Wiek rozwojowy, obejmujący prawie dwie dekady życia, decyduje w istotnym stopniu o potencjale zdrowotnym społeczeństwa.

W okresie tym powstaje lub ujawnia się wiele zaburzeń, które utrzymują się w dalszych latach życia.

Wychodząc z założenia, że lepiej zapobiegać chorobom niż je potem leczyć, autorzy pragną dostarczyć lekarzom sprawującym opiekę nad dziećmi i młodzieżą informacji o podstawowych działaniach profilaktycznych dotyczących chorób najczęściej występujących lub stanowiących szczególne zagrożenie.

W obecnym wydaniu została rozszerzona część dotycząca działań profilaktycznych w okresie przedkoncepcyjnym i prenatalnym. Zamieszczono rozdział poświęcony poradnictwu genetycznemu.

Omówiono też zapobieganie otyłości i osteoporozie oraz przedstawiono narzędzia do badań przesiewowych, mających na celu wykrycie zaburzeń zdrowia psychospołecznego.

Rozdziały:

Wprowadzenie
Historia i miejsce profilaktyki w pediatrii
Ogólne zasady działań profilaktycznych
Profilaktyka a promocja zdrowia

Część I. Działania profilaktyczne w okresie prenatalnym
Uwagi wstępne
Opieka przedkoncepcyjna
Poradnictwo genetyczne
Zapobieganie wadom cewy nerwowej

Część II. Działania profilaktyczne w dzieciństwie i młodości

1. Profilaktyka pierwszorzędowa

Profilaktyka nieswoista
Karmienie piersią
Żywienie dzieci i młodzieży
Aktywność fizyczna
Stwarzanie warunków do psychospołecznego rozwoju dziecka
Edukacja zdrowotna dzieci, młodzieży i rodziców

Profilaktyka swoista i swoisto-nieswoista
Szczepienia ochronne
Wczesna profilaktyka raka szyjki macicy
Zapobieganie zakażeniom ludzkim wirusem upośledzenia odporności
Zapobieganie rozwojowi zakażeń wirusem RS w grupach wysokiego ryzyka ? zalecenia grupy ekspertów
Zapobieganie krwawieniom z niedoboru witaminy K u noworodków i niemowląt ?zalecenia grupy ekspertów
Zapobieganie wypadkom, urazom i zatruciom
Zapobieganie zespołowi nagłego zgonu niemowląt
Zapobieganie krzywicy
Wczesne zapobieganie osteoporozie
Profilaktyka krzywicy i osteoporozy ? zalecenia konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii i zespołu ekspertów
Zapobieganie zaburzeniom spowodowanym niedoborem jodu
Zapobieganie nadwadze i otyłości
Zapobieganie przedwczesnemu rozwojowi miażdżycy
Zapobieganie próchnicy zębów i chorobom przyzębia
Zapobieganie czynnościowym zaburzeniom układu ruchowego narządu żucia
Zapobieganie nadmiernemu nasłonecznieniu
Zapobieganie używaniu przez młodzież substancji psychoaktywnych

2. Profilaktyka drugorzędowa

Testy przesiewowe
Uwagi wstępne
Test przesiewowy do wykrywania wrodzonej niedoczynności tarczycy
Test przesiewowy do wykrywania fenyloketonurii
Test przesiewowy do wykrywania mukowiscydozy
Test przesiewowy do wykrywania rozwojowej dysplazji stawów biodrowych
Test przesiewowy do wykrywania niezstąpionego jądra
Test przesiewowy do wykrywania zaburzeń w rozwoju fizycznym
Test przesiewowy do wykrywania zaburzeń widzenia
Test przesiewowy do wykrywania zaburzeń słuchu
Test przesiewowy do wykrywania podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi

Profilaktyczne badania lekarskie
Uwagi wstępne
Badanie noworodków
Badanie niemowląt
Badanie dzieci w wieku 2 i 4 lat
Badanie dzieci w wieku 6 lat
Badanie uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

Wykrywanie innych stanów i zaburzeń
Narzędzia do badań  przesiewowych w wykrywaniu zaburzeń zdrowia psychospołecznego dzieci i młodzieży
Wykrywanie objawów krzywdzenia (maltretowania) dzieci

3. Profilaktyka trzeciorzędowa
Uwagi wstępne
Wspieranie dzieci przewlekle chorych i ich rodzin
Wspieranie rodziców dzieci niepełnosprawnych