Szczegółowy i praktyczny instruktaż dla firm delegujących do Polski cudzoziemców i zatrudniających cudzoziemców w naszym kraju.

Procesy globalizacyjne spowodowały, że w ostatnich latach znacząco wzrosło w Polsce zainteresowanie pracownikami z zagranicy. W sposób zauważalny zwiększyła się też liczba zagranicznych menedżerów oraz personelu średniego szczebla wykonujących pracę w polskich spółkach oraz polskich oddziałach zagranicznych przedsiębiorstw.

Niniejsza publikacja prezentuje wszystkie najważniejsze aspekty wykonywania pracy przez cudzoziemców. Autorzy – niekwestionowani fachowcy z wieloletnim doświadczeniem – w sposób przystępny i wyczerpujący opisują kwestie legalizacji pracy, opodatkowania, kontraktów oraz ubezpieczeń społecznych tej grupy pracowników, ilustrując możliwe stany faktyczne i prawne licznymi przykładami.

Stan prawny: sierpień 2011 r.

Rozdziały:

Rozdział I. Aspekty prawne świadczenia pracy przez cudzoziemców
1. Formy zatrudnienia                           11
1.1. Umowa o pracę                           11
1.2. Ograniczenie wyboru prawa pracy                   12
1.3. Właściwe prawo pracy w przypadku niewskazania przez strony
1.4. Przepisy bezwzględnie obowiązujące                  16
1.5. Normy bezwzględnie obowiązujące w Polsce               18
1.6. Umowa zlecenia                            19
1.7. Kontrakt menedżerski                          19
1.8. Powołanie do pełnienia funkcji w zarządzie                 20
2. Procedura uzyskiwania zezwolenia na pracę                20
2.1. Uzyskiwanie poszczególnych typów zezwoleń na pracę             22
2.1.1. Zezwolenia typuA                        22
2.1.2. Zezwolenia typu B                         24
2.1.3. Zezwolenia typu C                         26
2.1.4. Zezwolenia typu D                        28
2.1.5. Zezwolenia typu E                         30
2.2. Wysokość opłat                           31
2.3. Analiza rynku pracy                         31
2.4. Odmowa wydania zezwolenia i cofnięcie wydanego zezwolenia        33
3. Praca bez zezwolenia i szczególne zasady zatrudniania cudzoziemców z krajów ościennych
Załącznik 1 – Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę             37
Załącznik 2 – Wniosek o przedłużenie zezwolenia              42
Załącznik 3 – Informacja o zmianach                    45
Załącznik 4 – Informacja starosty                    47
Załącznik 5 – Oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy obywatelowi Republiki Białoruś, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy

Rozdział II. Rezydencja podatkowa
1. Rezydencja na gruncie przepisów wewnętrznych               51
1.1. Nieograniczony versus ograniczony obowiązek podatkowy          51
1.1.1. Ośrodek interesów życiowych                  54
1.1.2. Przebywanie przez okres dłuższy niż 183 dni            56
1.2. Dochody osiągane na terytorium Polski                  57
2. Rezydencja na gruncie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania        59
2.1. Istota i wykładnia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania         59
2.2. Definicja „miejsca zamieszkania”                   62
2.3. Podwójna rezydencja                          64
2.4. Zmiana rezydencji                         69
2.5. Certyfikat rezydencji                         72

Rozdział III. Opodatkowanie na gruncie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
1. Uwagi wstępne                             75
2. Dochody z pracy najemnej                        76
2.1. Pojęcie pracy najemnej                        76
2.2. Pojęcie wynagrodzenia z pracy najemnej                  78
2.3. Rozgraniczenie jurysdykcji podatkowej                  81
2.3.1. Opodatkowaniewpaństwie źródła                 83
2.3.2. Opodatkowaniewpaństwie rezydencji               87
2.3.3. Międzynarodowy wynajem siły roboczej                98
2.3.4. Opodatkowanie osób pracujących na statkach            101
2.3.5. Opodatkowanie pracowników przygranicznych           101
2.4. Zarządzanie oddelegowaniami pracowniczymi               102
3. Dochody z tytułu członkostwa w organach spółki               103
4. Dochody sportowców i artystów                      106
5. Metody unikania podwójnego opodatkowania               108

Rozdział IV. Swoboda przepływu osób w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości
1. Uwagi wstępne                           111
2. Orzeczenie w sprawie Biehl (175/88)                   113
3. Orzeczenie w sprawie Bachmann (C-204/90)               114
4. Orzeczenie w sprawie Werner (C-112/91)                  116
5. Orzeczenie w sprawie Schumacker (C-279/93)               117
6. Orzeczenie w sprawie Wielockx (C-80/94)                 119
7. Orzeczenie w sprawie Asscher (C-107/94)                 120
8. Orzeczenie w sprawie Gilly (C-336/96)                    121
9. Orzeczenie w sprawie Gschwind (C-391/97)                 122
10. Orzeczenie w sprawie Gerritse (C-234/01)                 124
11. Orzeczenie w sprawie Wallentin (C-169/03)                 125
12. Orzeczenie w sprawie Komisja/Dania (C-150/04)              126
13. Orzeczenie w sprawie Renneberg (C-527/06)                128
14. Orzeczenie w sprawie Rüffler (C-544/07)                   130
15. Uwagi końcowe                             131

Rozdział V. Opodatkowanie na gruncie prawa wewnętrznego
1. Dochody ze stosunku pracy                        134
1.1. Przychody                              134
1.1.1. Zasady ogólne                          134
1.1.2. Przychód ze stosunku pracy                   143
1.2. Koszty uzyskania przychodów                      144
1.3. Pobór zaliczek (podatku) przez płatnika                  145
1.4. Obowiązek samodzielnego obliczenia i zapłaty zaliczki           148
2. Dochody z tytułu pełnienia funkcji członka organu osoby prawnej, z kontraktu menedżerskiego, umowy zlecenia i umowy o dzieło
2.1. Przychody                              154
2.2. Koszty uzyskania przychodów                    154
2.3. Pobór zaliczek (podatku) przez płatnika                  156
2.4. Obowiązek samodzielnego obliczenia i zapłaty zaliczki (podatku)       161
3. Odliczenia od dochodu i podatku                    162
3.1. Odliczenia od dochodu – składki na ubezpieczenie społeczne          162
3.2. Odliczenia od podatku – składka na ubezpieczenie zdrowotne         165
3.3. Składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne opłacone za granicą
w latach 2004–2007                          166
4. Rozliczenia z polskim urzędem skarbowym                  167
4.1. Właściwość urzędów skarbowych                   167
4.2. Numer identyfikacji podatkowej (NIP)                 169
4.3. Przeliczanie kwot w walutach obcych na złote             171
4.4. Zapłata podatku                          171
4.5. Odpowiedzialność płatnika i podatnika za pobór zaliczek na podatek     172
5. Zeznania roczne                            172
5.1. Obowiązek sporządzenia deklaracji rocznej               172
5.1.1. Dochody ze stosunku pracy                    173
5.1.2. Dochody uzyskiwane z umów cywilnoprawnych, kontraktu menedżerskiego, powołania na członka organu osoby prawnej
5.2. Dochody opodatkowane za granicą – metody unikania podwójnego opodatkowania 176
5.3. Preferencyjne rozliczanie dochodów                  180
5.3.1. Wspólne rozliczanie dochodów z małżonkiem           180
5.3.2. Preferencje dla osób samotnie wychowujących dziecko         181
5.4. Ulga z tytułu wychowywania dzieci                  181
5.5. Termin złożenia zeznania rocznego i zapłata podatku           182
5.6. Właściwość urzędu skarbowego                   183
5.7. Sposób składania zeznania rocznego                 183
6. Obowiązek sporządzania informacji ORD-W1                185

Rozdział VI. Aspekty ubezpieczeniowe w zatrudnieniu cudzoziemców
Część 1. Ustalanie właściwego ustawodawstwa                 187
1.1. Zastosowanie właściwego ustawodawstwa na podstawie prawa wspólnotowego 188
1.1.1. Zasada terytorialności – prawo miejsca pracy             188
1.1.2. Wykonywanie pracy najemnejwkilku państwach jednocześnie     189
1.1.3. Pracownicy oddelegowani                    189
1.1.4. Wykonywanie pracy najemnejwwięcej niż jednym kraju członkowskim   190
1.1.5. Prowadzenie działalności na własny rachunek           192
1.1.6. Działalność prowadzonawkilku państwach jednocześnie         193
1.1.7. Prowadzenie działalności na własny rachunek oraz wykonywanie pracy najemnej jednocześniewkilku państwach członkowskich
1.1.8. Wyjątki od postanowień art. 11–15 Rozporządzenia nr 883/2004     195
1.1.9. Rozszerzenie przepisów Rozporządzenia nr 883/2004 i Rozporządzenia nr 987/2009 na obywateli państw trzecich
1.1.10. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w zakresie ustalania właściwego ustawodawstwa
1.2. Umowy międzynarodowe w zakresie zabezpieczenia społecznego        207
1.2.1. Australia                          208
1.2.2. Kanada                             209
1.2.3. Była Jugosławia                        209
1.2.4. Korea Południowa                       210
1.2.5. Libia                              211
1.2.6. Macedonia                          212
1.2.7. Stany Zjednoczone                        213
1.3. Cudzoziemcy pochodzący z krajów trzecich              214
Część 2. Rozliczanie i opłacanie składek ubezpieczeniowych za cudzoziemców    214
2.1. Cudzoziemiec zatrudniony przez polską firmę za granicą            215
2.2. Ubezpieczenie zdrowotne cudzoziemców pracujących w Polsce         216
2.3. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za cudzoziemców zatrudnionych w Polsce
2.4. Zasady oraz tryb opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za cudzoziemców  218
2.4.1. Podstawa wymiaru składek                     218
2.4.2. Rodzaje składek                        221
2.4.3. Finansowanie składek                       221
2.4.4. Rozliczanie składek                        221
2.4.5. Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne           221
2.5. Cudzoziemiec na kontrakcie menedżerskim               222
2.6. Zatrudnienie u pracodawców z UE/EOG, niemających w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa
2.6.1. Obowiązki pracownika, który przejął obowiązki płatnika          224
Wykaz literatury                              227
Wykaz aktów prawnych i pozostałych źródeł                  230
Wykaz orzecznictwa