo-żołądkowego
3.2.2. Nieszczelność kikuta dwunastnicy
3.2.3. Przeciek chłonki w klatce piersiowej
3.2.4. Krwotok
3.2.5. Odma opłucnowa
3.2.6. Uszkodzenie drzewa oskrzelowego
3.2.7. Zaburzenia ze strony układu krążenia
3.2.8. Zaburzenia ze strony układu oddechowego
3.2.9. Zaburzenia opróżniania żołądkowego
3.2.10.   Przetoka trzustkowa, przeciek zespolenia jelitowo-jelitowego, ropień podprzeponowy
3.3.    Powikłania późne i następstwa zabiegów chirurgicznych resekcji żołądka
3.3.1. Zwężenie zespolenia
3.3.2. Zespół pętli Roux (Roux syndrome)
3.3.3. Zespół poposiłkowy (dumping syndrome)
3.3.4. Biegunka po zabiegu wagotomii
3.3.5. Żółciowe zapalenie błony śluzowej żołądka
3.3.6. Zespół pętli doprowadzającej
3.3.7. Zespoły niedożywienia, niedoborów i niedokrwistość
3.3.8. Ostre zapalenie trzustki i kamica pęcherzyka żółciowego
3.4.    Powikłania w materiale własnym
3.5.    Powikłania chirurgii bariatrycznej
3.5.1. Wskazania do zabiegów bariatrycznych
3.5.2. Ogólna charakterystyka zabiegów bariatrycznych
3.5.3. Czynniki ryzyka powikłań
3.5.4. Powikłania wczesne
3.5.5. Powikłania późne
3.5.6. Powikłania odległe

4. Powikłania chirurgii jelita cienkiego i dwunastnicy
4.1.    Pooperacyjna przetoka przewodu pokarmowego
4.2.    Uszkodzenie jelita podczas zabiegu
4.3.    Zwężenie jelita cienkiego i dwunastnicy
4.4.    Powikłania ileostomii
4.5.    Powikłania jejunostomii odżywczej

5. Zespół krótkiego jelita
5.1.    Etiologia
5.2.    Objawy
5.3.    Chirurgiczne postępowanie zapobiegawcze
5.4.    Leczenie w okresie późnym

6. Wczesna niedrożność pooperacyjna i późna niedrożność zrostowa
6.1.    Pooperacyjne porażenie perystaltyki
6.2.    Przedłużająca się niedrożność porażenna
6.3.    Wczesna pooperacyjna niedrożność jelita cienkiego
6.4.    Wczesna pooperacyjna niedrożność jelita grubego
6.5.    Późna niedrożność zrostowa

7. Powikłania po operacjach okrężnicy i odbytnicy
7.1.    Powikłania śródoperacyjne i wczesne
7.1.1. Krwawienia
7.1.2. Uszkodzenie narządów położonych wewnątrz- i zewnątrzotrzewnowo
7.1.3. Zaburzenia funkcji pęcherza moczowego
7.1.4. Zaburzenia czynności seksualnych
7.1.5. Nieszczelność zespolenia, przetoka kałowa
7.1.6. Zwężenie zespolenia
7.1.7. Uszkodzenie zwieraczy - nietrzymanie gazów i stolca
7.2.    Powikłania późne
7.2.1. Powikłania okołostomijne
7.2.2. Powikłania po operacjach odbytu

8. Powikłania po resekcji trzustki
8.1.    Epidemiologia powikłań, śmiertelność
8.2.    Czynniki ryzyka powikłań
8.3.    Profilaktyka powikłań
8.4.    Powikłania wczesne
8.4.1. Przetoka trzustkowa
8.4.2. Przedłużone zaleganie żołądkowe
8.4.3. Ropień wewnątrzbrzuszny
8.4.4. Krwawienie
8.4.5. Inne powikłania
8.5.    Powikłania późne

9. Pooperacyjne ostre zapalenie trzustki
9.1.    Epidemiologia powikłania, śmiertelność
9.2.    Objawy
9.2.1. Rozpoznanie kliniczne
9.2.2. Diagnostyka obrazowa
9.2.3. Pozostałe metody diagnozowania chorych
9.3.    Leczenie
9.3.1. Postępowanie zachowawcze
9.3.2. Leczenie operacyjne
9.4.    Zapobieganie

10. Powikłania chirurgii wątroby
10.1.  Przedoperacyjna ocena ryzyka powikłań
10.2.  Powikłania śródoperacyjne
10.2.1. Krwawienie śródoperacyjne
10.2.2. Uszkodzenie tętnic wątrobowych i żyły wrotnej
10.2.3. Zator powietrzny
10.2.4. Uszkodzenie dróg żółciowych
10.3.   Powikłania pooperacyjne
10.3.1. Okołowątrobowy zbiornik żółci - biloma
10.3.2. Przetoka żółciowa
10.3.3. Zwężenie dróg żółciowych
10.4.   Techniki miejscowego niszczenia guzów wątroby i ich powikłanie
10.4.1. Krioablacja zmian w wątrobie
10.4.2. Ablacja falami o częstotliwości radiowej (RFA)

11. Powikłania cholecystektomii i uszkodzenia dróg żółciowych
11.1.    Rodzaje uszkodzeń dróg żółciowych
11.1.1. Uszkodzenia przewodu pęcherzykowego oraz wyciek żółci
11.1.2. Uszkodzenia zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych
11.1.3. Uszkodzenia wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych
11.2.    Zwężenia dróg żółciowych
11.3.    Czynniki ryzyka oraz mechanizmy powstawania uszkodzeń dróg żółciowych
11.3.1. Niebezpieczna anatomia
11.3.2. Niebezpieczna patologia
11.3.3. Niebezpieczna chirurgia
11.4.    Diagnostyka uszkodzeń dróg żółciowych
11.4.1. Objawy
11.4.2. Badania obrazowe
11.5.    Leczenie uszkodzeń dróg żółciowych
11.5.1. Metody minimalnie inwazyjne
11.5.2. Leczenie chirurgiczne
11.5.3. Wyniki leczenia

12. Powikłania po endoskopowych zabiegach na drogach żółciowych
12.1.    Powikłania zabiegów endoskopowych
12.1.1. Ostre zapalenie trzustki
12.1.2. Krwawienie do przewodu pokarmowego
12.1.3. Perforacja

13. Perforacja jatrogenna dwunastnicy
13.1.    Etiologia i rozpoznanie
13.2.    Leczenie

14. Powikłania w chirurgii małoinwazyjnej
14.1.    Powikłania związane z zaburzeniami fizjologicznymi
14.2.    Konwersja do laparotomii
14.3.    Powikłania śródoperacyjne
14.3.1. Powikłania związane z uzyskiwaniem odmy wewnątrzotrzewnowej
14.3.2. Krwawienie z powłok ściany jamy brzusznej
14.3.3. Uszkodzenie jelit
14.3.4. Uszkodzenia dużych naczyń
14.3.5. Uszkodzenia mniejszych naczyń
14.4.    Powikłania związane z użyciem elektrokoagulacji
14.5.    Powikłania związane z usuwaniem tkanek
14.5.1. Zagubienie materiału w obrębie jamy brzusznej
14.5.2. Rozerwanie lub rozkawałkowanie usuniętego narządu
14.5.3. Uszkodzenia naczyń w powłokach
14.6.    Przepuklina pooperacyjna
14.7.    Powikłania związane z poprzednimi zabiegami

15. Powikłania adrenalektomii
15.1.    Powikłania wczesne
15.1.1. Krwawienie z uszkodzonych naczyń
15.1.2. Uszkodzenie narządów
15.2. Wielkość guza a powikłania
15.3.    Typ guza a specyficzne powikłania
15.3.1. Guz chromochłonny (phaeochromocytoma)
15.3.2. Guzy kory nadnerczy wydzielające glikokortykosteroidy
15.4.    Powikłania odległe
15.4.1. Zespół Nelsona
15.4.2. Wszczepy w miejscu po trokarach
15.4.3. Przepukliny w miejscu po trokarach

16. Powikłania po przeszczepie wątroby
16.1.    Pierwotne niepodjęcie czynności przez przeszczepioną wątrobę
16.2.    Pierwotna dysfunkcja przeszczepionej wątroby
16.3.    Przeciek żółci
16.4.    Zwężenie zespolenia żółciowego
16.5.    Zwężenie dróg żółciowych poza miejscem zespolenia żółciowego. Cholangiopatia niedokrwienna
16.6.    Zakrzepica tętnicy wątrobowej
16.7.    Zwężenie i zakrzepica żyły wrotnej
16.8.    Zaburzenia odpływu żylnego z przeszczepionej wątroby
16.9.    Zespoły podkradania
16.10.  Ostre odrzucanie przeszczepionej wątroby
16.11.  Przewlekłe odrzucanie przeszczepionej wątroby
16.12.  Powikłania neurologiczne
16.13.  Nowotwory po przeszczepieniu wątroby
16.13.1. Rak skóry
16.13.2. Potransplantacyjna choroba limfoproliferacyjna
16.13.3. Mięsak Kaposiego
16.14.   Zakażenia po przeszczepieniu wątroby
16.14.1. Zakażenia bakteryjne
16.14.2. Zakażenia wirusowe
16.14.3. Zakażenia grzybicze
16.15.   Powikłania krążeniowe i metaboliczne
16.16.   Powikłania oddechowe

17. Powikłania chirurgiczne po przeszczepieniu nerki
17.1.    Rodzaje powikłań
17.2.    Powikłania śródoperacyjne
17.2.1. Krwawienie z wnęki nerki
17.2.2. Krwawienie z zespoleń naczyniowych
17.2.3. Krwawienie ze ściany pęcherza moczowego
17.2.4. Zakrzepica żyły nerkowej
17.2.5. Zakrzep tętnicy nerkowej
17.3.    Powikłania pooperacyjne
17.3.1. Krwawienie z rany i okolicy okołonerkowej
17.3.2. Krwiak okołonerkowy i okołopęcherzowy
17.3.3. Wysięk i gromadzenie się chłonki w okolicy okołonerkowej
17.3.4. Zakażenia w ranie operacyjnej i okolicy okołonerkowej
17.3.5. Pooperacyjne powikłania naczyniowe
17.3.6. Powikłania urologiczne